Soạn bài Chuyện người con gái Nam Xương| Văn 9 tập 2 cánh diều

1. Soạn bài Chuyện người con gái Nam Xương: Chuẩn bị 

1.1 Tìm hiểu về tác giả Nguyễn Dữ 

- Nguyễn Dữ là một trong những nhà văn tiêu biểu của nền văn học trung đại Việt Nam. 

- Nguyễn Dữ sinh ra trong một gia đình tầng lớp trí thức và có truyền thống văn học. 

- Ông sống trong khoảng thời gian thế kỷ 16, thời kỳ mà Văn học và văn hóa Việt Nam đang trên đà phát triển.

- Nguyễn Dữ chủ yếu được biết đến qua tập truyện "Truyền kỳ mạn lục", một tác phẩm gồm nhiều truyện ngắn, trong đó có cả "Chuyện người con gái Nam Xương". 

- Tác phẩm này không chỉ thể hiện tài năng văn chương mà còn phản ánh các giá trị văn hóa, đạo đức của xã hội phong kiến đương thời.

- Tác phẩm của ông sử dụng ngôn ngữ tinh tế, hình ảnh phong phú và lối kể chuyện cuốn hút. 

- Ông kết hợp kỹ năng kể chuyện dân gian với yếu tố cổ tích, tạo ra những câu chuyện giàu cảm xúc và ý nghĩa.

1.2 Tìm hiểu chi tiết về tập truyện “Truyền kì mạn lục”

- Truyền kỳ mạn lục là một trong những tác phẩm nổi bật của văn học trung đại Việt Nam, được sáng tác bởi Nguyễn Dữ vào thế kỷ 16. 

- Tập truyện được biên soạn theo thể loại truyện ngắn, phản ánh những giá trị văn hóa, xã hội và tinh thần của người Việt trong bối cảnh phong kiến.

- Tác phẩm gồm 20 truyện ngắn, với những câu chuyện đa dạng về nội dung và chủ đề. 

- Các truyện thường kể về những nhân vật có số phận éo le, cuộc sống khó khăn, tương tác với các yếu tố kỳ ảo, hoặc những tâm tư tình cảm sâu sắc của con người. 

- "Truyền kỳ mạn lục" không chỉ là một bộ sưu tập các câu chuyện thú vị mà còn là một tài liệu quý giá về phong tục tập quán, tâm tư tình cảm và tư tưởng của người Việt trong thời kỳ phong kiến. 

- Tác phẩm đã để lại ảnh hưởng sâu sắc trong lòng độc giả và được xem là một trong những thành tựu lớn của nền văn học cổ điển Việt Nam.

1.3 Ấn tượng của em khi đọc tác phẩm 

“Chuyện người con gái Nam Xương” là một tác phẩm nổi bật trong tập "Truyền kỳ mạn lục" của Nguyễn Dữ, kể về số phận bi kịch của Vũ Nương, một người phụ nữ chịu nhiều đau khổ và bất công. Ngay sau khi đọc, em đã có những ấn tượng đầu tiên như sau: 

- Số phận của Vũ Nương khiến người đọc xúc động, từ tình yêu trọn vẹn với chồng cho đến cảnh ngộ bi thảm khi bị nghi oan và cuối cùng phải tự kết liễu đời mình. Điều này thể hiện được bi kịch của những người phụ nữ luôn phải sống dưới áp lực và định kiến xã hội.

- Tình yêu của Vũ Nương dành cho chồng rất sâu sắc và chân thành. Dù gặp khó khăn, Vũ Nương vẫn giữ vững lòng trung thủy và luôn tin tưởng vào chồng. Sự tận tâm và tình yêu thương của cô thể hiện giá trị cao đẹp của người phụ nữ, từ đó phản ánh những khát vọng hạnh phúc và tình yêu chân thành.

- Tác phẩm không chỉ là câu chuyện buồn của một cá nhân mà còn mang thông điệp sâu sắc về sự bất công trong xã hội phong kiến. Vũ Nương, mặc dù vô tội, lại phải gánh chịu hậu quả từ những định kiến và sự nghi ngờ của cộng đồng. Điều này khiến người đọc liên tưởng đến các vấn đề xã hội liên quan đến quyền lợi của phụ nữ và sự thiếu công bằng trong quan hệ xã hội.

- Cái kết của câu chuyện khi Vũ Nương hóa thành một mảnh linh hồn trôi nổi trong sông Hồng mang đến cho tác phẩm một yếu tố huyền ảo. Sự hóa thân này không chỉ là một cách để thể hiện đau khổ mà còn là hình ảnh của sự bất tử trong lòng người đời. Vũ Nương trở thành một biểu tượng cho những người phụ nữ cam chịu nhưng không bao giờ quên bản thân mình.

- Nguyễn Dữ đã khéo léo kết hợp giữa hiện thực và huyền ảo, ngôn ngữ truyện giản dị nhưng giàu hình ảnh. Cách xây dựng nhân vật và tình huống rất tinh tế, tăng thêm chiều sâu cho cảm xúc và ý nghĩa của câu chuyện. Các tình tiết, từ tình yêu đến bi kịch, đều được khắc họa rõ nét, gây ấn tượng mạnh mẽ trong lòng người đọc.

>> Xem thêm: Soạn văn 9 cánh diều 

2. Soạn bài Chuyện người con gái Nam Xương: Đọc hiểu 

2.1 Nhân vật Vũ Thị Thiết và Trương Sinh được giới thiệu như thế nào?

Hai nhân vật Vũ Thị Thiết và Trương Sinh được giới thiệu như sau: 

• Vũ Thị Thiết là người quê Nam Xương, tính cách thùy mị nết na, tư dung tốt đẹp. 

• Trương Sinh là người cùng quê Nam Xương, là người thất học nhưng đa nghi, phòng ngừa vợ quá mức. 

2.2 Vũ Thị Thiết muốn nhắn gửi điều gì với chồng qua lời tiễn đưa này?

Qua lời tiễn đưa, người vợ Vũ Thị Thiết mong muốn chồng bình yên trở về để gia đình được đoàn tụ và sum vầy. 

2.3 Tình huống bất ngờ nào xuất hiện?

Tình huống bất ngờ xuất hiện trong truyện: Sau khi hết hạn đi lính, Trương Sinh trở về, tưởng rằng gia đình hai người sẽ đoàn tụ trong hạnh phúc nhưng bị kịch đã xảy ra khi trong một lần bé Đản buột mồm nói: “Ô hay! Thế ra ông cũng là cha tôi ư? Ông lại biết nói chứ không như cha tôi trước kia chỉ im thin thít..."

2.4 Vũ Thị Thiết đã có những lời nói nào khi bị chồng nghi ngờ?

Khi bị nghi oan, Vũ Thị Thiết đã nói: “Thiếp vốn con kẻ khó, được nương tựa nhà giàu... Cách biệt ba năm giữ gìn một tiết. Tô son điểm phấn từng đã nguội lòng, ngõ liễu tường hoa chưa hề bén gót… Dám xin bày tỏ để cởi mối nghi ngờ. Mong chàng đừng một mực nghi oan cho thiếp.”

2.5 Chú ý các chi tiết kì ảo trong phần (3).

- Các yếu tố kì ảo trong phần 3 là: Phan Lang nằm mơ thấy có người xin thả rùa xanh 

• Có một thế giới dưới nước và Linh phi hóa thân thành rùa xanh; 

• Linh phi báo mộng cho Phan Lang; 

• Phan Lang là cầu nối cho vợ chồng Vũ Nương

2.6 Vũ Nương là ai? Chi tiết nào không có thật?

- Vũ Nương chính là Vũ Thị Thiết. 

- Chi tiết không có thật: “Các nàng tiên trong cung nước thương tôi vô tội, rẽ một đường nước cho tôi thoát chết, nếu không thì đã vùi vào bụng cá, còn đâu mà gặp ông.”

2.7 Truyện kết thúc như thế nào?

Truyện kết thúc khi Trương Sinh nghe câu chuyện từ Phan Lang, biết được vợ bị oan thì hối hận và lập đàn giải oan cho vợ ở bến Hoàng Giang. Lúc này Vũ Nương trở về, ngồi trên kiệu hoa lúc ẩn lúc hiện trên dòng sông và nói lời từ biệt với chồng rồi trở về chốn làng mây cung nước. Đây có thể coi là một kết thúc có hậu.

Khóa học DUO dành riêng cho các em bậc THCS từ nhà trường VUIHOC, các em sẽ được học cùng các thầy cô TOP trường điểm quốc gia với kinh nghiệm giảng dạy phong phú. Đăng ký học thử để được trải nghiệm buổi học trực tuyến hoàn toàn miễn phí nhé!

3. Soạn bài Chuyện người con gái Nam Xương: Trả lời câu hỏi cuối bài 

3.1 Câu 1 trang 10 sgk văn 9/2 cánh diều 

Ở phần 1, khi Vũ Nương chia tay chồng đã nói: “Chàng đi chuyến này, thiếp chẳng dám mong đeo được ấn phong hầu, mặc áo gấm trở về quê cũ, chỉ xin ngày về mang theo được hai chữ bình yên, thế là đủ rối. Chỉ e việc quân khó liệu, thế giặc khôn lường. Giặc cuồng còn lẩn lút, quân triều còn gian lao, rồi thế chẻ tre chưa có, mà mùa dưa chín quá kì, khiến cho tiện thiếp băn khoăn, mẹ hiền lo lắng. Nhìn trăng soi thành cũ, lại sửa soạn áo rét, gửi người ải xa, trông liễu rủ bãi hoang, cũng sợ không có cánh hồng bay bổng.”

=> Qua câu nói đó của Vũ Nương, ta đã thấy được sự công dung ngôn hạnh của nàng. Thấy được tấm lòng thủy chung nhớ mong chồng đi lính trở về. Vũ Nương vừa là người vợ đảm đang, giàu tình thương và chỉ mong cuộc sống bình yên bên nhau. 

3.2 Câu 2 trang 10 sgk văn 9/2 cánh diều

Nguyễn Dữ đã khéo léo xây dựng các tình huống truyện để khắc họa bi kịch của nhân vật Vũ Nương trong "Chuyện người con gái Nam Xương". Tình huống đó là khi Trương Sinh đi lính về thì nghe tin mẹ già mất, Trương Sinh đưa con ra mộ thăm mẹ thì đứa trẻ quấy khóc và ngây thơ hỏi cha: “Ông cũng là cha tôi ư? Ông lại biết nói, chứ không như cha trước kia chỉ nín thin thít”. Chính câu nói này đã khiến Trương Sinh nghi ngờ vợ mình không chung thủy. Khi trở về, Trương Sinh đã mắng nhiếc vợ và không chịu nghe vợ giải thích. 

=> Qua cách xây dựng tình huống truyện như vậy, ta thấy được thân phận của người phụ nữ trong xã hội xưa luôn phải chịu nhiều định kiến, Vũ Nương từ một người vợ thủy chung trở thành nạn nhân của sự nghi ngờ và định kiến.

3.3 Câu 3 trang 10 sgk văn 9/2 cánh diều

Trong phần 3, không gian Vũ hương hiện về là : “Vũ Nương ngồi trên chiếc kiệu hoa đứng giữa dòng, theo sau có đến năm mươi chiếc xe cờ tán, võng lọng, rực rỡ đầy sông, lúc ẩn lúc hiện”

=> Sự xuất hiện của Vũ Nương giúp hoàn chỉnh thêm về vẻ đẹp nhân phẩm vốn có của nàng. Cho dù sống hạnh phúc ở thế giới khác, Vũ Nương vẫn khao khát được phục hồi danh dự của nàng. 

3.4 Câu 4 trang 10 sgk văn 9/2 cánh diều

Trong truyện, yếu tố thực và yếu tố kì ảo được tác giả lồng ghép đan xen: 

- Yếu tố thực: 

+ Câu chuyện được sáng tác dựa trên câu chuyện xảy ra thật và được lưu truyền trong dân gian, Nguyễn Dữ muốn dựa vào chuyện xưa để nói về các vấn đề trong thời mà ông sống. 

+ Chiến tranh: Trương Sinh phải đi lính, xa cách mẹ và người vợ trẻ.

+ Lễ giáo phong kiến: Cho phép người đàn ông được quyền hành hạ, ruồng rẫy người vợ của mình mà không cho nàng kêu oan, dẫn đến cái chết đầy oan khuất của người vợ thủy chung. 

- Yếu tố kì ảo: 

+ Phan Lang nằm mơ thấy có người xin thả rùa xanh; 

+ Vũ Nương và PHan Lang được Linh phi cứu sống, được cho ở dưới thủy cung, sau này Phan Lang được hồi sinh trở về trần gian.

+ Linh hồn Vũ Nương trở về khi Trương Sinh lập đàn giải oan. 

3.5 Câu 5 trang 10 sgk văn 9/2 cánh diều

Nếu không có những yếu tố kì ảo đó thì nội dung và nghệ thuật của câu chuyện sẽ không còn trọn vẹn bởi việc sử dụng các yếu tố kì ảo này là có dụng ý riêng của tác giả. 

+ Các yếu tố này góp phần hoàn thiện tính cách và phẩm chất của các nhân vật trong truyện. 

+ Các chi tiết kì ảo giúp tăng thêm giá trị hiện thực và nhân đạo cho tác phẩm. 

3.6 Câu 6 trang 10 sgk văn 9/2 cánh diều

Một trong những vấn đề có ý nghĩa nhân sinh sâu sắc mà "Chuyện người con gái Nam Xương" đặt ra là sự nông nổi và nguy hiểm của lòng nghi kỵ, đặc biệt trong những mối quan hệ gia đình và xã hội.

Trong truyện, lòng nghi kỵ của Trương Sinh đối với Vũ Nương, xuất phát từ lời nói ngây thơ của con trẻ, đã dẫn đến bi kịch gia đình. Trương Sinh không tìm hiểu kỹ và thiếu niềm tin ở vợ, không tin những gì vợ giải thích dẫn đến Vũ Nương nhảy sông tự vẫn. Đây là một minh chứng hùng hồn cho thấy sự thiếu giao tiếp, thấu hiểu và tin tưởng giữa con người có thể gây ra những hiểu lầm tai hại và đẩy cuộc sống của họ vào bi kịch.

Ngày nay, sự nghi ngờ vẫn có thể phá vỡ nhiều mối quan hệ, từ gia đình đến bạn bè và xã hội. Trong thời đại mạng xã hội, thông tin dễ bị xuyên tạc, và sự hiểu lầm có thể xảy ra chỉ qua một tin nhắn hay comment ngắn gọn, không rõ ràng. Truyện nhắc nhở chúng ta luôn cần giao tiếp rõ ràng và chân thành, tìm hiểu trước khi đưa ra những kết luận vội vàng. Tư vấn tâm lý, trò chuyện trực tiếp, và các biện pháp xây dựng lòng tin có thể giúp giảm thiểu các mâu thuẫn hoặc hiểu lầm tương tự.

Câu chuyện về bi kịch của Vũ Nương và lòng nghi kỵ của Trương Sinh vẫn còn áp dụng sâu sắc trong xã hội hiện đại. Nó nhắc nhở chúng ta về tầm quan trọng của sự tin tưởng và giao tiếp hiệu quả để tránh những hiểu lầm đáng tiếc và xây dựng một xã hội tốt đẹp hơn.

Qua Soạn bài Chuyện người con gái Nam Xương, chúng ta  không chỉ thấy được đây là một câu chuyện cảm động về tình yêu và sự hy sinh mà còn là một tác phẩm giàu giá trị nhân văn, phản ánh rõ nét tâm trạng và số phận của người phụ nữ trong xã hội phong kiến. Qua hình ảnh Vũ Nương, tác giả Nguyễn Dữ đã gửi gắm thông điệp sâu sắc về sự trân trọng và bảo vệ những giá trị đích thực của tình yêu và lòng trung thủy. Câu chuyện vẫn luôn để lại những suy ngẫm sâu xa cho thế hệ hôm nay về sự bình đẳng và nhân quyền, cũng như ý nghĩa của tình yêu chân thành và sự cống hiến trong cuộc sống.

Để tham khảo các bài soạn văn khác trong chương trình ngữ văn 9 tại VUIHOC ngay trên website vuihoc.vn hoặc đăng ký khóa học với các thầy cô giáo của VUIHOC để được lên lộ trình học tập và ôn thi vào 10 ngay từ sớm bạn nhé! 

>> Mời bạn tham khảo thêm: 

• Viết bài văn nghị luận xã hội về một vấn đề cần giải quyết
• Trình bày ý kiến về một sự việc có tính thời sự
• Tự đánh giá: Phải đọc sách cách nào?