Soạn bài Giọt sương đêm| SGK Ngữ Văn lớp 6 Chân trời sáng tạo

1. Soạn bài Giọt sương đêm | SGK Ngữ Văn lớp 6 Chân trời sáng tạo: Phần chuẩn bị đọc

Em đã từng thấy bọ dừa chưa? Em đã biết gì về tập tính của bọ dừa? Nếu chưa biết gì về bọ dừa, em hãy hỏi người khác hoặc tìm hiểu thông tin từ sách và Internet.

Câu trả lời chi tiết: 

Các bạn học sinh có thể tham khảo hai cách trả lời câu hỏi ở dưới đây:

Cách 1:  Em đã từng được thấy bọ dừa xuất hiện ở ngoài đời rồi.

 Cách 2: Em chưa từng thấy sự xuất hiện của bọ dừa, em hỏi người lớn và tìm hiểu thêm các thông tin trên Internet:

- Giới thiệu về bọ dừa:

+ Bọ dừa, hay còn gọi là bọ cánh cứng dừa với tên khoa học Brontispa longissima, là một loài bọ cánh cứng có khả năng gây hại nghiêm trọng cho cây dừa. Loài này chủ yếu ăn các lá non của dừa và gây tổn hại cho phần đọt dừa, ảnh hưởng đến sự phát triển của cây. Bọ dừa đã trở thành một loài gây hại nguy hiểm trong những năm gần đây, đặc biệt trong khoảng 3 thập kỷ qua, đối với cây dừa ở nhiều quốc gia thuộc khu vực Thái Bình Dương. Một số quốc gia bị ảnh hưởng bởi bọ dừa bao gồm Indonesia, quần đảo Solomon, Việt Nam, Nauru, Campuchia, Lào, Thái Lan, Maldives, Myanmar, Hải Nam và mới đây nhất là Philippines.

+ Bọ cánh cứng là một nhóm côn trùng vô cùng đa dạng, chiếm gần một phần tư tổng số loài động vật được mô tả trên toàn cầu. Tính đến hiện tại, đã có hơn 350.000 loài bọ cánh cứng được biết đến trên toàn thế giới. Nhóm côn trùng này được chia thành bốn phân bộ, trong đó hai phân bộ hiếm khi được phát hiện. Phân bộ Adephaga gồm các loài như bọ chân chạy, bọ hổ, bọ ăn thịt và bọ vẽ nước, trong khi phân bộ Polyphaga chứa những loài như bọ nước, bọ cánh cứng ăn xác người, đom đóm và bọ rùa, những loài này thường có hình dáng dễ thương và dễ nhận biết.

- Đặc điểm và tập tính của bọ dừa:

+ Bọ dừa, là một loài bọ cánh cứng, có nhiều đặc điểm và tập tính rất đặc trưng. Cũng giống như các loài bọ cánh cứng khác, bọ dừa có cặp cánh cứng phủ trên lưng, gọi là elytra, có chức năng bảo vệ cánh thực nằm bên dưới chúng. Khi con bọ nghỉ ngơi, các elytra đóng lại, và một đường dọc rõ ràng tách đôi chúng ra. Đây là đặc điểm đối xứng phổ biến của nhiều loài trong bộ cánh cứng Coleoptera. Khi bay, bọ dừa mở elytra ra để giữ thăng bằng và sử dụng các cánh thực (cánh màng) để di chuyển về phía trước. Tính năng này giúp bọ cánh cứng có thể di chuyển linh hoạt trong không gian.

+ Bọ cánh cứng có một chế độ ăn uống rất đa dạng, nhưng nhìn chung, hầu hết chúng sử dụng phần miệng sắc bén để nhai thức ăn. Nhiều loài bọ cánh cứng là động vật ăn cỏ, và chúng thường ăn lá cây. Ví dụ, bọ cánh cứng Nhật Bản (Popillia japonica) gây ra thiệt hại nghiêm trọng cho các khu vườn và cảnh quan, khi chúng ăn lá cây, để lại những vết rách nát trên lá.

+ Ngoài ra, cũng có những loài bọ cánh cứng là động vật săn mồi, chúng tấn công các động vật không xương sống khác sống trong đất hoặc trên thảm thực vật. Một số loài bọ cánh cứng còn là ký sinh trùng, sống trên các côn trùng khác hoặc động vật có vú. Một số loài bọ cánh cứng khác lại sống nhờ vào chất hữu cơ phân hủy hoặc xác chết, sử dụng những nơi này không chỉ làm thức ăn mà còn làm nơi để đẻ trứng.

+ Bọ cánh cứng được phân bố rộng rãi trên toàn thế giới, có thể sống ở hầu hết mọi môi trường sống, từ đất liền cho đến dưới nước, và là nhóm động vật cực kỳ đa dạng và phong phú trong tự nhiên.

>> Xem thêm: Soạn văn 6 Chân trời sáng tạo

Câu 2 trang 90 Ngữ văn 6 tập 1 Chân trời sáng tạo: Đã bao giờ có một sự việc bất ngờ xảy ra khiến em thay đổi quyết định của mình? Chia sẻ với các bạn về trải nghiệm ấy.

Câu trả lời chi tiết:

- Mẫu tham khảo số 1:

Tết Trung thu vừa rồi, em đã lên kế hoạch đi chơi cùng các bạn. Em chuẩn bị bài tập từ trước và chọn áo quần đẹp để tham gia buổi đi chơi. Tuy nhiên, sáng hôm đó, mẹ em bị cảm nhẹ, cần nghỉ ngơi và uống thuốc. Sau khi em mua cháo và thuốc cho mẹ, mẹ khuyên em nên đi chơi với bạn bè như đã hẹn. Dù vậy, em cảm thấy không yên tâm khi thấy mẹ không khỏe. Vì vậy, em quyết định báo với các bạn để rút khỏi nhóm đi chơi và ở nhà chăm sóc mẹ. Mặc dù không thể tham gia cùng các bạn, em không cảm thấy buồn hay tiếc nuối, ngược lại, em cảm thấy rất hạnh phúc khi có thể ở bên mẹ, chăm sóc mẹ lúc ốm. Điều đó khiến em nhận ra rằng sự quan tâm và yêu thương gia đình là quan trọng hơn tất cả. Tết Trung thu năm nay đối với em không chỉ là dịp vui chơi, mà còn là thời gian quý báu để thể hiện sự yêu thương đối với người thân.

- Mẫu tham khảo số 2:

Sau kỳ thi học kỳ, em dự định sẽ dành cả ngày Chủ nhật cuối tuần để đi chơi cùng bạn bè để thư giãn sau những ngày học tập căng thẳng. Tuy nhiên, khi trở về nhà và nhìn thấy mẹ làm việc vất vả suốt cả ngày, không chỉ ở cơ quan mà còn phải lo toan đủ thứ công việc nhà, em cảm thấy rất áy náy. Em nhận ra rằng mẹ đã hy sinh rất nhiều để chăm lo cho gia đình và em cần phải làm điều gì đó để san sẻ bớt gánh nặng với mẹ. Vì vậy, em quyết định ở nhà để giúp mẹ thay vì đi chơi như dự định ban đầu. Những công việc nhỏ như quét nhà, phơi áo quần, rửa bát hay sắp xếp đồ đạc, dù không quá nặng nhọc, nhưng cũng phần nào giúp mẹ bớt đi một phần công việc. Em nghĩ rằng sự giúp đỡ của em, dù nhỏ bé, cũng sẽ làm mẹ vui và cảm thấy đỡ mệt mỏi hơn. Dù việc đi chơi phải hoãn lại, nhưng em không cảm thấy tiếc nuối. Điều quan trọng hơn lúc này chính là được chia sẻ và làm mẹ vui lòng. Em thực sự hạnh phúc khi biết mình có thể đóng góp một phần nhỏ để gia đình luôn đầm ấm, yêu thương.

- Mẫu tham khảo số 3:

Sau một năm kiên trì tiết kiệm, em đã dành dụm được một số tiền đáng kể trong chú heo đất nhỏ của mình. Em đã rất háo hức chờ ngày chú heo đầy để có thể đi mua chiếc mô hình đồ chơi mà em hằng ao ước bấy lâu. Chiếc mô hình đó là món quà em tự hứa thưởng cho bản thân sau những tháng ngày kiên nhẫn tích góp. Tuy nhiên, gần đến ngày thực hiện dự định ấy, em nghe tin miền Trung bị bão lụt nghiêm trọng. Những hình ảnh về các bạn nhỏ nơi đây không chỉ mất đi nhà cửa mà còn mất hết áo quần, sách vở, khiến cuộc sống vốn đã khó khăn nay lại càng thêm khốn đốn. Trái tim em không khỏi xót xa khi nghĩ đến những bạn nhỏ đồng trang lứa đang phải chịu cảnh thiếu thốn. Em suy nghĩ rất nhiều và cuối cùng quyết định đem toàn bộ số tiền tiết kiệm được để quyên góp, chung tay cùng mọi người hỗ trợ cho các bạn nhỏ vùng bão lụt. Dù phải từ bỏ món đồ chơi yêu thích, nhưng em cảm thấy vô cùng hạnh phúc khi biết mình có thể góp phần mang lại niềm vui và sự an ủi cho những bạn nhỏ kém may mắn hơn.

- Mẫu tham khảo số 4: 

Có một lần, em đã có một trải nghiệm đáng nhớ khiến em thay đổi hoàn toàn quyết định của mình. Hôm đó, em định dành số tiền tiết kiệm được để mua một cuốn sách mà em đã mong muốn từ lâu. Đó là cuốn sách em yêu thích, và em đã chờ rất lâu mới đủ tiền để mua nó. Khi chuẩn bị đi, em tình cờ nghe được cuộc trò chuyện giữa mẹ và một người hàng xóm. Người hàng xóm kể rằng gia đình họ đang gặp khó khăn vì con của họ phải nhập viện nhưng không đủ tiền để chi trả viện phí. Lúc đó, em cảm thấy rất xúc động và bắt đầu suy nghĩ về hoàn cảnh của họ. Cuốn sách em muốn có thể mua vào một dịp khác, nhưng sức khỏe của người khác thì không thể chờ đợi. Sau một hồi suy nghĩ, em quyết định dành toàn bộ số tiền tiết kiệm của mình để giúp gia đình họ. Khi mang số tiền đó đến, em nhận được nụ cười đầy biết ơn từ người hàng xóm. Dù không mua được cuốn sách mà em yêu thích, nhưng em cảm thấy rất vui và tự hào vì mình đã làm được điều ý nghĩa. Trải nghiệm ấy dạy em rằng đôi khi, việc giúp đỡ người khác mang lại hạnh phúc lớn hơn việc theo đuổi mong muốn cá nhân.

2. Soạn bài Giọt sương đêm Chân trời sáng tạo | SGK Ngữ Văn lớp 6 Chân trời sáng tạo: Phần trải nghiệm cùng văn bản

2.1 Theo em, vì sao giọt sương lại làm cho Bọ Dừa quyết định về quê?

Câu trả lời chi tiết:

Giọt sương lạnh bất ngờ rơi xuống cổ khiến Bọ Dừa giật mình và nhớ về quê nhà thân thương. Suốt bao năm, Bọ Dừa mải mê làm ăn, đi xa biền biệt mà quên bẵng mất nơi chốn thân thuộc ấy. Giây phút đó, ký ức quê hương ùa về, gợi lên bao nỗi niềm. Vì vậy, Bọ Dừa quyết định trở về quê để tìm lại những gì đã lãng quên.

2.2 Lời của cụ giáo Cóc có ý nghĩa gì?

Lời của cụ giáo Cóc có ý nghĩa gì?

Câu trả lời chi tiết:

Cụ Cóc nói rằng: "Có khi người ta thức trắng đêm chỉ vì một giọt sương," mang ý nghĩa sâu sắc rằng dù con người mạnh mẽ, kiên cường đến đâu thì cũng có lúc yếu lòng, rung cảm trước những điều nhỏ bé, giản dị nhất.

Trong câu chuyện, giọt sương chính là chiếc chìa khóa đặc biệt, mở ra cánh cửa dẫn Bọ Dừa trở về miền ký ức tuổi thơ tại quê hương. Đó là một thế giới mộc mạc, yên bình đã ngủ sâu trong tâm trí Bọ Dừa suốt bao năm qua, bởi ông quá bận rộn với cuộc sống, mải miết lo toan công việc làm ăn. Thế nhưng, chỉ với một giọt sương nhỏ bé rơi xuống, tất cả những ký ức tưởng như đã lãng quên bỗng chốc sống dậy, đánh thức trong lòng Bọ Dừa nỗi nhớ quê hương sâu sắc, da diết. Chính vì cảm xúc ấy, Bọ Dừa đã trằn trọc, thức trắng cả đêm để hoài niệm và quyết định trở về nơi chốn thân thương của mình.

Lộ trình khóa học DUO sẽ được thiết kế riêng cho từng nhóm học sinh, phù hợp với khả năng của các em cũng như giúp các em từng bước đạt điểm 9, 10 trong mọi bài kiểm tra.

3. Soạn bài Giọt sương đêm Chân trời sáng tạo | SGK Ngữ Văn lớp 6 Chân trời sáng tạo: Phần suy ngẫm và phản hồi 

3.1 Câu 1 trang 93 SGK Ngữ Văn lớp 6 tập 1 Chân trời sáng tạo

Truyện được kể theo ngôi thứ mấy? Nhân vật trong truyện gồm những ai?

Câu trả lời chi tiết:

- Truyện kể theo ngôi kể thứ 3 (người kể chuyện đã giấu mình ở sau ngôi kể)

- Truyện có bao gồm các nhân vật xuất hiện đó là: Thằn Lằn, Bọ Dừa, cụ giáo Cóc

3.2 Câu 2 trang 93 SGK Ngữ Văn lớp 6 tập 1 Chân trời sáng tạo

 Đoạn văn sau được kể bằng lời của người kể chuyện hay lời của nhân vật?

Ai như Tắc Kè khuya khoắt đang gọi cửa. Đêm ở Bờ Giậu thanh vắng đến nỗi nghe rõ cả tiếng Ốc Sên đi làm về, nhẹ nhàng vén tà áo dài trườn qua chiếc lá rụng.

Câu trả lời chi tiết:

Đoạn văn trên được kể bằng lời của nhân vật ( bởi những âm thanh và cảm nhận được nêu ra ở trong tác phẩm là của Bọ Dừa)

3.3 Câu 3 trang 93 SGK Ngữ Văn lớp 6 tập 1 Chân trời sáng tạo

Dưới đây là một số đoạn văn tóm lược các sự việc trong truyện. Em hãy dùng sơ đồ sự việc đã học ở bài 1 (Lắng nghe lịch sử nước mình) để sắp xếp các sự việc ấy theo đúng trật tự được kể trong truyện.

a. Sáng hôm sau, sau khi kể cho Thằn Lằn nghe về một đêm mất ngủ của mình, Bọ Dừa khoác ba lô hành lí lên vai, chào tạm biệt Thằn Lằn để về quê.

b. Thằn Lằn thông báo với cụ giáo Cóc về sự xuất hiện của nhà buôn Cánh Cứng ở xóm Bờ Giậu đêm ấy.

c. Thằn Lằn đến nhà cụ giáo Cóc kể cho cụ nghe câu chuyện Bọ Dừa mất ngủ.

d. Bọ Dừa ngủ dưới vòm lá trúc, nửa đêm, sương rơi trúng cổ làm Bọ Dừa tỉnh ngủ.

e. Bọ Dừa ghé đến xóm Bờ Giậu và hỏi thăm Thằn Lằn về một chỗ trọ qua đêm dưới vòm lá trúc.

Trong những sự việc nêu trên, theo em sự việc là quan trọng nhất? Vì sao?

Câu trả lời chi tiết:

- sắp xếp các sự việc ấy theo đúng trật tự được kể trong truyện như sau:

Theo em, sự kiện sáng hôm sau, sau khi kể cho Thằn Lằn nghe về một đêm mất ngủ của mình, Bọ Dừa khoác ba lô hành lí lên vai, chào tạm biệt Thằn Lằn để về quê là quan trọng nhất trong câu chuyện.

Đây chính là bước ngoặt to lớn trong cuộc đời của Bọ Dừa, đánh dấu sự thay đổi từ suy nghĩ đến hành động. Sau một đêm trằn trọc dưới vòm lá trúc, giọt sương rơi bất ngờ đã khơi dậy trong ông nỗi nhớ quê hương sâu sắc. Chính giọt sương nhỏ bé ấy đã trở thành chất xúc tác mạnh mẽ, giúp ông nhận ra ý nghĩa thực sự của quê nhà và tuổi thơ đã bị lãng quên trong những tháng năm mải miết lo toan cuộc sống.

Quyết định về quê hương của Bọ Dừa không chỉ thể hiện sự thức tỉnh trong tâm hồn, mà còn truyền tải thông điệp ý nghĩa về tình yêu cội nguồn và giá trị của ký ức

3.4 Câu 4 trang 93 SGK Ngữ Văn lớp 6 tập 1 Chân trời sáng tạo

Trong đoạn văn sau, tác giả đã sử dụng biện pháp nghệ thuật gì để miêu tả các loại bọ cánh cứng?

Anh sống trên cây. Anh đào hang dưới đất. Anh lặn xuống nước sâu. Anh béo tốt nhẵn nhụi. Anh gầy còm mảnh mai, Anh trọc đầu không râu. Anh ria dài như hai sợi ăng ten vắt vẻo. Anh hiền lành nhút nhát. Anh ngổ ngáo mọc sừng.

Điều này thể hiện đặc điểm nổi bật gì của truyện đồng thoại?

Câu trả lời chi tiết:

 - Tác giả đã sử dụng những biện pháp nghệ thuật ở trong đoạn trích trên, đó là các biện pháp:

    + Biện pháp nghệ thuật điệp từ “anh” được lặp lại 9 lần đầu của mỗi câu 

   + Bên cạnh đó tác giả còn sử dụng thêm biện pháp nghệ thuật so sánh biện pháp nghệ thuật nhân hóa

    +  Biện pháp nghệ thuật liệt kê

    +  Đồng thời tác giả còn khéo léo sử dụng thêm vào đó nhiều từ láy. 

- Tác dụng của việc sử dụng các biện pháp tu từ: Nhằm mục đích nhấn mạnh, diễn tả cho sự đa dạng, phong phú và miêu tả sinh động, gợi cảm xúc hơn về hình ảnh, đặc điểm của các loài bọ cánh cứng.

- Qua đoạn văn trên cũng thể hiện rõ các đặc điểm nổi bật của truyện đồng thoại:

+ Nhân vật xuất hiện ở trong truyện là các loài vật được tác giả nhân hoá: gọi và xưng hô với các loại bọ cánh cứng là “Anh”.

+ Phản ánh các đặc điểm sinh hoạt của loài vật sinh sống bọ cánh cứng

3.5 Câu 5 trang 93 SGK Ngữ Văn lớp 6 tập 1 Chân trời sáng tạo

Lý do đã khiến Bọ Dừa quyết định về quê sau một đêm mất ngủ ở xóm Bờ Giậu?

Câu trả lời chi tiết:

Lý do khiến Bọ Dừa quyết định trở về quê sau một đêm mất ngủ chính là nỗi nhớ quê hương da diết, được khơi dậy bởi những hình ảnh và âm thanh thân thuộc ở xóm Bờ Giậu. Đặc biệt, giọt sương đêm lạnh lẽo như chiếc chìa khóa mở cánh cửa ký ức, thôi thúc Bọ Dừa trở về nơi chôn nhau cắt rốn.

3.6 Câu 6 trang 93 SGK Ngữ Văn lớp 6 tập 1 Chân trời sáng tạo

Trải nghiệm mà Bọ Dừa có được trong đêm ấy là gì? Qua đó, tác giả muốn gửi đến chúng ta thông điệp gì?

Câu trả lời chi tiết:

Trải nghiệm của Bọ Dừa trong đêm ấy là một hành trình hòa mình vào thiên nhiên, nơi ông cảm nhận được từng âm thanh, hình ảnh gần gũi nhưng kỳ diệu. Bọ Dừa ngước lên nhìn bầu trời đầy mây, lắng nghe tiếng lá xào xạc trong gió, tiếng côn trùng rỉ rả một điệu buồn, và cả tiếng Tắc Kè khuya gọi cửa. Ông còn nghe được tiếng bước chân chậm rãi của Ốc Sên khi trở về nhà sau một ngày làm việc, tiếng thở dài nhẹ nhàng của gió lướt qua, cùng những giọt sương lộp độp rơi trên lá.

Qua câu chuyện, tác giả gửi đến chúng ta một thông điệp ý nghĩa: hãy gần gũi và hòa mình vào thiên nhiên. Khi đó, chúng ta sẽ nhận ra vẻ đẹp diệu kỳ, sự sống động và bình yên của thế giới tự nhiên mà đôi khi vì bận rộn, ta vô tình lãng quên.

3.7 Câu 7 trang 93 SGK Ngữ Văn lớp 6 tập 1 Chân trời sáng tạo

Nhận xét về cách kết thúc câu chuyện của tác giả. Nếu là em, em sẽ kết thúc câu chuyện này như thế nào?

Câu trả lời chi tiết:

Nếu là tác giả, em sẽ kết thúc câu chuyện bằng hình ảnh Bọ Dừa bay liên tục qua những cánh đồng, con sông và rặng tre quen thuộc để trở về quê nhà. Sau bao năm xa cách, Bọ Dừa cuối cùng cũng gặp lại những người thân yêu mà mình luôn nhớ mong. Không khí ấm áp của sự đoàn tụ khiến Bọ Dừa cảm thấy tràn ngập hạnh phúc và yên bình. Sau đó, Bọ Dừa dành thời gian đi thăm lại từng nơi mà mình đã gắn bó trong những năm tháng tuổi thơ. Từ gốc cây nơi ông thường chơi đùa, đến dòng suối nhỏ nơi ông từng uống nước mát lành, tất cả đều mang lại những kỷ niệm đẹp đẽ, sống động như vừa xảy ra hôm qua. Hành trình về quê không chỉ là sự trở lại của cơ thể, mà còn là sự hồi sinh của tâm hồn, giúp Bọ Dừa tìm lại chính mình.

Qua bài viết này, VUIHOC đã cung cấp cho các em chi tiết Soạn bài Giọt sương đêm trong sách giáo khoa Ngữ văn Chân trời sáng tạo lớp 6 . Hi vọng rằng những gợi ý, hướng dẫn của bài soạn có thể giúp các em nắm được những ý chính của bài học cũng như trau dồi được thêm nội dung kiến thức. Để học nhiều hơn các kiến thức của những môn học khác thì các em hãy nhanh tay truy cập vào website vuihoc.vn hoặc đăng ký khóa học với các thầy cô giáo của VUIHOC ngay bây giờ nhé!

>> Mời bạn tham khảo thêm: 

• Viết đoạn văn ghi lại cảm xúc về một bài thơ lục bát 
• Ôn tập trang 79
• Bài học đường đời đầu tiên