Soạn bài Ôn tập trang 83| Văn 9 tập 2 Chân trời sáng tạo

Soạn bài Ôn tập trang 83| Văn 9 tập 2 Chân trời sáng tạo 

1. Câu 1 trang 83 sgk văn 9/2 chân trời sáng tạo

 ‘Trình bày các đặc điểm của thể thơ song thất lục bát”

Trả lời: 

Thể thơ song thất lục bát là một trong những thể thơ đặc sắc của Việt Nam, được nhiều nhà thơ yêu thích và sử dụng. Nó có những đặc điểm riêng biệt như sau:

- Cấu trúc khổ thơ

+ Mỗi khổ thơ gồm 4 câu: 2 câu 7 chữ (song thất), 1 câu 6 chữ (lục) và 1 câu 8 chữ (bát).

+ Thứ tự sắp xếp: Thường là song thất đi trước, lục bát đi sau. Tuy nhiên, cũng có trường hợp lục bát đi trước.

+ Sự linh hoạt: Số lượng khổ thơ không cố định, có thể nhiều hay ít tùy thuộc vào nội dung bài thơ.

- Vần: 

+ Vần lưng: Tiếng thứ 6 của câu 8 chữ vần với tiếng cuối của câu 6 chữ. Tiếng thứ 3 hoặc 5 của câu 7 chữ vần với tiếng cuối của câu 7 chữ trước đó.

+ Vần chân: Tiếng cuối của mỗi câu vần với nhau.

- Nhịp điệu: 

+ Nhịp 3/4: Hai câu 7 chữ thường ngắt nhịp 3/4, tạo nên một nhịp điệu đều đặn, cân đối.

+ Nhịp linh hoạt: Câu 6 và câu 8 chữ có thể ngắt nhịp linh hoạt hơn, tạo nên sự đa dạng trong âm điệu.

- Nội dung

+ Đa dạng: Thể thơ song thất lục bát có thể diễn tả nhiều nội dung khác nhau: tình yêu quê hương, đất nước, tình cảm gia đình, nỗi buồn, niềm vui...

+ Gần gũi với đời sống: Thể thơ này thường sử dụng ngôn ngữ đời thường, dễ hiểu, gần gũi với tâm lý người đọc.

>> Xem thêm: Soạn văn 9 Chân trời sáng tạo

2. Câu 2 trang 83 sgk văn 9/2 chân trời sáng tạo

“Đọc lại các văn bản đã học và điền thông tin vào bảng sau (làm vào vở):

3. Câu 3 trang 83 sgk văn 9/2 chân trời sáng tạo

Nhận xét về vần, nhịp của đoạn trích sau:

“ Ngập ngừng lá rụng cành trâm.

Buổi hôm nghe dậy tiếng cầm xôn xao.

…..

Rêu xanh mấy lớp chung quanh,

Chân đi một bước, trăm tình ngẩn ngơ.”

Trả lời: 

- Cách gieo Vần:

+ Vần bằng: Đoạn trích chủ yếu sử dụng vần bằng, gieo vần ở các tiếng cuối câu 2, 4, 6, 8, 10, 12. Các vần được gieo đều đặn, tạo sự liên kết, liền mạch cho đoạn thơ.

+ Sự kết hợp giữa vần bằng và vần trắc: Ở một số câu, tác giả có sự kết hợp giữa vần bằng và vần trắc, tạo nên sự biến hóa, tránh sự đơn điệu.

 - Nhịp: nhịp thơ đa dạng, linh hoạt:

+ Các câu 1, 3, 5, 7, 9, 11: nhịp 2/2/4

+ Các câu 2, 4, 6, 8, 10, 12: nhịp ¾

⇒ Đoạn trích "Ngập ngừng lá rụng cành trâm" là một ví dụ điển hình cho thấy sự tinh tế trong việc sử dụng vần và nhịp của thơ trung đại Việt Nam. Cấu trúc âm nhạc của đoạn thơ tạo nên âm hưởng du dương, uyển chuyển cho đoạn thơ, không chỉ tạo nên vẻ đẹp về hình thức mà còn góp phần thể hiện sâu sắc nội tâm của nhân vật  bâng khuâng, ngỡ ngàng, buồn thương.Tạo nên một tác phẩm văn học có giá trị.

Lộ trình khóa học DUO dành riêng cho cấp THCS sẽ được thiết kế riêng cho từng em học sinh, phù hợp với khả năng của các em cũng như giúp các em từng bước tăng 3 - 6 điểm trong bài thi của mình.

4. Câu 4 trang 83 sgk văn 9/2 chân trời sáng tạo

 “Xác định ý nghĩa của các yếu tố Hán Việt đồng âm khác nghĩa trong các nhóm từ ngữ sau:

- Thần đồng, đồng tâm hiệp lực

- Đồng minh hội, tường minh”

Trả lời: 

- Thần đồng, đồng tâm hiệp lực:

+ Thần đồng: Ở đây, "đồng" mang nghĩa giống, như nhau. Nó chỉ sự giống nhau một cách đặc biệt, vượt trội so với người thường, thường dùng để chỉ những người có tài năng bẩm sinh xuất chúng ngay từ khi còn nhỏ.

+ Đồng tâm hiệp lực: Trong cụm từ này, "đồng" mang nghĩa cùng, một. Nó chỉ sự thống nhất, cùng chung một ý chí, mục tiêu, cùng nhau hợp tác để đạt được kết quả tốt đẹp.

- Đồng minh hội, tường minh:

+ Đồng minh hội: Ở đây, "minh" mang nghĩa sáng tỏ, rõ ràng. Nó chỉ một liên minh, một khối liên kết giữa các nước hoặc các tổ chức, các cá nhân có chung mục tiêu, lợi ích.

+ Tường minh: Trong cụm từ này, "minh" cũng mang nghĩa sáng tỏ, rõ ràng. Tuy nhiên, nó thường được dùng để chỉ sự rõ ràng, dễ hiểu, không mơ hồ, không nghi ngờ về một vấn đề nào đó.

5. Câu 5 trang 83 sgk văn 9/2 chân trời sáng tạo

 “Rút ra những điều cần lưu ý khi viết bài văn nghị luận phân tích một văn bản thơ: chủ đề, những nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật và hiệu quả thẩm mĩ của nó.”

Trả lời: 

- Đầu tiên, cần xác định chủ đề của văn bản thơ là gì? Tác giả muốn gửi gắm thông điệp gì qua bài thơ để có thể phân tích một cách sâu sắc.  Hãy phân tích các chủ đề phụ nếu có, chúng liên quan như thế nào đến chủ đề chính và làm sâu sắc thêm ý nghĩa của bài thơ? Tìm kiếm những từ khóa, những từ ngữ, hình ảnh nào lặp đi lặp lại, mang tính biểu tượng và gợi mở chủ đề? Liên hệ với bối cảnh sáng tác, hoàn cảnh lịch sử, xã hội của tác giả có ảnh hưởng như thế nào đến việc hình thành chủ đề?

-  Tiếp theo, cần tìm hiểu về những nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật trong văn bản thơ:

+ Ngôn ngữ: Từ ngữ chọn lọc, hàm súc, giàu hình ảnh, giàu cảm xúc hay mang tính khẩu ngữ? Các biện pháp tu từ như so sánh, nhân hóa, ẩn dụ, điệp ngữ,... được sử dụng như thế nào để làm nổi bật ý tưởng? Các hình ảnh hiện lên cụ thể, sinh động hay trừu tượng? Gợi lên cảm xúc gì? Có mối liên hệ với nhau như thế nào?

+ Âm thanh: Vần, nhịp, điệu đã tạo nên âm hưởng gì cho bài thơ? Các thanh bằng, thanh trắc có ý nghĩa gì về mặt ngữ âm và biểu cảm?

+ Cấu trúc: Bài thơ chia làm mấy phần? Mỗi phần có vai trò gì? Có sự chuyển đổi ý tưởng như thế nào?

- Cuối cùng, cần đánh giá hiệu quả thẩm mĩ của văn bản thơ:

+ Gợi cảm xúc: Bài thơ khiến bạn cảm thấy như thế nào? Vui, buồn, tức giận, xót xa,...

+ Gợi tư tưởng: Bài thơ khiến bạn suy nghĩ về những vấn đề gì?

+ Để lại ấn tượng: Điều gì khiến bạn nhớ nhất về bài thơ?

+ Giá trị nhân văn: Bài thơ có ý nghĩa gì đối với cuộc sống và con người?

⇒  Viết bài văn nghị luận phân tích một tác phẩm thơ đòi hỏi sự tường minh và logic trong việc phân tích các yếu tố nghệ thuật và hiệu quả thẩm mĩ của văn bản. Bạn cần đưa ra ví dụ cụ thể và lập luận rõ ràng để chứng minh quan điểm của mình.

6. Câu 6 trang 83 sgk văn 9/2 chân trời sáng tạo

 “Theo em, để cuộc thảo luận nhóm về một vấn đề trong đời sống trở nên thú vị và hữu ích, cần có những điều kiện gì?”

Trả lời: 

Để cuộc thảo luận nhóm về một vấn đề trong đời sống trở nên thú vị và hữu ích, chúng ta cần có những điều kiện sau đây:

- Sự tôn trọng:

+ Tôn trọng ý kiến khác biệt: Mỗi người đều có góc nhìn riêng, việc tôn trọng những quan điểm khác nhau sẽ tạo ra không khí cởi mở, khuyến khích mọi người chia sẻ suy nghĩ của mình.

+ Tôn trọng người khác: Tránh đánh giá, chỉ trích cá nhân, thay vào đó, hãy tập trung vào ý tưởng và lập luận.

+ Tôn trọng quy tắc: Cùng nhau đặt ra những quy tắc chung để đảm bảo cuộc thảo luận diễn ra trật tự và hiệu quả.

- Sự lắng nghe:

+ Lắng nghe tích cực: Không chỉ nghe bằng tai mà còn phải lắng nghe bằng cả tâm, cố gắng hiểu rõ ý nghĩa của những gì người khác nói.

+ Đặt câu hỏi: Đặt những câu hỏi mở để khuyến khích người nói chia sẻ thêm thông tin và làm rõ ý kiến.

Tóm tắt lại: Sau khi người khác trình bày xong, hãy tóm tắt lại những ý chính để đảm bảo rằng mình đã hiểu đúng.

- Mục tiêu rõ ràng:

+ Đề tài cụ thể: Vấn đề cần thảo luận phải được xác định rõ ràng, cụ thể và phù hợp với đối tượng tham gia.

+ Mục tiêu cụ thể: Nhóm cần xác định rõ mục tiêu muốn đạt được sau buổi thảo luận, ví dụ: tìm ra giải pháp cho vấn đề, nâng cao nhận thức, xây dựng đồng thuận...

- Chuẩn bị kỹ lưỡng:

+ Tìm hiểu thông tin: Các thành viên cần tìm hiểu thông tin liên quan đến vấn đề trước khi tham gia thảo luận.

+ Phân công nhiệm vụ: Mỗi thành viên có nhiệm vụ chuẩn bị một phần thông tin hoặc góc nhìn riêng để đóng góp vào cuộc thảo luận.

- Môi trường thoải mái:

+ Không gian phù hợp: Chọn không gian yên tĩnh, thoải mái, đủ ánh sáng và thông thoáng.

+ Thời gian phù hợp: Dành đủ thời gian cho cuộc thảo luận để mọi người có thể thoải mái chia sẻ ý kiến.

+ Tôn trọng lẫn nhau: Mọi thành viên cần tôn trọng ý kiến của nhau, không tranh cãi gay gắt.

- Phương pháp thảo luận đa dạng:

+ Đặt câu hỏi mở: Đặt những câu hỏi mở để khuyến khích mọi người đưa ra nhiều ý kiến khác nhau.

+ Sử dụng các hình thức tương tác: Có thể sử dụng các hình thức tương tác như trò chơi, bài tập nhóm để tạo không khí sôi động.

+ Khuyến khích sự tham gia của tất cả thành viên: Đảm bảo rằng tất cả mọi người đều có cơ hội được chia sẻ ý kiến.

7. Câu 7 trang 83 sgk văn 9/2 chân trời sáng tạo

 “Vì sao cần chia sẻ tình cảm của mình với người khác và thấu hiểu cảm xúc của họ?”

Trả lời: 

Việc chia sẻ tình cảm và thấu hiểu cảm xúc của người khác là một trong những yếu tố quan trọng để xây dựng các mối quan hệ lành mạnh và sâu sắc. Dưới đây là một số lý do giải thích tại sao điều này lại cần thiết:

- Đối với bản thân:

+ Giảm bớt căng thẳng: Khi chia sẻ những cảm xúc tiêu cực như buồn, lo lắng, tức giận, chúng ta sẽ cảm thấy nhẹ nhõm hơn và giảm bớt áp lực tâm lý.

+ Tăng cường sự tự tin: Chia sẻ những suy nghĩ và cảm xúc của mình giúp chúng ta cảm thấy được lắng nghe và thấu hiểu, từ đó tăng cường sự tự tin và ý thức về bản thân.

+ Mở rộng quan điểm: Nghe người khác chia sẻ giúp chúng ta hiểu rõ hơn về những góc nhìn khác nhau, mở rộng tư duy và học hỏi từ những trải nghiệm của người khác.

- Đối với mối quan hệ:

+ Xây dựng niềm tin: Khi chúng ta sẵn sàng chia sẻ những điều sâu sắc nhất về bản thân, chúng ta đang thể hiện sự tin tưởng và mong muốn xây dựng một mối quan hệ chân thành.

+ Tăng cường sự gắn kết: Thấu hiểu và chia sẻ cảm xúc giúp chúng ta cảm thấy gần gũi và kết nối với người khác hơn.

+ Giải quyết xung đột: Khi hiểu được cảm xúc của người khác, chúng ta sẽ dễ dàng hơn trong việc giải quyết những mâu thuẫn và hiểu lầm.

+ Tạo ra một môi trường tích cực: Một môi trường nơi mọi người cảm thấy được lắng nghe và thấu hiểu sẽ là nơi mọi người cảm thấy thoải mái và hạnh phúc.

- Đối với cộng đồng: Xây dựng một xã hội tốt đẹp hơn: Khi chúng ta biết cách chia sẻ và thấu hiểu, chúng ta sẽ giảm thiểu những xung đột và bất đồng, góp phần xây dựng một xã hội hòa bình và nhân ái hơn.

Trên đây VUIHOC đã cùng các bạn Soạn bài Ôn tập trang 83| Văn 9 tập 2 Chân trời sáng tạo. Bài ôn tập này không chỉ đơn thuần là những bài tập khô khan mà còn là cơ hội để bạn rèn luyện tư duy sáng tạo và khả năng diễn đạt của bản thân. Để học nhiều hơn các kiến thức của các môn học thì các em hãy nhanh tay truy cập và website vuihoc.vn hoặc đăng ký khoá học với các thầy cô giáo của VUIHOC ngay bây giờ nhé!

>> Mời bạn tham khảo thêm: 

• Thực hành tiếng Việt trang 74
• Tì bà hành
• Viết bài văn nghị luận phân tích một tác phẩm văn học