Soạn bài Vịnh Hạ Long: một kì quan thiên nhiên độc đáo và tuyệt mĩ| Văn 9 tập 1 cánh diều

1. Soạn bài Vịnh Hạ Long: một kì quan thiên nhiên độc đáo và tuyệt mĩ: Chuẩn bị 

Đọc trước văn bản Vịnh Hạ Long: một kì quan thiên nhiên độc đáo và tuyệt mĩ sau đó tìm hiểu những thông tin về vịnh Hạ Long. Nêu những hiểu biết của em về vịnh Hạ Long và những điều mà em muốn biết thêm về danh lam thắng cảnh nổi tiếng ấy.

Trả lời

- Thông tin của Vịnh Hạ Long:

+ Vịnh Hạ Long nằm tại Đông Bắc Việt Nam, cách thủ đô Hà Nội khoảng 165km, thuộc địa phận của tỉnh Quảng Ninh. 

+ Vịnh Hạ Long còn bao gồm cả vịnh Bái Tử Long. Vịnh Bái Tử Long mang giá trị tương đồng với một khu Di sản thiên nhiên thế giới vịnh Hạ Long về cảnh quan, địa mạo, địa chất, đa dạng sinh học cùng với văn hóa lịch sử. Đây là nơi tập trung rất nhiều các đảo đá, hang động cùng bãi tắm đẹp nổi tiếng.

- Những hiểu biết của em về vịnh Hạ Long:

+ Hạ Long nghĩa là “Rồng xuống”. Từ trước thế kỷ XIX, tên của vịnh Hạ Long chưa được ghi chép ở trong thư tịch cổ của Việt Nam, chủ yếu được biết tới với tên gọi Giao Châu, Lục Thủy, Hải Đông, An Bang, An Quảng, Hoa Phong, Nghiêu Phong …. Đến cuối thế kỷ XIX, tên vịnh Hạ Long mới được xuất hiện trên bản đồ hàng hải của Pháp vẽ về vịnh Bắc Bộ và trên một vài bài báo bằng chữ tiếng Pháp và chữ tiếng Việt.

+ “Hạ Long” còn được gắn liền với truyền thuyết nguồn gốc của dân tộc Việt đó là “Con Rồng, cháu Tiên”, gắn với truyền thuyết đàn rồng hạ xuống giúp cho người Việt đánh giặc ngoại xâm và bảo vệ bờ cõi. Chuyện được kể rằng: “Ngày xưa, khi mà người Việt mới lập nước, trong một lần nước Việt bị giặc ngoại xâm, trời đã sai Rồng mẹ mang theo một đàn Rồng con xuống để giúp người Việt đánh giặc. Khi thuyền giặc ngoài biển cả ào ạt tấn công vào bờ thì đàn Rồng cũng bắt đầu hạ giới. Đàn Rồng lập tức phun ra vô số các châu ngọc, những châu ngọc đó thoắt biến thành muôn vàn đảo đá sừng sững và liên kết lại như bức tường thành vững chãi, bất ngờ chặn bước tiến của quân giặc. Thuyền giặc đang lao nhanh bị chặn lại và đột ngột đâm vào những đảo đá, đâm vào nhau mà vỡ tan tành. Sau khi giặc tan, Rồng mẹ và Rồng con cũng không trở về trời, mà ở lại dưới hạ giới – nơi vừa diễn ra trận chiến đấu. Chỗ Rồng mẹ xuống chính là Hạ Long, nơi Rồng con xuống gọi là Bái Tử Long. Đuôi của đàn Rồng quẫy lên trắng xóa đó là Long Vĩ (tức bán đảo Trà Cổ thuộc địa phận thành phố Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh ngày nay)”.

>> Xem thêm: Soạn văn 9

2. Soạn bài Vịnh Hạ Long: một kì quan thiên nhiên độc đáo và tuyệt mĩ: Đọc hiểu

2.1 Phần mở đầu nêu ra thông tin chính gì?

Trả lời:

Phần mở đầu văn bản nêu ra thông tin thời gian và địa điểm vịnh Hạ Long đã được ghi nhận vào Di sản Thế giới: Vào hồi 17 giờ 17 phút ngày 14 tháng 12 năm 1994 ở khách sạn du lịch Lơ Me-ri-điêng (Le Meridien) nổi tiếng của thành phố Phuket (Phuket) – miền nam Thái Lan.

2.2 Chú ý vào tên viết tắt của những tổ chức quốc tế.

Trả lời:

- Tổ chức Bảo tồn thiên nhiên Quốc tế (viết tắt IUCN).

- Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hoá Liên hợp quốc (viết tắt UNESCO)

2.3 Việc dẫn thơ Nguyễn Trãi tại đây có tác dụng gì?

Trả lời:

Việc dẫn thơ Nguyễn Trãi tại đây có tác dụng khẳng định vẻ đẹp như một kì quan của vịnh Hạ Long đã được phát hiện từ rất lâu đời.

2.4 Tiêu đề mục 1 cho biết rằng nội dung chính của phần này là gì?

Trả lời:

Tiêu đề mục 1 cho biết nội dung chính của phần này chính là vẻ đẹp khỏe khoắn và thơ mộng của vịnh Hạ Long, một tác phẩm nghệ thuật được tạo ra từ thiên nhiên.

2.5 Chú ý vào những chi tiết làm sáng tỏ cho tiêu đề 1?

Trả lời:

- Trên diện tích không, mọc lên hàng nghìn những hòn đảo đá muôn hình muôn vẻ từ tấm thảm xanh lộng lẫy và lấp lánh vô số châu ngọc.

- Đảo Hạ Long không phải những quả núi đá đơn điệu và buồn tẻ mà là thế giới sống động với những sinh linh ẩn hiện ở trong biết bao hình hải bí ẩn bằng đá.

- Dường như các đảo đá đều mang nội tâm, đều có suy nghĩ, khát vọng cùng với hoài niệm về quá khứ.

2.6 Những biện pháp tu từ nào đã được sử dụng ở trong đoạn này?

Trả lời:

Những biện pháp tu từ đã được sử dụng trong đoạn này đó là:

+ Nhân hoá (qua chi tiết Biển cả đã cần cù chạm khắc và chân đảo nhiều hình thù kì lạ)

+ So sánh (qua các chi tiết trông xa, tựa bức phù điêu uốn lượn quanh chân đảo; Có đảo hình trụ tứ giác bề thế, bốn mặt phẳng lì, đen bóng như được ghép bằng ván gỗ lim…);

+ Sử dụng những từ ngữ gợi hình và gợi cảm (mảnh khảnh, thon nhỏ, ngộ nghĩnh, nhọn sắc…).

2.7 Dự đoán về nội dung chính của phần 2.

Trả lời:

Nội dung chính trong phần 2: Cảnh quan thay đổi trong chớp mắt dựa theo góc nhìn và thời gian chính là vẻ đẹp độc đáo và đặc sắc.

2.8 Vẻ đẹp và cái thú của Hạ Long đã được khắc hoạ theo trình tự như thế nào?

Trả lời:

Vẻ đẹp và cái thú của Hạ Long đã được khắc họa dựa theo trình tự thời gian: buổi sáng, trưa, chiều với đêm.

2.9 Đêm trăng thu ở Hạ Long có điểm gì độc đáo?

Trả lời:

Đêm trăng thu ở Hạ Long vô cùng diễm lệ và độc đáo:

- Mặt vịnh yên tĩnh giống như tấm gương phản chiếu ánh trăng sáng bạc và lóng lánh tựa thuỷ ngân.

- Đảo đá trầm tư và ẩn hiện giữa mảng tối mảng sáng …

2.10 Chú ý vào vẻ đẹp đa dạng của hang động tại Hạ Long.

Trả lời:

- Vẻ đẹp đa dạng của hang động tại Hạ Long: Những hang động có quy mô và kiểu dáng màu sắc vô cùng đa dạng và phong phú.

- Động Thiên Cung có sức hấp dẫn rất kì lạ. Trên vách động chính là bức tranh vô cùng hoành tráng chạm nổi nhiều hình cùng với đường nét uyển chuyển, mềm mại; trên trần hang là một cột đá dài 2m giống như chiếc gậy của Tôn Ngộ Không; dưới vòm động là thạch nhũ như được dát bạc.

2.11 Hồ Đầm Ba có điểm gì độc đáo?

Trả lời:

Nét độc đáo của hồ Đầm Ba:

- Cửa hang có hình bán nguyệt

- Đáy cửa hang chính là mặt nước thông với dòng hải lưu uốn lượn…

- Hồ Đầm Ba bao gồm ba trũng biển, đi thăm hồ phải đi bằng xuồng hoặc thuyền đi qua hang luồn qua giữa rừng thạch nhũ.

2.12 Ý của Quách Mạt Nhược thông qua câu thơ là gì?

Trả lời:

Trong bài thơ Cảm hứng ở trong khi chơi thuyền trên vịnh Hạ Long, nhà thơ Trung Quốc Quách Mạt Nhược đã viết:

Cảnh trước mặt cho tôi vài thi tứ

So với cảnh diệu kì, thơ có cũng như không

(Hoàng Trung Thông dịch)

Hai câu thơ của Quách Mạt Nhược đã khẳng định về vẻ đẹp của diệu kì của vịnh Hạ Long ngay cả thơ ca cũng không thể sánh kịp.

Lộ trình khóa học DUO sẽ được thiết kế riêng cho từng nhóm học sinh, phù hợp với khả năng của các em cũng như giúp các em từng bước đạt điểm 9, 10 trong mọi bài kiểm tra.

3. Soạn bài Vịnh Hạ Long: một kì quan thiên nhiên độc đáo và tuyệt mĩ: Trả lời câu hỏi cuối bài 

3.1 Câu 1 trang 61 sgk văn 9/1 cánh diều

Nhan đề của văn bản đã thể hiện sự đánh giá như thế nào về kì quan vịnh Hạ Long?

Trả lời:

- Nhan đề của văn bản đã thể hiện sự đánh giá về kì quan vịnh Hạ Long: Hùng vĩ và thật bí ẩn, đầy cảm hứng và rất độc đáo, vịnh Hạ Long thật xứng danh là một trong những kỳ quan thiên nhiên đẹp nhất.

3.2 Câu 2 trang 61 sgk văn 9/1 cánh diều

Những đề mục nhỏ và nội dung đã triển khai vấn đề được nêu ra tại nhan đề như thế nào?

Trả lời:

Những đề mục nhỏ và nội dung đã chứng minh về sự độc đáo và tuyệt mỹ của vịnh Hạ Long.

- Vịnh Hạ Long được coi như một tác phẩm nghệ thuật độc đáo của thiên nhiên cùng với hệ thống đảo đá muôn hình muôn vẻ. Những hòn đảo nhỏ giống như được chấm lên trên nền xanh ngọc của biển, cùng với đó là những hang động vô cùng kỳ bí được tạo ra bởi sóng và gió, những cánh rừng xanh biếc và rộn rã tiếng chim hót, thật kỳ ảo.

- Vịnh Hạ Long thay đổi vẻ đẹp của mình theo cả không gian và thời gian. Mỗi góc nhìn và mỗi thời điểm, vịnh Hạ Long lại mang một vẻ đẹp riêng biệt và độc đáo riêng.

- Những hang động của Hạ Long đã được văn bản miêu tả như những lâu đài của tạo hoá ở giữa chốn trần gian.

=> Tất cả những đề mục nhỏ cùng với nội dung của văn bản đều khẳng định rằng: Vịnh Hạ Long: một kì quan thiên nhiên độc đáo và tuyệt mĩ.

3.3 Câu 3 trang 61 sgk văn 9/1 cánh diều

Vì sao văn bản Vịnh Hạ Long: một kì quan thiên nhiên độc đáo và tuyệt mĩ lại được coi là văn bản thông tin? Trong văn bản đó có sự kết hợp của những phương thức biểu đạt nào? Chỉ ra tác dụng của sự kết hợp đó?

Trả lời:

- Văn bản Vịnh Hạ Long: một kì quan thiên nhiên độc đáo và tuyệt mĩ được coi là văn bản thông tin là do văn bản này đã cung cấp cho người đọc được những thông tin về vịnh Hạ Long: thời gian mà vịnh Hạ Long được công nhận là Di sản Thế giới; quang cảnh của vịnh Hạ long (bao gồm các đảo, hang động); những sự đánh giá chung về vịnh Hạ Long.

- Trong văn bản này có sự kết hợp của những phương thức biểu đạt là thuyết minh kết hợp với miêu tả cùng biểu cảm.

- Tác dụng: Giới thiệu về vịnh Hạ Long một cách hết sức sống động và chân thực nhất đến người đọc.

3.4 Câu 4 trang 61 sgk văn 9/1 cánh diều

Từ văn bản, hãy chỉ ra được những giá trị của Vịnh Hạ Long.

Trả lời:

Những giá trị của Hạ Long được nêu ra trong văn bản:

- Giá trị về du lịch: Du khách đi giữa Hạ Long giống như đi giữa một thế giới động vật hoá đá với những hòn đảo có hình đôi gà chọi nhau, chú đại bàng ở trên mỏm đá rình mồi…; động Thiên Cung có sức hấp dẫn vô cùng kì lạ với các du khách

- Giá trị về địa chất – địa mạo: hàng nghìn đảo đá sừng sững và mang trăm nghìn dáng điệu nhấp nhô; có hàng chục hang động mở ra trong lòng núi đá với quy mô cùng với kiểu dáng màu sắc đa dạng, phong phú…

- Giá trị về nghệ thuật: Vẻ đẹp của Hạ Long đã trở thành nguồn cảm hứng vô tận cho nhiều sáng thơ ca, âm nhạc và nhiếp ảnh; …

3.5 Câu 5 trang 61 sgk văn 9/1 cánh diều

Học xong văn bản, em có những hiểu biết gì về vịnh Hạ Long và còn muốn biết thêm được những thông tin gì về địa danh nổi tiếng ấy?

Trả lời:

- Thông qua văn bản này, em biết được Hạ Long là một kì quan thiên nhiên thế giới, là một thế giới sống vô cùng sống động với những sinh linh ẩn hiện ở trong biết bao hình hài bí ẩn bằng đá, là sự thay đổi của cảnh sắc độc đáo trong nháy mắt, là cảnh sắc được ẩn dấu trong các hang động, đặc biệt là động Thiên Cung khi bước vào thăm ta ngỡ như đang lạc vào chốn bồng lai tiên cảnh, là hồ Ba Đầm với cả rừng thạch nhũ có nhiều kiểu dáng và màu sắc rực rỡ.

- Ngoài ra, em còn muốn biết thêm về những hang động khác ở trong quần thể hang động của vịnh Hạ Long như là hang Đầu Gỗ, Hang Sửng Sốt,… Đặc biệt em còn muốn biết thêm thông tin về nguồn gốc của vịnh Hạ Long.

3.6 Câu 6 trang 61 sgk văn 9/1 cánh diều

Nếu được giới thiệu một vài nét về danh lam thắng cảnh nổi tiếng của quê hương, em sẽ nêu ra các thông tin nào?

Trả lời:

Nếu được giới thiệu một vài nét về danh lam thắng cảnh nổi tiếng của quê hương, em sẽ nêu những thông tin:

- Giới thiệu về nguồn gốc của khu di tích: Có từ bao giờ và do ai phát hiện ra? đã kiến tạo lại chưa?

- Giới thiệu về vị trí địa lí và đặc điểm bên ngoài (nhìn từ xa hoặc là nhìn từ trên).

- Trình bày về đặc điểm của mỗi bộ phận của khu di tích: Kiến trúc, ý nghĩa và các đặc điểm tự nhiên khác độc đáo, thú vị…

- Danh lam thắng cảnh của quê hương bạn đã đóng góp ra sao cho nền văn hoá của dân tộc cùng với sự phát triển nói chung của đất nước ở trong hiện tại cũng như trong tương lai (làm đẹp cho cảnh quan đất nước, mang lại ý nghĩa về giáo dục và ý nghĩa tinh thần, mang đến cả giá trị vật chất…).

Thông qua phần Soạn bài Vịnh Hạ Long: một kì quan thiên nhiên độc đáo và tuyệt mĩ Văn 9 tập 1 cánh diều ở trên, các em đã có thể nắm được một số thông tin liên quan đến địa danh đặc biệt này, đồng thời cũng cảm thấy vô cùng tự hào khi đất nước ta có một kỳ quan tuyệt đẹp và mang lại nhiều giá trị đến thế.

Ngoài phần soạn bài được trình bày ở trên, nếu các em có mong muốn được tham khảo thêm về những bài soạn văn khác hoặc những những bài soạn của môn học khác thì hãy nhanh tay truy cập vào website chính thức của VUIHOC để có thể tự đăng ký một cách nhanh chóng khoá học bổ ích cho bản thân và được giải đáp những câu hỏi hóc búa từ đội ngũ giáo viên vô cùng dễ thương với trình độ chuyên môn cao của VUIHOC nhé!

>> Mời bạn tham khảo thêm: 

• Phân tích một đoạn trích tác phẩm văn học
• Nghe và nhận biết tính thuyết phục của một ý kiến
• Tự đánh giá: Lục Vân Tiên gặp nạn