Soạn bài Bình Ngô đại cáo sách kết nối tri thức
Bình Ngô đại cáo là một tác phẩm vô cùng tiêu biểu của Nguyễn Trãi thể hiện được tấm lòng yêu nước, tự hào dân tộc và khẳng định được lãnh thổ chủ quyền đất nước. Thông qua phần Soạn bài Bình Ngô đại cáo dưới đây, mong rằng các em sẽ có thêm kiến thức về tác phẩm đặc sắc này. Cùng trả lời các câu hỏi trong phần soạn bài với VUIHOC nhé!
1. Soạn bài Bình Ngô đại cáo sách kết nối tri thức trước khi đọc bài
1.1 Bạn đã từng học hay từng đọc những áng văn cổ của Việt Nam nào được mệnh danh là bản “hùng văn”? Hãy chia sẻ thông tin khái quát về một trong số những tác phẩm ấy.
Phương pháp giải:
- Tìm đọc và nhớ lại những tác phẩm Việt Nam đã được mệnh danh là “hùng văn”.
- Chia sẻ những thông tin về tác giả và hoàn cảnh sáng tác của một tác phẩm trong số những tác phẩm được mệnh danh là bản “hùng văn”.
Lời giải chi tiết:
- Những áng văn cổ Việt Nam đã được mệnh danh là bản “hùng văn” là tác phẩm Nam quốc sơn hà của tác giả Lý Thường Kiệt và Hịch tướng sĩ của tác giả Trần Quốc Tuấn.
- Thông tin chung về tác phẩm Nam quốc sơn hà:
+ Nam quốc sơn hà là một bài thơ được viết theo thể thất ngôn tứ tuyệt không rõ tác giả là ai (mặc dù 1 số nguồn cho rằng tác giả thực sự Lý Thường Kiệt).
+ Tác phẩm được xem là bản Tuyên ngôn độc lập đầu tiên của nước Việt Nam, khẳng định chủ quyền của nhà cầm quyền Đại Việt ở trên những vùng đất của mình.
+ Bài thơ này có tác dụng để khích lệ tinh thần cho quân sĩ, giúp Lê Hoàn chống được quân Tống vào năm 981 và Lý Thường Kiệt chống được quân Tống vào năm 1077. Trong văn hóa, ý nghĩa cùng với giá trị của bài thơ với lịch sử Việt Nam đã được người Việt công nhận một cách rộng rãi.
1.2 Theo bạn, một tác phẩm được mệnh danh là bản tuyên ngôn độc lập của một dân tộc sẽ thường ra đời trong hoàn cảnh như thế nào và có những đặc điểm gì?
Phương pháp giải:
- Tìm đọc lại một vài tác phẩm được xem là bản tuyên ngôn độc lập của dân tộc.
- Chú ý về hoàn cảnh sáng tác của những tác phẩm ấy và trả lời câu hỏi.
Lời giải chi tiết:
- Hoàn cảnh ra đời của một tác phẩm mà được nhìn nhận là một bản tuyên ngôn độc lập sẽ thường vào thời điểm diễn ra của các cuộc kháng chiến chống quân xâm lược như quân Minh, quân Tống và quân Mông – Nguyên,...
- Đặc điểm của một tác phẩm được đánh giá là bản tuyên ngôn độc lập:
+ Nội dung có mục đích giúp cổ vũ dũng khí của người dân, tổng kết lại toàn bộ quá trình đánh quân xâm lược và khẳng định được chủ quyền đất nước.
+ Là một tác phẩm chính luận, với giọng điệu đanh thép, lập luận phải chặt chẽ, lí lẽ và bằng chứng thì xác đáng, có sức thuyết phục cao; âm hưởng phải thật hào hùng và mạnh mẽ, thể hiện được tinh thần của dân tộc.
2. Soạn bài Bình Ngô đại cáo: Trả lời câu hỏi trong bài
2.1 Câu 1 (trang 11, SGK Ngữ văn 10, tập 2)
Chú ý vào tư tưởng thực thi nhân nghĩa được thể hiện xuyên suốt tác phẩm.
Phương pháp giải:
- Đọc kỹ lại tác phẩm Bình ngô đại cáo.
- Lưu ý về những câu thơ nói về nội dung tư tưởng nhân nghĩa.
Lời giải chi tiết:
Học sinh tự lưu ý đến những câu thơ về nội dung tư tưởng nhân nghĩa khi đọc lại toàn bộ tác phẩm.
- “Việc nhân nghĩa cốt ở yên dân,
Quân điếu phạt trước lo trừ bạo.”
- “Lẽ nào trời đất dung tha,
Ai bảo thần nhân chịu được.”
- “Xã tắc từ đây vững bền,
Giang sơn từ đây đổi mới.”
2.2 Câu 2 (trang 11, SGK Ngữ văn 10, tập 2)
Chủ quyền quốc gia đã được thể hiện trên những phương diện cơ bản nào?
Phương pháp giải:
- Đọc kỹ lại tác phẩm Bình Ngô đại cáo.
- Chú ý về những câu thơ nói đến “chủ quyền dân tộc” sau đó trả lời câu hỏi.
Lời giải chi tiết:
“Chủ quyền dân tộc” được thể hiện ở nhiều phương diện cơ bản bao gồm văn hiến, lãnh thổ và phong tục: Xưng nền văn hiến, chia núi sông thành bờ cõi, có phong tục tập quán riêng, gây dựng được nền độc lập, có những vị anh hùng đã ghi công danh vào sổ sách.
2.3 Câu 3 (trang 12, SGK Ngữ văn 10, tập 2)
Tâm trạng phẫn uất của tác giả khi chứng kiến tội ác của kẻ thù đã được thể hiện trong tác phẩm như thế nào?
Phương pháp giải
- Đọc kỹ lại tác phẩm Bình Ngô đại cáo.
- Đọc kỹ lại đoạn (2) của tác phẩm.
- Chú ý vào những câu thơ thể hiện tội ác của kẻ thù cùng với tâm trạng phẫn uất của tác giả để có thể trả lời câu hỏi.
Lời giải chi tiết:
- Tâm trạng vô cùng phẫn uất của tác giả trước những tội ác của kẻ thù đã được thể hiện thông qua những câu thơ diễn tả sự đau khổ tột cùng khi nhân dân ta bị hành hạ:
“Nướng dân đen trên ngọn lửa hung tàn
Vùi con đỏ xuống dưới hầm tai vạ”
- Nguyễn Trãi đã vô cùng tức giận khi kẻ thù không có chút nể nang gì mà hành hạ và đem khổ đau đến cho nhân dân, tới mức phải thốt lên rằng:
“Lẽ nào trời đất dung tha
Ai bảo thần nhân chịu được”
2.4 Câu 4 (trang 13, SGK Ngữ văn 10, tập 2)
Chú ý đến giọng văn đầy cảm xúc của tác giả khi nhắc về những nỗi cực khổ mà nhân dân ta đã phải chịu đựng.
Phương pháp giải:
- Đọc kỹ lại tác phẩm Bình Ngô đại cáo.
- Đọc kỹ lại đoạn (2) của tác phẩm.
- Tập trung vào những câu thơ nói về nỗi cực khổ mà nhân dân ta đã phải chịu đựng.
Lời giải chi tiết:
Học sinh chú ý đến giọng điệu thể hiện cảm xúc cảm thương và xót xa của tác giả trong những câu thơ nhắc đến nỗi cực khổ mà nhân dân ta đã phải chịu đựng.
- Giọng văn của tác giả đầy sự tức giận và căm phẫn khi thấy bọn giặc: “Nướng dân đen trên ngọn lửa hung tàn/ Vùi con đỏ xuống dưới hầm tai vạ”
- Giọng văn đau đớn khi liệt kê ra được hàng loạt những tội ác của quân giặc: "Nặng thuế khóa sạch không đầm núi; Người bị ép xuống biển dòng lưng mò ngọc, ngán thay cá mập thuồng luồng; Kẻ bị đem vào núi đãi cát tìm vàng, khốn nổi rừng sâu, nước độc"…;
- Thương xót cho thiên nhiên cũng như con người đã bị tàn phá: "Tàn hại cả giống côn trùng cây cỏ; Nheo nhóc thay kẻ góa bụa khốn cùng".
2.5 Câu 5 (trang 13, SGK Ngữ văn 10, tập 2)
Chủ tướng Lê Lợi cùng với nghĩa quân Lam Sơn đã có suy nghĩ cũng như hành động gì trước những tội ác của giặc Minh?
Phương pháp giải:
- Đọc kỹ lại tác phẩm Bình Ngô đại cáo.
- Đọc kỹ lại đoạn (3) của tác phẩm.
- Chú ý vào những câu thơ nói về suy nghĩ và hành động của chủ tướng Lê Lợi cùng với nghĩa quân Lam Sơn để có thể trả lời câu hỏi.
Lời giải chi tiết:
Chủ tướng Lê Lợi cùng nghĩa quân Lam Sơn đã có suy nghĩ và hành động trước những tội ác của giặc Minh: Căm tức khi chứng kiến tội ác của giặc, đau lòng trước cuộc sống hiện tại của nhân dân ta; trằn trọc và băn khoăn nỗi nước nhà. Họ đã đứng lên để hành động, đứng lên để khởi nghĩa chống lại quân thù.
Đăng ký ngay để được các thầy cô tổng hợp kiến thức và xây dựng lộ trình đạt 9+ thi THPT Quốc Gia
2.6 Câu 6 (trang 14, SGK Ngữ văn 10, tập 2)
Những khó khăn nào của nghĩa quân Lam Sơn buổi đầu dấy binh đã được chú ý nhấn mạnh?
Phương pháp giải:
- Đọc kỹ lại tác phẩm Bình Ngô đại cáo.
- Đọc kỹ lại đoạn (3) của tác phẩm.
- Chú ý đến những câu thơ nói về sự khó khăn của nghĩa quân Lam Sơn vào buổi đầu khởi nghĩa sau đó trả lời câu hỏi.
Lời giải chi tiết:
Những khó khăn của nghĩa quân Lam Sơn trong buổi đầu dấy binh đã được chú ý nhấn mạnh: Không có những hiền tài và nhân tài, cũng không có quân sư chỉ điểm, phần thì giặc dữ, phần thì vận nước đang gặp thế khó khăn, không có lương thực, không có quân đội hùng mạnh.
2.7 Câu 7 (trang 15, SGK Ngữ văn 10, tập 2)
Tinh thần đồng cam cộng khổ của tướng sĩ đã được thể hiện thông qua những chi tiết và hình ảnh nào?
Phương pháp giải:
- Đọc kỹ lại tác phẩm Bình Ngô đại cáo.
- Đọc kỹ lại đoạn (3) của tác phẩm.
- Chú ý vào những câu thơ nhắc đến sự khó khăn của những tướng sĩ để nêu ra các chi tiết thể hiện được tinh thần đồng cam cộng khổ của họ.
Lời giải chi tiết:
Tinh thần đồng cam cộng khổ của tướng sĩ đã được thể hiện thông qua những chi tiết và hình ảnh: Cố gắng khắc phục những gian nan, đoàn kết cùng với nhân dân dựng nhà, dựng lên ngọn cờ khởi nghĩa; các tướng sĩ cùng chung một lòng phải đánh thắng giặc, lấy yếu để chống mạnh, mai phục lấy ít để địch nhiều.
2.8 Câu 8 (trang 15, SGK Ngữ văn 10, tập 2)
Ý của câu văn “Đem đại nghĩa ... thay cường bạo” có mối quan hệ gì với chủ trương “mưu phạt công tâm” cùng với tư tưởng nhân nghĩa?
Phương pháp giải:
- Đọc kỹ lại tác phẩm Bình Ngô đại cáo.
- Đọc kỹ lại đoạn (4) của tác phẩm.
- Tập trung vào hai câu thơ đầu tiên và sự lý giải về tư tưởng nhân nghĩa đã được học ở văn bản 1 để có thể trả lời câu hỏi.
Lời giải chi tiết:
- Câu thơ “Đem đại nghĩa để thắng hung tàn” có mối liên hệ vô cùng mật thiết với chủ trương “mưu phạt tâm công”, lấy lòng người để đánh thắng sự tàn bạo.
- Câu thơ “Lấy chí nhân để thay cường bạo” cũng có mối liên hệ với tư tưởng nhân nghĩa, nó là sự biểu hiện cho tư tưởng nhân nghĩa.
- Ý nghĩa của hai câu thơ là nói về tư tưởng nhân nghĩa của tác giả Nguyễn Trãi, dùng nghĩa của con người để có thể đánh đuổi được sự gian ác của quân thù
2.9 Câu 9 (trang 16, SGK Ngữ văn 10, tập 2)
Hành động lật lọng và bội ước của kẻ thù sẽ dẫn tới kết cục như thế nào?
Phương pháp giải:
- Đọc kỹ lại tác phẩm Bình Ngô đại cáo.
- Đọc kỹ lại đoạn (4) của tác phẩm.
- Chú ý vào những câu thơ diễn tả về kết cục của kẻ thù sau đó trả lời câu hỏi.
Lời giải chi tiết:
Hành động lật lọng và bội ước của kẻ thù sẽ dẫn tới kết cục: Thất bại thảm hại và làm trò cười cho toàn thế gian, thiên hạ: “Giữ ý kiến một người, gieo vạ cho bao nhiêu kẻ khác; Tham công danh một lúc, để cười cho tất cả thế gian”.
2.10 Câu 10 (trang 17, SGK Ngữ văn 10, tập 2)
Chú ý vào các chi tiết và hình ảnh thể hiện lên tinh thần và khí thế chiến thắng hết sức hào hùng của nghĩa quân.
Phương pháp giải:
- Đọc kỹ lại tác phẩm Bình Ngô đại cáo.
- Đọc kỹ lại đoạn (4) của tác phẩm.
- Tập trung vào những câu thơ thể hiện lên tinh thần và khí thế chiến thắng vô cùng hào hùng của nghĩa quân Lam Sơn.
Lời giải chi tiết:
Những chi tiết và hình ảnh thể hiện lên tinh thần và khí thế chiến thắng vô cùng hào hùng của nghĩa quân:
- Khi giặc tới: “Ta trước đã điều binh thủ hiểm, chặt mũi tiên phong/ Ta sau lại sai tướng chẹn đường, tuyệt nguồn lương thực.”
- Khi giặc bị thất thủ: “Thuận đà ta đưa lưỡi dao tung phá/ Bí nước giặc quay mũi giáo đánh nhau.”
- Khí thế hào hùng của nghĩa quan làm cho: “Gươm mài đá, đá núi cũng mòn/ Voi uống nước, nước sông phải cạn/ Đánh một trận, sạch không kinh ngạc/ Đánh hai trận, tan tác chim muông”
2.11 Câu 11 (trang 18, SGK Ngữ văn 10, tập 2)
Sự hèn nhát và cảnh tượng thảm bại của kẻ thù đã được thể hiện thông qua những chi tiết cụ thể nào?
Phương pháp giải:
- Đọc kỹ lại tác phẩm Bình Ngô đại cáo.
- Đọc kỹ lại đoạn (4) của tác phẩm.
- Dựa vào những chi tiết và hình ảnh miêu tả về sự bại trận của giặc Minh để có thể trả lời câu hỏi.
Lời giải chi tiết:
Sự hèn nhát và cảnh tượng thảm hại của kẻ thù đã được thể hiện thông qua chi tiết:
- Sự hèn nhát của kẻ thù thể hiện ở việc Đô đốc Thời Tự quỳ xuống để xin đầu hàng; Thượng thư Hoàng Phúc cũng trói tay xin hàng.
- Cảnh tượng thảm bại của kẻ thù: Thây chất đầy đường tại Lạng Sơn, Xương Giang; máu trôi đỏ cả nước ở Xương Giang, Bình Than, bị quân ta chặn thì khiếp vía đến nỗi bị vỡ mật, bị quân ta đánh đuổi thì xéo lên nhau để mà chạy thoát thân.
2.12 Câu 12 (trang 19, SGK Ngữ văn 10, tập 2)
Chú ý về tư thế của người phát ngôn khi tuyên bố chiến thắng của cuộc kháng chiến và về sự bắt đầu của một thời kỳ đổi mới của đất nước.
Phương pháp giải:
- Đọc kỹ lại tác phẩm Bình Ngô đại cáo.
- Đọc kỹ lại đoạn (5) của tác phẩm.
- Tập trung vào những câu thơ nói về thắng lợi của công cuộc kháng chiến và chỉ ra được tư thế của người phát ngôn khi người đó tuyên bố tin này.
Lời giải chi tiết:
Tư thế của người phát ngôn khi tuyên bố về thắng lợi của công cuộc kháng chiến và về sự bắt đầu một thời kỳ đổi mới của đất nước là một tư thế hết sức hiên ngang, tư thế của kẻ thắng và vô cùng tự hào về chiến thắng của quân dân ta, vui mừng về một thời kỳ đổi mới bắt đầu.
- Khẳng định rằng: “Xã tắc từ đây vững bền, Giang sơn từ đây đổi mới.”
- Tự hào rằng: “Nhật nguyệt hết rồi lại minh. Muôn thuở nền thái bình vững chắc/ Ngàn thu vết nhục nhã sạch làu”
3 Soạn bài Bình Ngô đại cáo kết nối tri thức: Trả lời câu hỏi cuối bài
3.1 Câu 1 trang 21 SGK Văn 10/2 Kết nối tri thức
Căn cứ vào nội dung của bài học và hiểu biết của em, hãy cho biết: tư cách phát ngôn của Nguyễn Trãi khi viết nên Bình Ngô đại cáo, sự kiện lịch sử đã được tái hiện và bàn luận ở trong tác phẩm, mục đích viết cùng với đối tượng tác động của bài cáo.
Phương pháp giải:
- Đọc kỹ lại tác phẩm Bình Ngô đại cáo.
- Chú ý vào hoàn cảnh ra đời của tác phẩm cùng với những hoàn cảnh lịch sử đã được đề cập đến.
- Vận dụng và suy nghĩ đến đối tượng và mục đích viết của bài cáo.
Lời giải chi tiết:
- Tư cách phát ngôn của tác giả Nguyễn Trãi khi viết nên tác phẩm: là một người đại diện cho vua, đại diện cho những người dân của nước Nam tự hào về dân tộc của mình.
- Sự kiện lịch sử đã được tái hiện và bàn luận ở trong tác phẩm:
+ Vua Thang, vua Vũ vì quá thương xót cho nhân dân mà trừng trị những kẻ có tội chính là vua Kiệt, vua Trụ.
+ Thời Triệu, Đinh, Lý, Trần: Những thời kỳ triều đại nối tiếp nhau để xây dựng nền tự chủ Đại Việt
+ Thời Hán, Đường, Tống, Nguyên: Những triều đại ở trong lịch sử Trung Quốc tương ứng với thời Triệu, Đinh, Lý, Trần.
+ Ngô Quyền đánh bại được tướng Nam Hán tại sông Bạch Đằng
+ Lý Thường Kiệt đã đánh bại được quân Tống
+ Trần Quốc Toản đã đại phá được quân Toa Đô ở Hàm Tử
+ Khởi nghĩa Lam Sơn của vua Lê Lợi đã giành được thắng lợi tại Ninh Kiều, Tốt Động,…
- Đối tượng tác động trong bài Cáo: Tác động tới toàn thể nhân dân của nước Nam cũng như lũ giặc ngoại xâm cũng nhăm nhe cướp nước.
- Mục đích viết: Nhằm khẳng định được chủ quyền cho đất nước và những chiến công của quân dân ta từ xưa tới nay.
3.2 Câu 2 trang 21 SGK Văn 10/2 Kết nối tri thức
Xác định luận đề trong văn bản và nêu ra lý do vì sao bạn xác định được như vậy.
Phương pháp giải:
- Đọc kỹ phần Tri thức ngữ văn.
- Đọc kỹ lại tác phẩm Bình Ngô đại cáo.
- Chú ý vào những câu thơ liên quan tới nội dung văn bản để chỉ ra được luận đề và giải thích lí do.
Lời giải chi tiết:
- Luận đề của tác phẩm Bình Ngô đại cáo chính là tư tưởng nhân nghĩa.
- Lý do xác định luận đề là do xuyên suốt toàn bộ văn bản, tác giả đã chứng minh bằng nhiều luận điểm và luận cứ thể hiện được lí tưởng chính nghĩa như: nêu ra những biểu hiện của nhân nghĩa; chứng minh bằng những ví dụ cụ thể thông qua các thời kỳ lịch sử.
Đăng ký ngay combo sổ tay kiến thức các môn học để nhận ưu đãi cực hấp dẫn từ vuihoc nhé!
3.3 Câu 3 trang 21 SGK Văn 10/2 Kết nối tri thức
Theo bạn, trong đoạn (1) văn bản, câu văn nào đã thể hiện rõ nhất về mục đích của việc thực thi lí tưởng nhân nghĩa?
Phương pháp giải:
- Đọc kỹ lại tác phẩm Bình Ngô đại cáo.
- Đọc đoạn (1) đầu tiên trong văn bản.
- Chú ý vào những từ ngữ và câu văn nói về lí tưởng nhân nghĩa để chỉ ra được câu văn thể hiện rõ nhất về mục đích của việc thực thi lí tưởng nhân nghĩa.
Lời giải chi tiết:
Câu văn đã thể hiện rõ nhất mục đích của việc thực thi lí tưởng nhân nghĩa chính là: “Việc nhân nghĩa cốt ở yên dân”. Dân có yên ổn, dân phải thái bình, tất cả mọi việc đều làm vì nhân dân, đó mới chính là việc nhân nghĩa chính đáng.
3.4 Câu 4 trang 21 SGK Văn 10/2 Kết nối tri thức
Hãy khái quát về nội dung của những đoạn từ (2) đến (5) và cho biết chức năng của từng đoạn trong mạch lập luận.
Phương pháp giải:
- Đọc kỹ lại tác phẩm Bình Ngô đại cáo.
- Đọc kỹ những đoạn (2), (3), (4) và (5).
- Khái quát về nội dung của mỗi đoạn.
- Lưu ý những từ ngữ lập luận xuất hiện trong các đoạn để chỉ ra được chức năng lập luận của mỗi đoạn ở trong mạch văn của toàn bài.
Lời giải chi tiết:
* Khái quát nội dung của mỗi đoạn:
- Đoạn 2: Là bản cáo trạng tố cáo những tội ác của quân giặc Minh từ xưa đến nay.
- Đoạn 3: Thuật lại quá trình kháng chiến của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn một cách hết sức ngắn gọn
- Đoạn 4: Những trận chiến thắng hào hùng của nghĩa quân cũng như thế khốn đốn của quân giặc
- Đoạn 5: Tuyên bố về sự độc lập, mở ra được một kỉ nguyên mới cho nước Đại Việt
* Chức năng lập luận của từng đoạn trong mạch văn của toàn bài:
- Đoạn (2) là những lí lẽ và bằng chứng trong mạch lập luận.
- Đoạn (3) là những luận điểm đã được lập luận một cách chặt chẽ.
- Đoạn (4) là những điển tích và điển cố được sử dụng làm dẫn chứng.
- Đoạn (5) là đoạn lập luận kết lại vấn đề.
3.5 Câu 5 trang 21 SGK Văn 10/2 Kết nối tri thức
Nêu nhận xét khái quát về nghệ thuật lập luận của tác giả trong toàn bộ tác phẩm.
Phương pháp giải:
- Đọc kỹ lại tác phẩm Bình Ngô đại cáo.
- Chú ý tập trung vào những lập luận của tác giả sau đó đưa ra những nhận xét về nghệ thuật lập luận của tác giả.
Lời giải chi tiết:
Nhận xét khái quát về nghệ thuật lập luận của tác giả trong toàn bộ tác phẩm: Tác phẩm được lập luận hết sức chặt chẽ bằng việc đưa ra những luận điểm, những lí lẽ và cả bằng chứng là những điển tích và điển cố cụ thể, mang tính tiêu biểu và sâu sắc.
3.6 Câu 6 trang 21 SGK Văn 10/2 Kết nối tri thức
Hãy chỉ ra những yếu tố biểu cảm xuất hiện trong văn bản. Theo bạn, yếu tố này có thể đem tới hiệu quả gì trong quá trình thuyết phục người đọc và người nghe?
Phương pháp giải:
- Đọc kỹ lại văn bản Bình Ngô đại cáo.
- Chú ý vào những từ ngữ và câu văn có xuất hiện yếu tố biểu cảm trong bài thơ.
- Nêu hiệu quả của chúng trong việc thuyết phục người đọc và người nghe.
Lời giải chi tiết:
* Yếu tố biểu cảm: là những tâm trạng của tác giả đã được bộc lộ ở trong bài viết:
- Phẫn uất trước những tội ác của kẻ thù gây ra;
- Xót thương và vô cùng đau đớn khi nói đến những nỗi cực khổ mà nhân dân ta đã phải chịu đựng;
- Tự hào khi cùng với quân đội Lam Sơn vượt qua được những khó khăn thách thức;
- Hào hứng và hứng khởi khi quân dân ta giành chiến thắng, bắt đầu một thời kỳ đổi mới của đất nước.
* Hiệu quả của yếu tố biểu cảm là giúp cho văn bản thêm phần sinh động hơn, giúp cho mạch lập luận của văn bản thêm phần chặt chẽ và thuyết phục người đọc hơn, quan điểm của tác giả cũng đã được thể hiện hết sức rõ ràng.
3.7 Câu 7 trang 21 SGK Văn 10/2 Kết nối tri thức
Bình Ngô đại cáo được đánh giá như một áng hùng văn. Theo em, những căn cứ chính của đánh giá ấy là gì?
Phương pháp giải:
- Đọc kỹ lại văn bản Bình Ngô đại cáo.
- Chú ý vào những đoạn văn có giọng điệu tự hào và chỉ ra được căn cứ đánh giá Bình Ngô đại cáo như một áng hùng văn.
Lời giải chi tiết:
Những căn cứ chính để đánh giá rằng tác phẩm như một áng hùng văn:
+ Trên phương diện nội dung:
- Thể hiện ở lời tuyên bố hết sức hùng hồn về chủ quyền độc lập của dân tộc, độ dày lịch sử trong nền văn hiến nước ta;
- Thể hiện ở thái độ vô cùng căm phẫn cùng lời tố cáo rất đanh thép của quân xâm lược;
- Thể hiện ở tinh thần yêu nước và quyết tâm đánh đuổi giặc của nghĩa quân Lam Sơn;
- Thể hiện ở sự thất bại của quân giặc xâm lược;
- Thể hiện ở lòng tự hào trước chiến thắng hết sức vẻ vang của công cuộc kháng chiến chống giặc ngoại xâm.
+ Trên phương diện nghệ thuật:
- Sử dụng thể loại thích hợp diễn tả được nội dung hào hùng;
- Sử dụng hình ảnh tiêu biểu, có sự chọn lọc và có sự khái quát cao;
- Sử dụng những từ ngữ giàu khả năng gợi tả;
- Sử dụng những biện pháp tu từ như liệt kê để nhấn mạnh ý cần khẳng định.
3.8 Câu 8 trang 21 SGK Văn 10/2 Kết nối tri thức
Nêu khái quát về ý nghĩa của tác phẩm Bình Ngô đại cáo đặt ở trong bối cảnh lịch sử và văn hóa cụ thể của đất nước ta ở đầu thế kỉ XV.
Phương pháp giải:
- Đọc kỹ lại tác phẩm Bình Ngô đại cáo.
- Tìm hiểu sau đó dựa vào bối cảnh lịch sử và văn hóa cụ thể của nước ta ở đầu thế kỉ XV để nêu ra ý nghĩa của tác phẩm.
Lời giải chi tiết:
Tác phẩm có ý nghĩa vô cùng to lớn trong bối cảnh lịch sử và văn hóa cụ thể của nước ta đầu thế kỉ XV. Nó đã cổ vũ tinh thần cho toàn nhân dân ta, mở ra một thời kỳ đổi mới cho lịch sử nước nhà, đồng thời đánh dấu bước phát triển vượt bậc về mặt ý thức dân tộc cũng như lịch sử và văn hóa của dân tộc Đại Việt.
4. Kết nối đọc viết trang 21 SGK Văn 10/2 Kết nối tri thức
Viết đoạn văn (độ dài khoảng 150 chữ) về một trong hai vấn đề:
- Mối quan hệ giữa tư tưởng nhân nghĩa với luận đề chính nghĩa trong đoạn (1) của văn bản
- Tinh thần độc lập và ý thức về chủ quyền dân tộc đã được thể hiện ở Bình Ngô đại cáo.
Phương pháp giải:
- Đọc kỹ bài thơ sau đó nắm được nội dung toàn bài
- Thể hiện lên tinh thần độc lập và ý thức chủ quyền dân tộc ở trong bài thơ.
Lời giải chi tiết:
Bài viết về chủ đề “Tinh thần độc lập, ý thức về chủ quyền dân tộc được thể hiện trong Bình Ngô đại cáo”
Bài làm
Tinh thần độc lập dân tộc cùng với ý thức chủ quyền dân tộc đã được Nguyễn Trãi thể hiện rất rõ nét trong tác phẩm Bình Ngô đại cáo thông qua những câu văn hùng hồn về chân lý độc lập của dân tộc. Sự tồn tại độc lập có chủ quyền của đất nước Đại Việt ta từ bao đời nay đã được tác giả Nguyễn Trãi khẳng định như một chân lý khách quan dựa trên 5 yếu tố cơ bản đó là ranh giới lãnh thổ, nền văn hiến, phong tục tập quán, lịch sử của các triều đại và công cuộc đánh giặc ngoại xâm. Bằng những chứng cứ vô cùng hùng hồn và thuyết phục Nguyễn Trãi đã khẳng định rằng Đại Việt là một quốc gia độc lập và là chân lý không thể nào chối cãi cùng với những từ ngữ: "từ trước, đã lâu, vốn xưng, đã chia" đã khẳng định về sự tồn tại hiển nhiên của đất nước Đại Việt. Ngoài ra, tác giả còn có thái độ so sánh giữa triều đại của Đại Việt ngang hàng với các triều đại phương Bắc để thể hiện cao độ ý thức được chủ quyền dân tộc của tác giả. Những kết cục của kẻ dám chống lại chân lý đó là: Lưu Cung, Toa Đô, Triệu Tiết, Ô Mã,... chính là lời cảnh cáo vô cùng đanh thép của tác giả, đồng thời cũng thể hiện được niềm tự hào về những chiến công vẻ vang trong lịch sử của nhân dân ta.
PAS VUIHOC – GIẢI PHÁP ÔN LUYỆN CÁ NHÂN HÓA
Khóa học online ĐẦU TIÊN VÀ DUY NHẤT:
⭐ Xây dựng lộ trình học từ mất gốc đến 27+
⭐ Chọn thầy cô, lớp, môn học theo sở thích
⭐ Tương tác trực tiếp hai chiều cùng thầy cô
⭐ Học đi học lại đến khi nào hiểu bài thì thôi
⭐ Rèn tips tricks giúp tăng tốc thời gian làm đề
⭐ Tặng full bộ tài liệu độc quyền trong quá trình học tập
Đăng ký học thử miễn phí ngay!!
Bình Ngô đại cáo là một bản cáo lớn gửi tới quốc dân đồng bào về chiến thắng vô cùng oanh liệt của quân dân ta khi đánh tan quân Ngô và được xem như “bản Tuyên ngôn độc lập thứ hai” của dân tộc Việt Nam. Tất cả những nội dung và nghệ thuật của tác phẩm này sẽ được VUIHOC trình bày thông qua những câu hỏi ở phần Soạn bài Bình Ngô đại cáo phía trên.
Các em hãy theo dõi bài viết để nắm được những thông tin quan trọng. Ngoài ra, nếu các em muốn học thêm về những bài học khác thuộc chương trình ngữ văn 10 kết nối tri thức nói riêng hoặc tất cả kiến thức của môn học khác nữa, các em nhanh tay truy cập vào website vuihoc.vn để có thể đăng ký khoá học và trải nghiệm cùng các thầy cô VUIHOC ngay nhé!
>> Mời bạn tham khảo thêm:
