Soạn bài Đọc hiểu văn bản Chiến thắng Mtao Mxây sách cánh diều

1. Soạn bài Đọc hiểu văn bản Chiến thắng Mtao Mxây sách cánh diều: Chuẩn bị 

Mtao Mxay nhân lúc Đăm Săn cùng nô lệ lên làm rẫy đã đến phá làng và bắt người vợ xinh đẹp của Đăm Săn về. Đăm Săn lập tức đến tận nơi tuyên chiến đòi vợ. Mtao Mxay hèn nhát không chịu nghênh chiến, chỉ khi Đăm Săn dọa đốt nhà mới e dè đi xuống. Hai người đã tạo ra cuộc chiến dữ dội nhưng nhờ sức mạnh phi thường cùng sự giúp đỡ của thần linh mà Đăm Săn đã giành chiến thắng. Không chỉ mang được vợ về còn chặt đầu kẻ thù và mở rộng thêm buôn làng của mình.

>> Xem thêm: Soạn văn 10 Cánh diều 

2. Soạn bài Đọc hiểu văn bản Chiến thắng Mtao Mxây sách cánh diều: Đọc hiểu 

2.1 Câu 1 Màu sắc văn hóa Tây Nguyên thể hiện qua các yếu tố nào?

- Màu sắc văn hóa khu vực Tây Nguyên đã được thể hiện qua các yếu tố:

• Hình dáng ngôi nhà rất đặc biệt với đầu cầu thang được đẽo thành hình chim ngói. Cầu thang được miêu tả to lớn rộng rãi như một lá chiếu. Rộng đến mức dù người người nối đuôi nhau liên tục đi lên xuống kèm theo một chè đuê vẫn thoải mái không sợ chật.

• Cách gọi của các nhân vật: Ơ diêng, lão tù trưởng,...

• Tên của các nhân vật: Đăm Săn, Mtao Mxay,...

2.2 Câu 2 Chú ý chi tiết miêu tả ngoại hình Mtao Mxây

- Các chi tiết miêu tả ngoại hình của Mtao Mxay:

• Trông mặt hung ác, dữ tợn khó gần với khiên tròn như đầu cú và chiếc gươm sáng óng ánh như cầu vồng.

• Về trang phục, hắn đóng nguyên một cái khố dọc gấp bỏ múi. Kèm theo đó là một cái áo dày những nút. Hắn tần ngần do dự đi đi lại lại từ nhà trong ra nhà ngoài, mỗi bước chân đều đắn đo suy nghĩ giữa đám đông người.

2.3 Câu 3 Chú ý biện pháp nghệ thuật được sử dụng để miêu tả hình ảnh múa khiên của Đăm Săn và Mtao Mxây.

Để miêu tả hình ảnh múa khiên của Đăm Săn và Mtao Mxay tác giả đã sử dụng biện pháp nghệ thuật phóng đại: “Một lần xốc tới, chàng vượt một đồi tranh, Một lần xốc tới nữa, chàng vượt một đồi lồ ô. Chàng chạy vun vút qua phía đông, vun vút qua phía tây”. 

Lộ trình khóa học PAS THPT sẽ được thiết kế riêng cho từng bạn học sinh, phù hợp với khả năng của các em cũng như giúp các em từng bước đạt điểm cao trong mọi kỳ thi chung và riêng.

2.4 Câu 4 Chú ý chi tiết ông trời giúp đỡ Đăm Săn.

Để giúp đỡ Đăm Săn, ông trời đã gợi ý cho Đăm Săn lấy cái chày mòn để ném trúng vào vành tai của Mtao Mxay.

2.5 Câu 5 Lời nói và hành động của dân làng cho biết tình cảm của cộng đồng đối với tù trưởng Đăm Săn như thế nào

Qua lời nói và hành động của dân làng ta có thể thấy được đối sự kính trọng và yêu quý của cộng đồng đối với người tù trưởng Đăm Săn. Họ sẵn sàng và mong muốn được đi theo Đăm Săn.

2.6 Câu 6 Tưởng tượng không khí ăn mừng của dân làng đối với chiến thắng của Đăm Săn

Có thể tưởng tượng được không khí ăn mừng vui vẻ, đông đúc, náo nhiệt rộn rã của dân làng đối với chiến thắng của Đăm Săn.

2.7 Câu 7 Chú ý vẻ đẹp kì vĩ, phi thường của người anh hùng Đăm Săn

Đăm Săn là một người anh hùng với sức mạnh phi thường, là một dũng tướng dù viết mười phần nguy hiểm vẫn dám xông vào chiến đấu. Qua cách miêu tả trong tác phẩm, Đăm Săn hiện lên như một người tù trưởng lừng lẫy tràn đầy sức sống, hơi giống nhà giàu mới nổi. Chàng đắp trên ngực tấm mền chiến, khoác một tấm áo chiến với tai đeo đeo nụ mang theo bên mình đủ gươm giáo. Đôi mắt chàng sáng long lanh như mắt chim cùng với cơ thể cường tráng. 

2.8 Câu 8 Chú ý nghệ thuật miêu tả nhân vật Đăm Săn

Để miêu tả nhân vật Đăm Săn, tác giả đã lồng ghép cùng lúc cả hai phương thức nghệ thuật so sánh và phóng đại.

3. Soạn bài Đọc hiểu văn bản Chiến thắng Mtao Mxây sách cánh diều: Trả lời câu hỏi cuối bài

3.1 Câu 1 trang 25 SGK Văn 10/1 Cánh diều

Nêu những sự kiện chính trong văn bản Chiến thắng Mtao Mxây. Hãy chỉ ra lời người kể chuyện, lời nhân vật, chi tiết thần kì trong văn bản.

- Những sự kiện chính trong văn bản Chiến thắng Mtao Mxây:

• Mtao Mxay đến bắt Hơ Nhị về làm vợ và tàn phá buôn làng.

• Đăm Săn lập tức đến nhà Mtao Mxay để cứu vợ mình về.

• Cuộc chiến xảy ra giữa Đăm Săn và Mtao Mxay.

• Nhờ có ông trời chỉ dẫn mà Đăm Săn đã ném chiếc chày hình tròn vào tai của kẻ thù và dành được chiến thắng lừng lẫy. Đăm Săn đã chém đầu của Mtao Mxay đem bêu rếu giữa đường.

• Dân làng cùng nhau mở tiệc để chúc mừng chiến thắng của Đăm Săn.

• Người kể chuyện là những lời miêu tả, giới thiệu từng hoàn cảnh, tính cách và các hành động của nhân vật.

• Lời nhân vật được in đậm ở đầu câu, có dấu gạch đầu dòng và đánh dấu bằng tên chính nhân vật đó.

- Các chi tiết thần kì trong văn bản:

• Cách miêu tả Đăm Săn có ngoại hình vạm vỡ to lớn

• Hành động của Đăm Săn: “Một lần xốc tới, chàng vượt một đồi tranh, Một lần xốc tới nữa, chàng vượt một đồi lồ ô. Chàng chạy vun vút qua phía đông, vun vút qua phía tây”

• Đăm Săn sau khi nhai trầu thì sức chiến đấu lập tức tăng lên gấp bội.

• Sức mạnh to lớn khi chàng múa trên cao khiến gió thành bão, chàng múa dưới thấp gió biến thành cơn lốc.

3.2 Câu 2 trang 25 SGK Văn 10/1 Cánh diều

Nhân vật người anh hùng Đăm Săn được miêu tả với những đặc điểm nổi bật nào? Chỉ ra những chi tiết cho thấy sự đối lập giữa Đăm Săn với Mtao Mxây.

• Người anh hùng Đăm Săn được miêu tả có ngoại hình vạm vỡ cường tráng với sức mạnh phi thường khó ai sánh bằng.

• Sự đối lập giữa Đăm Săn và Mtao Mxay

• Đăm Săn là người có thái độ quyết liệt với sự tin và sức mạnh phi thường. Đặc biệt quan trọng Đăm Săn là người tù trưởng được tất cả buôn làm tin yêu kính trọng.

• Mtao Mxay thì trái ngược lại, dù cũng có thân hình to lớn và sức mạnh hiếm có nhưng hắn lại là kẻ hèn nhát, yếu đuối luôn do dự không quyết được điều gì. Với người dân hắn lại là kẻ yếu ớt không được bất kỳ ai tin tưởng tôn trọng. 

Sổ tay ngữ văn chính là bí kíp giúp các em học văn dễ dàng hơn. Rất nhiều tips học văn hiệu quả chỉ được bật mí trong cuốn sổ tay này thôi đấy. Đăng ký ngay để nhận thật nhiều ưu đãi nhé!

3.3 Câu 3 trang 25 SGK Văn 10/1 Cánh diều

Nêu và phân tích tác dụng của một biện pháp nghệ thuật tiêu biểu trong văn bản (ví dụ: so sánh, phóng đại, đối lập, tương phản,...).

• Nghệ thuật phóng đại được sử dụng khi miêu tả ngoại hình và sức mạnh của nhân vật chính Đăm Săn: “Một lần xốc tới, chàng vượt một đồi tranh, Một lần xốc tới nữa, chàng vượt một đồi lồ ô. Chàng chạy vun vút qua phía đông, vun vút qua phía tây”

• Việc sử dụng biện pháp nghệ thuật phóng đại giúp cho sức mạnh phi thường của Đăm Săn nổi bật hơn, dễ để lại ấn tượng trong lòng người đọc.

3.4 Câu 4 trang 25 SGK Văn 10/1 Cánh diều

Hãy làm sáng tỏ một đặc điểm nổi bật của thể loại sử thi được thể hiện trong đoạn trích Chiến thắng Mtao Mxây.

• Ngay từ đề tài lựa chọn đã là đặc điểm nổi bật của thể loại sử thi. Nội dung tác phẩm nói về một sự kiện quan trọng của bộ tộc, một cuộc chiến thế kỷ diễn ra trong khu vực sinh sống của người cổ đại.

• Đoạn trích tuy kể về cuộc chiến của Đăm Săn với Mtao-Mxay nhưng vẫn hướng đến cuộc sống no đủ, thống nhất và lớn mạnh của bộ tộc.

3.5 Câu 5 trang 25 SGK Văn 10/1 Cánh diều

Phân tích một số câu nói và hành động của dân làng trước chiến thắng của Đăm Săn để làm rõ tình cảm của cộng đồng Ê-dê đối với người anh hùng.

Một điểm nổi bật của thể loại sử thi được thể hiện trong đoạn trích:

• Lời nói của dân làng nơi Mtao-Mxay làm tù trưởng: “không đi sao được! Tù trưởng chúng tôi đã chết, lúa chúng tôi đã mục, chúng tôi còn ở với ai?”;  “không đi sao được!… người nhà giàu cầm đầu chúng tôi nay đã không còn nữa"

Người dân của Mtao-Mxay sau khi thấy tù trưởng của mình thất bại sẵn sàng đi theo người mạnh mẽ hơn là Đăm Săn.

• Dân làng của Đăm Săn vui mừng mở hội khi tù trưởng giành chiến thắng trở về. Người dân vui vẻ đón chào những người bạn mới, ngôi làng ngày càng đông vui giàu có hơn.

3.6 Câu 6 trang 25 SGK Văn 10/1 Cánh diều

Đoạn trích phản ánh và ca ngợi điều gì? Điều ấy có còn ý nghĩa với cuộc sống hôm nay không? Vì sao?

• Đoạn trích tuy về cuộc chiến đấu khốc liệt nhưng vẫn thể hiện được lý tưởng cao đẹp, khát vọng của cộng đồng buôn làng. Đồng thời cũng ca ngợi vẻ đẹp của tầm vóc, sức mạnh của người anh hùng Đăm Săn. Vẻ đẹp của hình tượng Đăm Săn chính là biểu tượng cho ý chí và sức mạnh của người Ê-Đê xưa.

• Dù tới thời đại ngày nay, những ý nghĩa là sử thi Đăm Săn mang lại vẫn có giá trị to lớn. Đó là tinh thần bất diệt của cả dân tộc Ê đê nói riêng và toàn nhân loại khi ấy nói chung.

3.7 Câu 7 trang 25 SGK Văn 10/1 Cánh diều

Hãy minh hoạ trận chiến đấu giữa Đăm Săn và Mtao Mxây bằng một bức vẽ hoặc một đoạn văn miêu tả (khoảng 8-10 dòng).

Trận chiến của Đăm Săn và Mtao Mxây diễn ra trong ba hiệp với ba diễn biến khác nhau. Chặng đầu tiên xảy ra khi Đăm Săn chủ động đến khiêu chiến, ép Mtao Mxay phải nghênh chiến. Hai bên có thái độ đối nghịch nhau ngay từ đầu. Nếu Đăm Săn hùng dũng đến thách thức thì Mtao Mxay tỏ ra ngông nghênh ngạo mạn nhưng lại vẫn để thấy được sự hèn nhát. Đăm Săn mỗi lần ra chiêu đều rung chuyển và một quả đồi còn khi Mtao Mxay rung khiên múa thì tiếng kêu chỉ như tiếng quả mướp khô lao xao. Trận chiến như định ra thắng thua khi một người mang sức mạnh như bão tố một người thì dù cố gắng thể hiện vẫn mang vẻ thảm hại. Tất nhiên chiến thắng trung cuộc đã thuộc về Đăm Săn.

Vui học đã gửi đến các em Soạn bài Chiến thắng Mtao Mxây sách cánh diều. Hy vọng qua bài soạn này, các em sẽ hiểu thêm về hình tượng người anh hùng Đăm Săn và lấy được điểm cao cho môn học.

>> Mời bạn tham khảo: Soạn bài Hê-ra-clet đi tìm táo vàng sách cánh diều