Soạn bài Huyện Trìa xử án sách Văn 10 chân trời sáng tạo

1. Soạn bài Huyện Trìa xử án sách Văn 10 chân trời sáng tạo: Trước khi đọc

Bạn biết gì về những con vật như nghêu, sò, ốc, hến, hàu, hà, trìa,...? Bạn nghĩ như thế nào khi tên những con vật này được sử dụng để đặt tên cho những nhân vật trong tác phẩm văn học?

Trả lời:

- Nghêu, sò, ốc, hến, hàu, hà, trìa,... là tên của những con vật sinh sống ở vùng ven biển.

- Khi tên những con vật được sử dụng để đặt tên cho những nhân vật ở trong tác phẩm văn học sẽ mang tới những điều mới lạ và hấp dẫn hơn cho người đọc, những cái tên như vậy mang đậm chất văn học dân gian.

>> Xem thêm: Soạn văn 10 Chân trời sáng tạo

2. Soạn bài Huyện Trìa xử án sách Văn 10 chân trời sáng tạo: Đọc văn bản

2.1 Câu 1 Chú ý vào nội dung tự giới thiệu ở lời xưng danh của nhân vật quan huyện trong đoạn này.

Trả lời:

Nhân vật quan huyện ở lời tự xưng danh luôn tỏ ra tự mãn về bản thân và tự đắc ở ngoài nhưng lại chán cái cảnh của nhà mình.

2.2 Câu 2 Chú ý vào mục đích xử kiện của Huyện Trìa thông qua lời xưng danh của nhân vật ấy.

Trả lời: Mục đích xử kiện của Huyện Trìa thông qua lời danh xưng của nhân vật ấy: xử kiện chỉ vì muốn có được nhiều tiền của, những người đút lót càng nhiều thì càng được quan xử thắng.

Lộ trình khóa học PAS THPT sẽ được thiết kế riêng cho từng bạn học sinh, phù hợp với khả năng của các em cũng như giúp các em từng bước đạt điểm cao trong mọi kỳ thi chung và riêng.

2.3 Câu 3 Những điều Trùm Sò (kẻ mất trộm) khai báo ở đó, liệu có được Huyện Trìa cùng với Đề Hầu chú ý tới khi xét xử hay không?

Trả lời:

Có thể thấy rằng đáp án là không vì thái độ của Huyện Trìa cùng với Đề Hầu rất thờ ơ.

2.4 Câu 4 Đoạn này Đề Hầu đang nói đến ai và với ai?

Trả lời:

Đoạn này Đề Hầu đang nói đến Huyện Trìa và đây chính là lời Đề Hầu tự nói với bản thân mình

2.5 Câu 5 Lời phán quyết này của Huyện Trìa có dựa vào sự thật và có mang đến kết cục công bằng cho hai bên: Vợ chồng Trùm Sò với Thị Hến?

Trả lời:

Lời phán quyết này của Huyện Trìa hoàn toàn dựa trên cảm tính, ông ta muốn bênh vực cho Thị Hến. Điều này chỉ mang đến lợi ích cho Thị Hến còn với vợ chồng Trùm Sò coi như chẳng được gì.

3. Soạn bài Huyện Trìa xử án sách Văn 10 chân trời sáng tạo: Sau khi đọc

3.1 Câu 1 trang 123 SGK Văn 10/1 Chân trời sáng tạo

Xác định đặc điểm của ngôn ngữ kịch trong văn bản Huyện Trìa xử án thông qua việc thực hiện những yêu cầu dưới đây:

Trả lời:

a. Lời đối thoại, độc thoại và bàng thoại của nhân vật cùng với lời chỉ dẫn sân khấu trong văn bản Huyện Trìa xử án đó là:

- Đối thoại:

Đề Hầu: Bắt tới chốn huyện nha,

Xin ngài ra xử đoán...

Huyện Trìa: Thôi, đây đã biết

Lựa đó phải thưa...

- Độc thoại:

Đế Hầu: - Mụ đà nên tệ

Ông Huyện cũng xằng,

Phen này ông bày mặt thú lang

Huếch với mụ ắt râu trụi lủi

- Bàng thoại: "Tri huyện Trìa là mỗ/nội hạt tiếng khen khen ta/ Cầm đường ngày tháng vào ra/Hoa nguyệt hôm mai thong thả''

b. Nhân vật Huyện Trìa sẽ có số lượt lời nhiều nhất do đây là trong một phiên xử án, thuộc bổn phận của nhân vật Huyện Trìa

c. Chỉ ra một số dấu hiệu cho thấy những lời thoại của nhân vật ở trong văn bản nói trên mang đặc điểm của thơ hoặc là văn vần:

''Nội hạt tiếng khen khen ta

Cầm đường ngày tháng vào ra

Hoa nguyệt hôm mai thong thả''

Sử dụng gieo vần ''a''. Cách gieo vần vô cùng đặc trưng trong thơ ca.

d. Đây như đoạn đệm chuyển lời ở trong tuồng, giúp nâng cảm xúc của nhân vật lên cao trào.

Sổ tay ngữ văn chính là bí kíp giúp các em học văn dễ dàng hơn. Rất nhiều tips học văn hiệu quả chỉ được bật mí trong cuốn sổ tay này thôi đấy. Đăng ký ngay để nhận thật nhiều ưu đãi nhé!

3.2 Câu 2 trang 123 SGK Văn 10/1 Chân trời sáng tạo

Chỉ ra mâu thuẫn giữa những nhân vật ở trước và trong phiên tòa. Phân tích về nguyên nhân làm nảy sinh và chuyển hóa mâu thuẫn ấy.

Trả lời:

- Huyện Trìa với Đề Hầu: Đã biết mặt lão Đề hay nói bậy/ Mồm xà cáng vinh râu ngoe ngoét -> Từ trước, Huyện Trìa đã biết đến tính cách của Đề Hầu: điêu toa, hay nói bậy, đáng ghét và đáng ngờ.

- Huyện Trìa với Thị Hến: Trước đó chỉ là phận bề trên và kẻ dưới nhưng sau đó: ''Thấy cô đơn chút chạnh lòng thương/ Phải nâng lên hầu gần quan/Ai dám nói vu oán giá họa'' -> Huyện Trìa ở trong phiên tòa đã thấy mủi lòng trước Thị Hến và tỏ ý thiên vị, muốn được phân thắng cho nàng.

3.3 Câu 3 trang 123 SGK Văn 10/1 Chân trời sáng tạo

Từ lời xưng danh (bàng thoại) của nhân vật Huyện Trìa cùng với lời ông ta đối thoại với những nhân vật ở trong phiên tòa, hãy nhận xét về tính cách của nhân vật ấy.

Trả lời:

Từ những lời bàng thoại và đối thọai của nhân vật Huyện Trì, ta có thể thấy rằng ông ta là một con người rất ham hư vinh ''Chỗ nào nhắm tốt tiền tốt bạc/ Đỗ hành khiến nhiều mâm cũng đặng''. Không chỉ thế mà còn là một kẻ vô cùng tự cao ''Cao tài tật túc/Tiên đắc hữu tiền'' nhưng đồng thời lại rất sợ vợ ''Giận mụ huyện hay ghen/ Hễ đi mô cả tiếng run en''

3.4 Câu 4 trang 123 SGK Văn 10/1 Chân trời sáng tạo

Bạn có nhận xét như thế nào về tình cảm và cảm xúc của tác giả đã thể hiện thông qua ngôn ngữ kịch của Huyện Trìa xử án?

Trả lời:

Trong cả đoạn trích, tác giả đã bày tỏ về sự mỉa mai và châm biếm đối với mỗi nhân vật trong từng lời thoại. Ai cũng có những khuyết điểm, bày kế,  mưu tính và có tham vọng. Ví dụ như khi nói đến Huyện Trìa, tác giả đã xây dựng nhân vật này là một tên quan yếu kém nhưng lại ham tiền và sắc, vô cùng tự cao tự đại

3.5 Câu 5 trang 124 SGK Văn 10/1 Chân trời sáng tạo

Xác định đề tài và nêu lên cảm hứng chủ đạo trong văn bản Huyện Trìa xử án. Theo em, tích truyện vở tuồng Nghêu, Sò, Ốc, Hến được lấy từ đâu? Nêu một số căn cứ giúp em nhận biết văn bản Huyện Trìa xử án được sáng tác và lưu truyền bằng phương thức truyền thống.

Trả lời:

- Đề tài là những câu chuyện có trong cuộc sống đời thường của nhân dân, mang đến tính đả kích, sự châm biếm những nhân vật có thói hư tật xấu ở thời phong kiến. Ở đây chính là lấy hình ảnh của những quan lại không liêm chính thời xưa xử án

- Cảm hứng chủ đạo là cuộc sống của con người ở trong xã hội phong kiến tiểu nông

- Tích truyện của Nghêu, Sò, Ốc, Hến đã được lấy từ dân gian truyền miệng 

- Văn bản Huyện Trìa xử án (trích trong vở tuồng Nghêu, Sò, Ốc,Hến) đã được sáng tác và lưu truyền bằng phương thức truyền miệng vì nó có rất nhiều dị bản khác nhau. Hơn nữa, đoạn trích còn được trích từ một vở tuồng đồ - thường xây dựng và lưu truyền bằng việc truyền miệng.

3.6 Câu 6 trang 124 SGK Văn 10/1 Chân trời sáng tạo

Từ lời phán cuối cùng của nhân vật Huyện Trìa, lời than của Trùm Sò cùng với lời tri ân của Thị Hến, em có nhận xét như thế nào về kết quả của phiên tòa?

Trả lời:

Kết quả của phiên tòa rất nực cười với kiểu xét xử của nhân vật Huyện Trìa: Thị Hến được tha bổng còn Trùm Sò không lấy lại được của cải đã bị mất. Huyện Trìa đã xử án dựa vào ham mê và dục vọng với Thị Hến còn Trùm Sò chỉ còn biết than trời trong sự bất lực và phải tuân theo phán quyết. Một kết quả không có sự công bằng và liêm chính mà chỉ có sự ham mê, cảm tính và thói thích tự ý quyết định

3.7 Câu 7 trang 124 SGK Văn 10/1 Chân trời sáng tạo

Từ việc đọc hiểu văn bản ở trên, cho biết: khi đọc và phân tích một kịch bản tuồng nói riêng hay văn bản kịch nói chung, chúng ta cần lưu ý đến những điều gì?

Trả lời:

- Cần đọc kĩ lại văn bản từ 2 đến 3 lần.

- Chú ý vào những từ ngữ và hình ảnh đặc biệt có trong câu thoại của mỗi nhân vật.

- Xác định được đề tài cũng như cảm hứng chủ đạo trong văn bản.

- Hiểu được ý nghĩa cùng với quan điểm mà tác giả muốn gửi gắm vào đó.
 

Thông qua phần Soạn bài Huyện Trìa xử án, các em có thể thấy được bộ mặt xấu xa và thối nát của những kẻ quan lại, chức dịch tham ô và nhũng nhiễu dân chúng, lại đam mê tửu sắc. Ngoài bài soạn này ra, khi các em muốn học thêm bất cứ bài soạn khác thuộc chương trình ngữ văn nói riêng và những kiến thức của môn học khác nói chúng, các em phải nhanh tay truy cập vào website vuihoc.vn để đăng ký ngay khoá học và trải nghiệm phần giảng dạy của các thầy cô giáo nhiệt huyết VUIHOC nhé!

>> Mời bạn tham khảo thêm: 

• Soạn bài Viết báo cáo kết quả nghiên cứu có sử dụng trích dẫn, cước chú và phương tiện hỗ trợ
• Soạn bài Ôn tập trang 107 sách văn 10 Chân trời sáng tạo tập 1
• Soạn bài Thị Mầu lên chùa