Soạn bài Thực hành tiếng việt - Trang 20 sách chân trời sáng tạo

Soạn bài Thực hành Tiếng Việt - trang 20 sách chân trời sáng tạo 

1. Câu 1 trang 20 SGK Văn 11/1 Chân trời sáng tạo 

Phương pháp giải:

Đọc lại những chú thích để giải thích nghĩa của từ trong tác phẩm Ai đã đặt tên cho dòng sông?

Lựa chọn ra ba chú thích và đưa ra những cách giải thích nghĩa của từ sao cho phù hợp.

Lời giải chi tiết:

 Ba chú thích giải thích nghĩa của từ trong văn bản Ai đã đặt tên cho dòng sông ? (Hoàng Phủ Ngọc Tường) :

- Kim Phụng: một ngọn núi có đặc điểm là cao nhất ở phía tây nam thành phố Huế, nó còn có tên gọi khác là núi Thương. 

- Cây cửa : Một loại cây có thân gỗ, cành lá thì rậm rạp, rễ phụ rủ từng chùm xuống, đâm sâu vào đất để hút nước cũng như các chất dinh dưỡng để nuôi cây.

- Thị trấn Bao Vinh: một thị trấn cổ xưa ở Huế, thị trấn nằm ở xã Hương Vinh thuộc huyện Hương Trà.

→ Tất cả các chú thích giải thích phía trên đều được giải nghĩa từ theo cách phân tích các nội dung nghĩa của từ.

2. Câu 2 trang 20 SGK Văn 11/1 Chân trời sáng tạo 

Phương pháp giải:

Đọc những từ trên và đọc cả phần giải thích của những từ đó.

Từ nghĩa của các từ đó, chỉ ra những cách giải thích nghĩa sao cho phù hợp.

Lời giải chi tiết:

a. Lâu bền: có nghĩa là lâu dài và bền vững. 

→ Giải thích nghĩa của từ thông qua việc giải thích từng thành tố giúp cấu tạo nên từ. Lâu nghĩa là lâu dài, bền nghĩa là bền vững.

b. Dềnh dàng: chỉ hoạt động chậm chạp và không khẩn trương, để tốn nhiều thời gian vào những việc phụ hoặc những việc không cần thiết.

→ Giải thích nghĩa của từ thông qua việc sử dụng những từ đồng nghĩa với từ cần giải thích.

c. Đen nhánh: chỉ mức độ của màu đen và bóng đẹp, có thể phản chiếu được ánh sáng.

→ Giải thích nghĩa của từ thông qua sự phân tích nội dung nghĩa trong từ. Đen là chỉ màu sắc đen, nhánh là để chỉ sự bóng đẹp.

d. Tê (từ ngữ địa phương) : kia

→ Giải thích nghĩa của từ thông qua sự phân tích nội dung nghĩa của từ và nơi hoặc phạm vi sử dụng nó.

đ. Kiến thiết: kiến (trong yếu tố Hán Việt) có nghĩa là “xây dựng”, tạo ra, chế tạo, “thiết’ (trong yếu tố Hán Việt) có nghĩa là “bày ra”, thiết lập, sắp đặt ; vì vậy mà “kiến thiết” được hiểu theo nghĩa là xây dựng (theo một quy mô khá lớn).

→ Giải thích nghĩa của từ thông qua sự giải thích lần lượt các thành tố cấu tạo nên từ. Hay nói cách khác trong từ “kiến thiết” thì người ta giải thích nghĩa từ “kiến” rồi giải thích đến từ “thiết” và ghép nghĩa lại.

3.  Câu 3 trang 20 SGK Văn 11/1 Chân trời sáng tạo 

Phương pháp giải:

Tìm hiểu nghĩa của từ, đọc các phần giải thích.

Chọn và điền các từ đã cho sao cho phù hợp.

Lời giải chi tiết:

a. Giao nghĩa là giao lưu, thương nghĩa là buôn bán.

⇒ Giao thương: hành động giao lưu buôn bán nói chung.

b. Nghi có nghĩa là thái độ nghi ngờ, ngại nghĩa là e ngại, không dám bày tỏ hoặc hành động

⇒ Nghi ngại: thái độ nghi ngờ, e ngại; chưa dám bày tỏ thái độ và hành động rõ ràng.

c. Đăm đăm đồng nghĩa với chăm chăm, chăm chắm, đăm đắm chỉ sự tập trung chú ý cao độ, hướng tới mục tiêu nào đó.

⇒ Đăm đăm: có sự tập trung chú ý hay tập trung suy nghĩ rất cao, hướng về một phía hay một cái gì đó.

>>> COMBO sổ tay tổng hợp kiến thức tất cả các môn giúp bạn chinh phục mọi kì thi chung và riêng <<< 

4.  Câu 4 trang 20 SGK Văn 11/1 Chân trời sáng tạo

Phương pháp giải:

Đọc cách giải thích nghĩa của hai từ ấp iu và âm u phía trên mà đề bài đưa ra, bằng vốn hiểu biết trong việc sử dụng từ, áp dụng vào bài để đưa ra lời nhận xét và giải thích hợp lý.

Lời giải chi tiết:

- Hai phần giải thích nghĩa của từ phía trên chưa thực sự hợp lý và chính xác.

- Vì: Với cách giải thích nghĩa của từ phía trên mà đề bài cho chưa thực sự sát nghĩa với từ. 

+ Cách giải thích nghĩa của từ ấp iu nghĩa là ôm ấp là chưa đủ, bởi vì ấp iu thể hiện sự ôm ấp, âu yếm và trìu mến hoặc thể hiện cái ôm có sự nâng niu vào trong lòng. 

+ Cách giải thích nghĩa của từ âm u nghĩa là tối tăm là chưa đủ bởi vì âm u có nghĩa đầy đủ là thể hiện sự tối tăm, hiu quạnh, mờ mịt, vắng vẻ; sử dụng để chỉ khung cảnh mang vẻ lặng lẽ và hoang vu.

5.  Câu 5 trang 20,21 SGK Văn 11/1 Chân trời sáng tạo 

Phương pháp giải:

Vận dụng vốn hiểu biết của bản thân hoặc tham khảo trong từ điển, đưa ra những cách giải thích nghĩa của các từ sao cho phù hợp, sau đó đưa ra các cách giải thích nghĩa đã sử dụng để biểu đạt nghĩa của những từ đó.

Lời giải chi tiết:

a. Phản quang được biết tới là một hiện tượng phản xạ lại của ánh sáng tới. Khi xuất hiện sự chiếu sáng của tia sáng hoặc ánh đèn thì vật có phủ phản quang sẽ phát huy được tác dụng và giúp cho con người có thể quan sát được vật đó từ xa một cách vô cùng dễ dàng.

→ Cách giải thích nghĩa của từ phía trên: phân tích nội dung nghĩa của từ.

b. Xúm xít nghĩa là xúm lại sát nhau, tạo thành một đám lộn xộn ở xung quanh một vị trí nào đó.

→ Cách giải thích nghĩa của từ phía trên: phân tích nội dung nghĩa của từ đó.

Lập lòe là từ ngữ để miêu tả về loại ánh sáng xuất hiện một cách lóe lên sau đó vụt tắt hay ánh sáng hiện ra với từng điểm nhỏ khi thì sáng khi lại mờ.

Những từ đồng nghĩa: nhập nhòe, nhấp nháy

→ Cách giải thích nghĩa của từ phía trên: Dùng từ đồng nghĩa với từ cần phải giải thích.

c. huyền hoặc để chỉ sự huyền bí, huyền ảo, có tính chất không có thật và có khả năng làm mê hoặc cảm xúc.

Những từ đồng nghĩa: mê hoặc

→ Cách giải thích nghĩa của từ phía trên: Dùng từ đồng nghĩa để giải thích cho từ cần im đậm.

>>> Lộ trình ôn thi tốt nghiệp THPT Quốc Gia từ các thầy cô có kinh nghiệm thực chiến hàng đầu Việt Nam <<< 

6. Câu 6 trang 21 SGK Văn 11/1 Chân trời sáng tạo 

Phương pháp giải:

Vận dụng những vốn hiểu biết hoặc tham khảo từ từ điển, đưa ra cách giải thích nghĩa của các từ sao cho phù hợp

Đưa ra cách giải thích nghĩa đã sử dụng để biểu đạt nghĩa của những từ đó.

Lời giải chi tiết:

a. Bồn chồn để diễn tả tâm trạng đang ở trong một trạng thái thấp thỏm, mong ngóng, không yên lòng và chờ đợi một điều gì đó chưa tới, chưa biết điều đó sẽ ra sao.

Các từ đồng nghĩa: phấp phỏng, thấp thỏm hay thắc thỏm

→ Sử dụng cách dùng từ đồng nghĩa nhằm giải thích nghĩa cho từ.

Đặt câu: 

+ Tôi vô cùng bồn chồn, đứng ngồi không yên trước khi vào công ty này phỏng vấn

+ Dù lúc đầu có chút bồn chồn lo lắng, nhưng chúng tôi luôn muốn làm điều đúng đắn và đã cùng nhau bắt tên trộm đó.

b. Trầm mặc: tính từ để chỉ hành động đang tập trung, lặng lẽ hoặc ngẫm nghĩ về một điều gì đó.

Các từ đồng nghĩa: trầm tư, trầm ngâm, trầm tư mặc tưởng

→ Sử dụng cách dùng từ đồng nghĩa nhằm giải thích nghĩa cho từ.

Đặt câu: 

• Dòng sông Hương ở trong tác phẩm “Ai đã đặt tên cho dòng sông?” của tác giả Hoàng Phủ Ngọc Tường hiện lên trong mắt độc giả là một dòng sông mang vẻ đẹp vô cùng cổ kính, uy nghi và có nét trầm mặc.

• Sau khi xem thời sự về vụ động đất, Lan ngồi trầm mặc suy nghĩ về những chuyện đã xảy ra.

c. Viễn xứ: viễn có nghĩa là xa xôi và cách biệt; xứ là từ ngữ sử dụng để thể hiện nơi chốn. Viễn xứ có nghĩa là một nơi hoàn toàn xa xôi và cách biệt.

→ Sử dụng đến cách phân tích nội dung nghĩa cho từ.

Đặt câu: 

• Mỗi khi đến dịp Tết đến Xuân về, những người con xa quê, phải sống đời sống viễn xứ đều một lòng hướng tới quê cha đất tổ với một nỗi niềm cảm xúc đầy bồi hồi, xúc động và nhung nhớ khôn nguôi

• Thay vì học tập như các bạn cùng trăng lứa ông lại bị cuốn hút bởi những cuộc phiêu lưu mạo hiểm ở nơi viễn xứ, ông quyết định gia nhập vào quân đội năm 1864 khi chỉ mới 17 tuổi.

c. Nhạt hoét: Có vị giống như nước lã hoặc tương tự như là ít mặn, ít ngọt hoặc ít chua… ý nói rất nhạt, không ngon và không hợp khẩu vị. Cũng có thể nói về cảm giác nhàm chán hoặc chán nản tới mức tận cùng.

Những từ đồng nghĩa: nhạt thếch, nhạt phèo

→ Sử dụng cách dùng từ đồng nghĩa để giải thích nghĩa của từ

Đặt câu: 

• Tôi cảm thấy vô cùng hối hận vì đã mất hàng tiếng đồng hồ chỉ để đọc một cuốn sách với nội dung nhạt hoét này.

• Tôi không thích ăn đồ ăn mà em gái tôi nấu bởi vì lúc nào những món đó cũng nhạt hoét.)

Thực hành tiếng Việt mang lại rất nhiều lợi ích cho các em trong quá trình làm văn. Bởi vậy VUIHOC đã Soạn bài Thực hành tiếng việt - Trang 20 sách chân trời sáng tạo và hy vọng các em có thể nắm được kiến thức tiếng Việt sau khi đọc bài soạn này. Nếu muốn tham khảo về những phần kiến thức khác thuộc chương trình ngữ văn 11 hay những môn học khác thì các em hãy truy cập vào website vuihoc.vn hoặc đăng ký các khoá học để trải nghiệm học cùng thầy cô VUIHOC ngay nhé!

>> Mời bạn tham khảo thêm: 

• Soạn bài Chiều xuân
• Soạn bài Cõi lá