Soạn bài Viết bài văn nghị luận về một vấn đề xã hội sách cánh diều 10 tập 1

1. Soạn bài Viết bài văn nghị luận về một vấn đề xã hội sách cánh diều 10 tập 1: Định hướng

1.1 Câu 1: Đoạn trích nêu nên hiện tượng gì của đời sống?

Đoạn trích đã nêu lên hiện tượng đổ lỗi tổn tại trong cuộc sống.

1.2 Câu 2: Nhận biết luận điểm và cách triển khai luận điểm

Luận điểm: Đổ lỗi chính là sự dối trá, thiếu tự trọng và rất vô nhân đạo.

>> Xem thêm: Soạn văn 10 Cánh diều 

1.3 Câu 3: Nhận biết các thao tác giải thích, phân tích, chứng minh, bác bỏ trong văn bản

Các thao tác được sử dụng trong văn bản:

+ Giải thích: “Đó là sự dối trá, thiếu tự trọng và vô nhân đạo”.

+ Bác bỏ: “Tuy nhiên, nhiều người vẫn chưa thoát khỏi cách xử sự này”.

+ Bình luận: “Chúng ta sống trong một nền văn hoá mà việc quy tội cho người khác vì hành động của mình dường như đã ăn sâu vào nếp nghĩ”.

1.4 Câu 4: Quan điểm và thái độ của người viết về vấn đề nêu lên là gì?

Quan điểm và thái độ người viết được thể hiện:

+ Quan điểm: Phát huy được sức mạnh của bản thân để giúp bạn từ bỏ thói quen đổ lỗi lên một ai đó thay vì hành động của mình.

+ Thái độ: chân thành và thuyết phục.

2. Soạn bài Viết bài văn nghị luận về một vấn đề xã hội sách cánh diều 10 tập 1: Thực hành viết

2.1 Đề 1: Suy nghĩ về những tấm gương vượt qua số phận của chính mình.

A. Dàn ý

Mở bài: Dẫn dắt và giới thiệu về vẻ đẹp của những con người đang vươn lên vượt qua số phận của chính bản thân mình.

Thân bài:

+ Giới thiệu một cách khái quát một số những tấm gương vượt qua số phận tiêu biểu → vẻ đẹp chung nhất của họ.

+ Giải thích được các khái niệm ý chí, nghị lực và sức mạnh của phẩm chất và tinh thần.

+ Lí giải vì sao ý chí, nghị lực có thể trở thành nguồn sức mạnh to lớn giúp cho con người có thể vượt qua được những khó khăn, thử thách tưởng chừng như không thể nào vượt qua được.

+ Chứng minh: Nêu lên và phân tích được các ví dụ ửo trong cuộc sống và trong văn học về những con người đã vượt qua được số phận, đã chiến thắng nhờ việc có một ý chí mạnh mẽ.

+ Bình luận

Kết luận: khẳng định và đánh giá một cách khái quát lại vấn đề.

Lộ trình khóa học PAS THPT sẽ được thiết kế riêng cho từng bạn học sinh, phù hợp với khả năng của các em cũng như giúp các em từng bước đạt điểm cao trong mọi kỳ thi chung và riêng.

B. Bài làm

Mỗi con người khi chào đời đều không có khả năng tự chọn lựa cha mẹ hay số phận cho bản thân. Số mệnh của từng người được hình thành theo quy luật tự nhiên, đem đến những cuộc sống khác biệt, những trải nghiệm độc đáo. Có những người từ khi mới sinh đã được ban phước với nhiều điều may mắn, gia đình yêu thươn, và môi trường giàu có sung túc. Có những người, ngay từ khi mới chào đời, phải đối mặt với những thử thách và khó khăn do hoàn cảnh gia đình khó khăn hoặc bị bỏ rơi. Cũng có những người gặp phải sự thiệt thòi về sức khỏe so với những người xung quanh. Tuy nhiên, trong bất kỳ tình huống nào, con người đều có nỗ lực vươn lên trong cuộc sống. Những người bị thiệt thòi không bao giờ từ bỏ, mà luôn nỗ lực vượt qua khó khăn để không bị tụt lại so với bạn bè. Họ là những mẫu người tích cực, là nguồn động viên cho chúng ta học hỏi, và thể hiện thái độ sống tích cực không ngừng trong mọi tình huống.

Trong xã hội hiện nay, vẫn tồn tại nhiều người phải đối mặt với nhiều khó khăn và thiệt thòi. Tuy nhiên, đáng khâm phục là họ không từ bỏ trước số phận, không chấp nhận làm gánh nặng của gia đình và xã hội. Thay vào đó, họ nỗ lực vươn lên trong cuộc sống của mình. Một ví dụ xuất sắc là thầy giáo Nguyễn Ngọc Kí, người phải vượt qua khó khăn khi mới sinh ra đã bị liệt cả hai tay. Tuy nhiên, với tinh thần và nghị lực phi thường, thầy đã học viết chữ bằng chân, làm thước đo động viên cho nhiều người khác trong cuộc sống. Những ngày đầu tiên khi thầy Nguyễn Ngọc Kí bắt đầu tập viết, thách thức không chỉ đến từ việc viết bằng tay mà còn đối mặt với khó khăn lớn khi viết bằng chân. Tuy nhiên, thầy vẫn kiên nhẫn luyện tập mỗi ngày, vượt qua những khó khăn đó để theo đuổi sự nghiệp học hành của mình. Kết quả là thầy Nguyễn Ngọc Kí đã đỗ đại học và trở thành một thầy giáo xuất sắc, nổi tiếng với việc viết chữ bằng chân. Sự nỗ lực phi thường của thầy là nguồn động viên lớn cho mọi người trong cuộc sống.

Những người sinh ra với thiệt thòi, từ những bước đầu tiên của cuộc sống, đã phải đối mặt với những khó khăn và hạn chế. Tuy nhiên, nhờ vào ý chí mạnh mẽ và nghị lực sống phi thường, họ đã vượt qua tất cả để trở thành những người thành đạt, không kém phần xuất sắc so với những người khác. Ngược lại, có những người trẻ khỏe mạnh, được ban tặng sức khỏe tốt, nhưng lại thiếu sự nỗ lực trong cuộc sống. Họ dễ dàng bị cuốn theo những thói quen xấu, rơi vào vòng xoáy của tội ác và tội phạm, làm mất đi giá trị sống của bản thân và xã hội. Có những bạn trẻ không hiểu rõ giá trị của cuộc sống và không biết cách tận dụng những lợi thế mà tạo hóa đã ban tặng. Họ sống một cách lãng phí tuổi trẻ và không chấp nhận trách nhiệm đối với tương lai của mình, trở thành gánh nặng đối với xã hội. Trong khi đó, những người vừa mới chào đời dưới ảnh hưởng của chất độc màu da cam hoặc do tình cảnh khó khăn, họ có thể thiếu mất nhiều điều người khác có, nhưng họ vẫn giữ nguyên ước mơ và hoài bão, sống một cuộc sống có ý nghĩa và có ý chí tích cực.

Điều đáng quý nhất ở mỗi con người là nghị lực sống kiên cường, phi thường. Trước những khó khăn của cuộc sống, họ vẫn kiên trì vươn lên với những ước mơ và hoài bão lớn lao. Những người này phải đối mặt với những thách thức gấp bội, thậm chí gấp mười lần so với những người khỏe mạnh bình thường, nhưng lại tạo ra những kỳ tích mà người khỏe mạnh không thể làm được. Mặc dù tạo hóa có vẻ không công bằng với họ, nhưng họ không phụ thuộc vào lòng từ bi hay thương hại của người khác, mà luôn tự chủ động trong cuộc sống của mình. Thậm chí, những người này còn tạo ra nhiều thành công đáng nể. Mặc dù sinh ra có thể thiếu sót một số khía cạnh về cơ thể, nhưng thông qua sức mạnh tinh thần và trí tuệ, họ đã kiên cường vươn lên trong cuộc sống. Cố gắng để không trở thành gánh nặng cho gia đình và xã hội, trái tim và trí óc của họ đã chiến thắng mọi khó khăn. Những con người có nghị lực sống không để bất kỳ khó khăn nào làm họ chấp nhận thất bại.

2.2 Đề 2: Viết bài văn nghị luận bàn về sức mạnh của ý chí con người trong cuộc sống nhân học các đoạn trích Hê-ra-clét đi tìm táo vàng và Chiến thắng Mtao Mxây

A. Dàn ý

Mở bài: Giới thiệu khái quát vấn đề xã hội đang cần bàn luận: Sức mạnh ý chí của con người trong cuộc sống.

Thân bài

1. Giải thích:

- Rút ra được vấn đề nghị luận thông qua các đoạn trích.

- Ý chí: là nghị lực để có thể vươn lên ở trong cuộc sống, khi gặp khó khăn cũng không bao giờ lùi bước, quyết tâm có thể vượt qua tất cả những khó khăn để hoàn thành được mục tiêu.

- Sức mạnh về ý chí có vai trò vô cùng quan trọng trong cuộc sống.

2. Bàn luận về sức mạnh ý chí của mỗi con người:

- Biểu hiện của những người có sức mạnh ý chí:

• Người có sức mạnh ý chí thường là người luôn lạc quan ở trong cuộc sống, khi gặp khó khăn họ luôn sẽ tìm cách để có thể vượt qua những khó khăn, thử thách chứ không chịu đầu hàng trước khó khăn ấy.

• Người có sức mạnh ý chí thường sẽ không ngừng học hỏi, luôn luôn nỗ lực cố gắng để hoàn thiện bản thân.

- Dẫn chứng về những người có sức mạnh ý chí:

• Trong các tác phẩm văn học: nhân vật Hê-ra-clét và nhân vật Đăm Săn.

• Trong đời sống thực tế: thầy Nguyễn Ngọc Ký.

- Ý nghĩa của sự tồn tại sức mạnh ý chí:

• Sức mạnh ý chí có vai trò vô cùng quan trọng ở trong việc khẳng định được bản thân và sự thành công của mỗi con người.

• Sức mạnh ý chí giúp cho con người sống và làm việc có mục tiêu, hành động rõ ràng hơn và luôn luôn biết để cố gắng để đạt được mục tiêu.

3. Phê phán:

- Phê phán những người có tư duy và hành động hèn nhát, dám nghĩ nhưng không dám làm.

- Phê phán những con người không có ý chí, nghị lực, khi gặp khó khăn đã vội thấy nản chí.

4. Bài học:

- Cần phải trau dồi, rèn luyện thêm bản thân để không bị gục ngã trước những khó khăn, thất bại.

- Cần có một thái độ sống tích cực, biết vươn lên để có thể khẳng định mình.

Kết bài: Khẳng định và đánh giá khái quát lại một lần nữa vấn đề đã bàn luận: Vai trò quan trọng của sức mạnh ý chí đối với mỗi con người trong cuộc sống.

B. Bài làm

"Chỉ cần có ước mơ đủ lớn, ý chí sẽ đưa bạn đến thành công". Quả đúng là như vậy, khi mà bạn chỉ cần dám ước mơ, dám đặt ra những mục tiêu lý tưởng mới cho mình thì chắc chắn rằng ý chí sẽ là liều thuốc tăng lực để tiếp thêm sức mạnh cho bạn chạm tay được tới cánh cửa thành công. Sau khi học xong cả hai văn bản "Hê-ra-clét đi tìm táo vàng" và "Chiến thắng Mtao Mxây" đã cho chúng ta ta thấy rằng sức mạnh ý chí đóng một vai trò vô cùng quan trọng đối với mỗi con người trong cuộc sống.

Con người từ khi mới sinh ra, ý chí không phải là điều chúng ta tự nhiên sở hữu, mà ngược lại, ý chí được hình thành trong quá trình chúng ta chăm chỉ rèn luyện bản thân. Ý chí là năng lực, là động lực vươn lên trong cuộc sống, đặc biệt khi chúng ta đối mặt với khó khăn, không bao giờ chùn bước và kiên quyết vượt qua mọi thử thách để đạt được mục tiêu. Sức mạnh của ý chí không chỉ giúp con người vượt qua những thách thức khó khăn mà còn mang lại sự kính phục từ xã hội. Đó là điểm mạnh giúp chúng ta dễ dàng hơn trong việc đối mặt với những khó khăn và đồng thời tạo nên một tâm hồn mạnh mẽ và quyết tâm.

Những người sở hữu sức mạnh ý chí thường là những tâm hồn lạc quan trong cuộc sống, luôn tìm kiếm cách để vượt qua khó khăn thay vì chấp nhận đầu hàng. Mặc dù hiểu rằng không ai trên thế giới này là hoàn hảo, nhưng chúng ta có thể không ngừng cố gắng, nâng cao tri thức và hoàn thiện bản thân để trở thành phiên bản tốt nhất của chính mình. Trong văn học, chúng ta gặp nhân vật Hê-ra-clét, một con người bình thường nhưng lại toát lên sức mạnh ý chí và khả năng phi thường. Đó chính là sức mạnh tinh thần giúp Hê-ra-clét đánh bại các vị thần trong những cuộc giao đấu, vượt qua mọi thách thức để mang táo vàng về cho nhà vua, thể hiện lòng quyết tâm và động lực không ngừng phát triển. 

Cùng với Đăm Săn trong "Chiến thắng Mtao Mxây", nhân vật này trở thành một anh hùng đáng ngưỡng mộ, chiến đấu oanh liệt để giải thoát vợ khỏi tay Mtao Mxây, và từ đó trở thành tù trưởng đáng kính của buôn làng. Không chỉ xuất hiện trong văn học mà trong cuộc sống hàng ngày, chúng ta vẫn thường gặp những tấm gương mang ý chí và nghị lực phi thường. Câu chuyện về thầy Nguyễn Ngọc Ký là một minh chứng rõ ràng. Mặc dù thầy không thể vận động được cả hai tay, nhưng với sức mạnh phi thường, thầy đã học viết bằng chân và trở thành một người thầy giáo đáng kính. Những khiếm khuyết trên cơ thể không thể làm cho thầy chùn bước, bởi vì trong tâm hồn thầy luôn cháy lên ngọn lửa nhiệt huyết, là ngọn lửa của ý chí vững vàng, không ngừng thắp sáng con đường học vấn và truyền đạt tri thức cho học trò. Bởi vậy, sức mạnh ý chí có một vai trò vô cùng to lớn và quan trọng ở trong việc khẳng định bản thân và sự thành công của mỗi con người. Sức mạnh ý chí giúp cho con người sống có mục tiêu, hành động trở nên rõ ràng và luôn luôn biết đứng lên cố gắng để đạt được mục tiêu mình đề ra. Sức mạnh ý chí còn giúp cho con người có thể đứng vững được trước những phong ba, bão táp trong cuộc đời.

Thực tế, ngoài những tấm gương về sức mạnh ý chí, vẫn tồn tại một phần nhỏ những người không thấu hiểu và không đánh giá đúng tầm quan trọng của nó. Có lẽ, đáng lẽ họ phải nhận thức rõ về sự thiếu hụt của mình, những người hèn nhát, chỉ dám nghĩ mà không dám thực hiện, thiếu ý chí và nghị lực. Họ thường bại trước khó khăn, dễ nản chí, sống một cách ích kỷ, và luôn phụ thuộc vào người khác để đạt được mục tiêu cá nhân. Nhìn nhận đúng tầm quan trọng của sức mạnh ý chí, chúng ta phải phê phán những lối sống như vậy. Sự thiếu quyết tâm và nỗ lực của họ không chỉ ảnh hưởng đến bản thân mà còn tác động xấu đến xã hội nói chung. Trong cuộc sống, chúng ta cần có tầm nhìn rõ ràng và sự quyết đoán để không chỉ phát triển bản thân mà còn góp phần xây dựng một cộng đồng tích cực, đầy năng lượng và sức sống.

Để cuộc sống trở nên tươi đẹp và mỗi ngày trở thành một trải nghiệm ý nghĩa, chúng ta cần liên tục trau dồi và rèn luyện bản thân để không bị đánh bại khi đối mặt với khó khăn và thất bại. Việc này giúp chúng ta phát triển sức mạnh ý chí và nghị lực, làm cho tâm hồn trở nên mạnh mẽ và kiên cường hơn. Ngoài ra, thái độ sống tích cực cũng đóng một vai trò quan trọng. Việc chọn lựa một tư duy tích cực giúp chúng ta nhìn nhận những thách thức như những cơ hội để học hỏi và phát triển. Thái độ tích cực còn khuyến khích chúng ta vươn lên, khẳng định bản thân và tìm kiếm giá trị trong cuộc sống.

Sức mạnh của ý chí đóng vai trò quan trọng đối với sự thành công cá nhân. Trong bất kỳ tình huống khó khăn nào, sức mạnh của ý chí là yếu tố quyết định giúp bạn vượt qua mọi thách thức. Do đó, hãy tự tin khẳng định bản thân và mở rộng ranh giới bản thân bằng cách bước ra khỏi "vùng an toàn" quen thuộc. Hành động này không chỉ mang lại năng lượng tích cực cho bản thân mà còn tạo động lực và tác động tích cực cho những người xung quanh bạn.

Qua bài viết này, VUIHOC đã cung cấp cho các em chi tiết bài Soạn bài: Viết bài văn nghị luận về một vấn đề xã hội trong sách Cánh diều 10 tập 1. Hi vọng rằng những gợi ý, hướng dẫn của bài soạn có thể giúp các em nắm được những ý chính cũng như trau dồi được nội dung kiến thức. Để học nhiều hơn các kiến thức của những môn học khác thì các em hãy nhanh tay truy cập vào website vuihoc.vn hoặc đăng ký khóa học với các thầy cô giáo của VUIHOC ngay bây giờ nhé!

>> Mời bạn tham khảo thêm: 

• Soạn bài Thần Trụ trời 
• Soạn bài Ra-ma buộc tội 
• Soạn bài Thực hành tiếng Việt trang 32 sách cánh diều 10 tập 1