Củng cố mở rộng trang 88| SGK Ngữ Văn lớp 12 tập 1 kết nối tri thức

Củng cố mở rộng trang 88| SGK Ngữ Văn lớp 12 tập 1 kết nối tri thức

1. Câu 1 trang 88 SGK Ngữ Văn lớp 12 tập 1 kết nối tri thức

Sau khi đọc các văn bản mà em đã từng đọc ở trong các tập sách ngữ văn (Nhìn về vốn văn hóa dân tộc, Năng lực sáng tạo, Mấy ý nghĩ về thơ) đã giúp em hiểu như thế nào về mối quan hệ giữa luận đề và luận điểm trong văn bản nghị luận.

Câu trả lời chi tiết:

Em thấy được một mối quan hệ vô cùng gắn kết giữa luận đề và luận điểm trong văn bản nghị luận qua các văn bản mà em đã từng được đọc:

a) Khái niệm:

- Luận đề: là vấn đề trọng tâm bao trùm toàn bộ trong bài viết, thường được người viết nêu ở mỗi nhan đề hoặc phần mở đầu của mỗi văn bản về những ý kiến chủ đạo, những quan điểm của người viết về vấn đề nghị luận.

- Luận điểm: là những ý kiến nhằm mục đích thể hiện những tư tưởng, quan điểm được người viết nêu ra trong bài văn nghị luận. Kết cấu của một bài văn nghị luận thường sẽ có các luận điểm sau: luận điểm chính, luận điểm xuất phát, luận điểm khai triển. 

b) Mối quan hệ đặc biệt giữa luận đề và luận điểm:

- Luận điểm là cơ sở chủ đạo để hình thành ra những luận đề: Luận đề được người viết hiểu và khái quát từ các luận điểm chính.

- Luận đề bao hàm trong các luận điểm của bài văn nghị luận: Luận điểm được cụ thể hóa, triển khai các luận đề.

- Luận điểm và luận đề là hai mệnh đề có mối quan hệ vô cùng mật thiết, và hỗ trợ lẫn nhau trong một bài văn nghị luận: Luận điểm được đề ra nhằm mục đích làm sáng tỏ những luận đề, luận đề lại giữ vai trò của việc bao hàm và thống nhất các luận điểm.

c) Phân tích mối quan hệ mật thiết giữa luận đề và luận điểm qua các văn bản đã được đọc:

Văn bản “ Nhìn về vốn văn hóa dân tộc”:

- Luận đề của văn bản: Vốn văn hóa dân tộc chính là một nguồn tài nguyên vô cùng quý giá. Đặc biệt hơn, văn hóa chính là nền tảng cho sự phát triển của đất nước.

- Luận điểm của văn bản: 

+ Vốn văn hóa dân tộc bao gồm ở trong đó những giá trị về tinh thần và vật chất do con người sáng tạo ra trong quá trình lịch sử hình thành.

+ Vốn văn hóa dân tộc có vai trò vô cùng quan trọng trong việc định hình lên bản sắc của dân tộc, thúc đẩy cho sự phát triển của nền kinh tế, xã hội đất nước.

+Cần bảo tồn và phát huy vốn văn hóa tốt đẹp của dân tộc.

Trong tác phẩm “Năng lực sáng tạo”:

- Luận đề của văn bản: Năng lực sáng tạo là một phẩm chất đặc biệt quan trọng và cần thiết cho mỗi người ở trong cuộc sống của xã hội hiện đại.

- Luận điểm của văn bản: 

+ Năng lực sáng tạo là khả năng có thể tạo ra những cái mới, cái khác biệt từ những cái đã có.

+ Năng lực sáng tạo là khả năng giúp con người giải quyết vấn đề một cách hiệu quả, đạt được thành công lớn ở trong cuộc sống.

+ Cần rèn luyện cho mình những năng lực sáng tạo thông qua việc học tập, rèn luyện và thực hành.

Văn bản “Mấy ý nghĩ về thơ”:

- Luận đề của văn bản: Thơ ca có thể nói là một loại hình nghệ thuật có sức ảnh hưởng to lớn đến đời sống con người.

- Luận điểm của văn bản: 

+ Thơ ca giúp con người bộc lộ những tình cảm, suy nghĩ, thể hiện những quan điểm của con người về cuộc sống.

+ Thơ ca giúp con người có thể thanh lọc được tâm hồn, hướng đến những cái đẹp, cái cao thượng.

+ Cần đọc và sáng tác thơ để nâng cao đời sống tinh thần.

d) Kết luận về mối quan hệ trên:

- Luận đề và luận điểm là hai yếu tố vô cùng quan trọng, có mối quan hệ vô cùng mật thiết và liên kết với nhau trong một văn bản nghị luận.

- Việc hiểu rõ mối quan hệ này giúp cho người viết có thể xây dựng bài văn với cấu trúc chặt chẽ, logic và có sức thuyết phục.

>> Xem thêm: Soạn văn 12 kết nối tri thức

2. Câu 2 trang 88 SGK Ngữ Văn lớp 12 tập 1 kết nối tri thức

Dựa vào các văn bản mà em đã được đọc ở trong bài, hãy nêu và làm rõ tầm quan trọng của vấn đề lập luận trong một văn bản nghị luận 

Câu trả lời chi tiết:

Tầm quan trọng của một vấn đề cần lập luận ở trong văn bản nghị luận

Dựa vào các văn bản mà em đã được đọc ở trong các bài ("Nhìn về vốn văn hóa dân tộc", "Năng lực sáng tạo", "Mấy ý nghĩ về thơ"), ta có thể thấy được tầm quan trọng vô cùng to lớn của một vấn đề lập luận ở trong văn bản nghị luận, điều đó được thể hiện qua các điểm sau:

a) Lập luận là yếu tố cốt lõi góp phần tạo nên văn bản nghị luận:

- Mục đích chính mà văn bản nghị luận muốn đem đến đó chính là thuyết phục người đọc đồng tình về một quan điểm, hay một ý kiến nào đó.

- Để thuyết phục được người đọc về những mục đích đó, người viết cần phải đặc biệt sử dụng các lí lẽ, dẫn chứng logic, lập luận chặt chẽ để làm sáng tỏ luận điểm của mình.

- Lập luận chính là quá trình trình bày lên các lí lẽ, dẫn chứng ấy một cách mạch lạc, khoa học và rõ ràng.

b) Lập luận giúp bài viết  tăng tính thuyết phục:

- Một bài văn nghị luận được lập luận chặt chẽ, liên kết logic sẽ khiến cho người đọc tin tưởng vào những quan điểm của người viết.

- Ngược lại, một bài văn nếu thiếu đi sự lập luận, hoặc lập luận bị lỏng lẻo, thiếu logic sẽ không gây được tính thuyết phục, khiến cho người đọc không thoải mái, không còn tin tưởng vào những quan điểm của người viết đưa ra.

c)  Lập luận giúp cho người viết rèn luyện thêm tư duy logic văn học:

- Khi lập luận vấn đề, người viết cần phải suy nghĩ một cách logic, chặt chẽ để có thể sắp xếp các lí lẽ, dẫn chứng theo một trình tự phù hợp.

- Quá trình lập luận giúp cho người viết có thể rèn luyện thêm cho bản thân khả năng phân tích, tổng hợp, đánh giá thông tin.

d) Lập luận giúp cho người viết nâng cao kỹ năng viết của bản thân:

- Để có thể lập luận một cách hiệu quả, người viết cần phải sử dụng ngôn ngữ một cách chính xác, rõ ràng và mạch lạc.

- Quá trình lập luận giúp cho người viết có thể rèn luyện thêm những kỹ năng sử dụng từ ngữ, câu văn, lặp đoạn một cách có hiệu quả.

e)  Lập luận giúp cho người viết thể hiện những quan điểm của cá nhân:

- Thông qua quá trình lập luận, người viết thể hiện bày tỏ những quan điểm, suy nghĩ của bản thân về vấn đề cần bàn luận.

- Lập luận giúp người viết có thể khẳng định bản thân và tạo được những ấn tượng với người đọc.

Kết luận:

Lập luận là một trong những yếu tố giữ vai trò vô cùng quan trọng của văn bản nghị luận. Việc lập luận chặt chẽ giúp cho bài viết có sức thuyết phục, giúp người viết có thể rèn luyện thêm tư duy logic và kỹ năng viết, đồng thời giúp người viết thể hiện những quan điểm cá nhân.

Sổ tay ngữ văn chính là bí kíp giúp các em học văn dễ dàng hơn. Rất nhiều tips học văn hiệu quả chỉ được bật mí trong cuốn sổ tay này thôi đấy. Đăng ký ngay để nhận thật nhiều ưu đãi nhé!

3. Câu 3 Trang 88 SGK Ngữ Văn lớp 12 tập 1 kết nối tri thức

Em hãy so sánh nội dung nghị luận và các thao tác được sử dụng ở hai văn bản Năng lực sáng tạo và Mấy ý nghĩ về thơ

Câu trả lời chi tiết:

So sánh nội dung nghị luận và các thao tác được sử dụng giữa hai văn bản "Năng lực sáng tạo" và "Mấy ý nghĩ về thơ":

a) Nội dung nghị luận:

- Văn bản “ Năng lực sáng tạo”: 

• Khái niệm về năng lực sáng tạo.

• Vai trò quan trọng của năng lực sáng tạo.

• Biểu hiện của thể hiện năng lực sáng tạo.

• Cách rèn luyện năng lực sáng tạo cho bản thân.

-  Văn bản “ Mấy ý nghĩ về thơ”: 

• Khái niệm về thơ.

• Vai trò quan trọng của thơ.

• Đặc điểm nổi bật của thơ.

• Mối quan hệ mật thiết giữa thơ và đời sống.

b) Các thao tác nghị luận trong văn bản:

- Văn bản “ Năng lực sáng tạo”: 

• Giải thích, phân tích, chứng minh.

• Sử dụng các dẫn chứng, đưa ví dụ so sánh, liên hệ.

- Văn bản “ Mấy ý nghĩ về thơ”: 

• Giải thích, phân tích, chứng minh.

• Sử dụng các dẫn chứng, đưa ví dụ so sánh, liên hệ.

c) So sánh giữa hai văn bản:

d) Nhận xét về hai văn bản:

- Cả hai văn bản đều sử dụng các thao tác nghị luận cơ bản thường dùng trong văn học như giải thích, phân tích, chứng minh.

- Tuy nhiên, văn bản "Năng lực sáng tạo" lại tập trung chủ yếu vào việc phân tích vai trò và biểu hiện của năng lực sáng tạo, đồng thời cũng đưa ra những giải pháp để có thể rèn luyện thêm năng lực sáng tạo.

-  Ở văn bản "Mấy ý nghĩ về thơ" lại được tập trung vào việc phân tích những vai trò và đặc điểm của thơ, đồng thời cũng làm rõ lên mối quan hệ đặc biệt giữa thơ và đời sống.

 Kết luận:

Mặc dù hai văn bản đều sự khác biệt về nội dung, nhưng "Năng lực sáng tạo" và "Mấy ý nghĩ về thơ" đều được người viết sử dụng các thao tác nghị luận trong văn học một cách có hiệu quả để làm sáng tỏ lên những luận điểm của mình

4. Câu 4 Trang 88 SGK Ngữ Văn lớp 12 tập 1 kết nối tri thức

Cho đề tài sau: Tư duy và tưởng tượng là những năng lực quan trọng mà thể hệ tuổi trẻ cần trau dồi để có thêm được những khả năng sáng tạo.

a. Tìm ý và lập dàn ý cho đề tài đã cho trên.

b. Viết thành văn phần Mở bài và ý tiếp theo thuộc phần Thân bài.

c. Chuyển dàn ý bài viết thành dàn ý bài thuyết trình, dựa vào đó để tập luyện nói.

Câu trả lời chi tiết:

* Mở bài: Giới thiệu về vấn đề cần nghị luận: tư duy và tưởng tượng là những năng lực quan trọng mà thể hệ tuổi trẻ cần trau dồi để có thêm được những khả năng sáng tạo.

* Thân bài:

- Khái niệm về khả năng tư duy sáng tạo:

Vậy khả năng tư duy sáng tạo là gì?  Tư duy sáng tạo là khả năng về tư duy, sáng tạo, luôn tìm tòi ra các phương pháp, cách giải quyết cho vấn đề của một lĩnh vực nào đó gắn liền với cuộc sống. Tư duy sáng tạo ngày càng đóng một vai trò vô cùng quan trọng ở thời đại ngày nay, đây có thể nói là một trong những kỹ năng đứng đầu trong 12 kỹ năng cần thiết để có thể đạt được sự thành công trong thế kỷ 21. Do đó, để có thể tồn tại ở trong kỷ nguyên số thì mỗi cá nhân cần phải dành nhiều thời gian hơn để phục vụ cho học tập và rèn luyện kỹ năng này.

- Vai trò của tư duy sáng tạo:

Quá trình phát triển tư duy sáng tạo còn có vai trò trong:

+ Kích thích sự tò mò trong mỗi con người

+ Đặt chúng ta vào những tình huống có vấn đề cùng với những cái chưa biết, và những cái cần khám phá. 

+ Góp phần rèn luyện thêm khả năng để nhận ra vấn đề mới ở trong nhiều điều kiện khác nhau, tạo nên một tác động tích cực trong việc bồi dưỡng tính mềm dẻo của tư duy. 

- Tư duy sáng tạo chính là cơ hội phát triển cho thế hệ trẻ 

- Thế hệ trẻ - người làm chủ kỷ nguyên số bằng việc vận dụng khả năng tư duy sáng tạo

* Kết bài:

Kết luận vấn đề nghị luận

b.

Mở bài: Sự ảnh hưởng của cuộc cách mạng công nghiệp thời kỳ 4.0 tới nước ta là rất lớn, đặc biệt là đối với nền giáo dục, vừa tạo ra những cơ hội nhưng đồng thời cũng đặt ra nhiều thách thức. Thách thức về việc tìm kiếm nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng được các yêu cầu về kiến thức, kỹ năng và phẩm chất. Trước những tác động của việc buộc phải thay đổi này, khả năng tư duy sáng tạo chính là chìa khóa, là vũ khí tối ưu giúp thế hệ trẻ có thể làm chủ kỷ nguyên mới.

c. Em hãy tiến hành chuyển dàn ý bài viết thành dàn ý của một bài thuyết trình, dựa vào đó để tập luyện nói trước lớp.

5. Câu 5 trang 88 SGK Ngữ Văn lớp 12 tập 1 kết nối tri thức

Em hãy tìm đọc hai văn bản nghị luận xã hội và hai văn bản nghị luận văn học có đề cập đến những vấn đề liên quan đến nội dung các văn bản đọc trong bài. Lập bảng và ghi ngắn gọn những thông tin cơ bản: luận đề, các luận điểm, các thao tác lập luận của từng văn bản. 

Câu trả lời chi tiết:

Bảng so sánh giữa hai văn bản nghị luận

Qua bài viết này, VUIHOC đã cung cấp cho các em chi tiết bài Soạn bài Củng cố mở rộng trang 88 Kết nối tri thức 12 tập 1. Hi vọng rằng những gợi ý, hướng dẫn của bài soạn có thể giúp các em nắm được những ý chính cũng như trau dồi được nội dung kiến thức. Để học nhiều hơn các kiến thức của những môn học khác thì các em hãy nhanh tay truy cập vào website vuihoc.vn hoặc đăng ký khóa học với các thầy cô giáo của VUIHOC ngay bây giờ nhé!

>> Mời bạn tham khảo thêm: 

• Mấy ý nghĩ về thơ
• Thực hành tiếng Việt trang 78
• Viết bài văn nghị luận về một vấn đề liên quan đến tuổi trẻ (những hoài bão, ước mơ)