Soạn bài Bước vào đời| Văn 12 tập 2 kết nối tri thức

1. Soạn bài Bước vào đời: Chuẩn bị 

1.1 Tìm hiểu về tác giả Đào Duy Anh 

- Đào Duy Anh (1904-1988) là một trong những học giả, nhà nghiên cứu văn hóa hàng đầu của Việt Nam trong thế kỷ 20. 

- Ông đóng góp quan trọng vào nhiều lĩnh vực như lịch sử, ngôn ngữ học và văn hóa dân gian.

- Ông là tác giả của nhiều từ điển nổi tiếng như "Hán Việt từ điển giản yếu (1932)", "Từ điển Truyện Kiều (1974)". Đây là những tài liệu tham khảo quan trọng cho các nhà nghiên cứu và người học.

- Ông đã nghiên cứu và xuất bản nhiều công trình về văn hóa dân gian Việt Nam, giúp bảo tồn và phát triển những giá trị truyền thống dân tộc.

- Đào Duy Anh cũng tham gia vào công tác giảng dạy và có ảnh hưởng lớn đến giáo dục và nghiên cứu khoa học tại Việt Nam.

=> Đào Duy Anh là một trong những người tiên phong đưa phương pháp nghiên cứu khoa học vào các lĩnh vực xã hội và nhân văn ở Việt Nam. Ông được tôn vinh là một bậc thầy về sử học và văn hóa học, luôn được nhớ đến qua những đóng góp lớn cho nền học thuật và văn hóa Việt Nam.

1.2 Trả lời câu hỏi chuẩn bị 

Trong giai đoạn "bước vào đời", việc định hướng tương lai của mỗi cá nhân thường chịu tác động của nhiều yếu tố quan trọng, bao gồm:

• Giáo dục: Nền tảng giáo dục có ảnh hưởng lớn đến khả năng nghề nghiệp và định hướng tương lai. Các kiến thức và kỹ năng được đào tạo sẽ mở ra những cơ hội và lựa chọn trong công việc.

• Gia đình và xã hội: Mối quan hệ gia đình, sự khuyến khích hoặc áp lực từ gia đình và bạn bè có thể định hình giá trị và mục tiêu của cá nhân. Môi trường xã hội cũng ảnh hưởng đến cách nhìn nhận về thành công và hạnh phúc.

• Cá tính và kỹ năng cá nhân: Tính cách, sở thích và kỹ năng cá nhân đóng vai trò quan trọng trong việc quyết định hướng đi. Những người tự tin và có kỹ năng tốt thường dễ dàng hơn trong việc chọn lựa công việc và lập kế hoạch cho tương lai.

• Trải nghiệm cuộc sống: Những trải nghiệm trong quá trình trưởng thành, chẳng hạn như hoạt động ngoại khóa, thực tập, hoặc công việc bán thời gian, có thể giúp cá nhân xác định sở thích và ngành nghề phù hợp.

=> Những yếu tố này tương tác lẫn nhau và tạo ra một bối cảnh phức tạp cho mỗi cá nhân khi họ bước vào cuộc sống độc lập và xây dựng tương lai của mình.

>> Xem thêm: Soạn văn 12 kết nối tri thức

2. Soạn bài Bước vào đời: Đọc hiểu văn bản 

2.1 Chú ý cách giới thiệu sự kiện của tác giả

Tác giả Đào Duy Anh đã giới thiệu sự kiện một cách trực tiếp khi nêu ra sự kiện đón tiếp cụ Phan Bội Châu ở Đồng Hới và buổi trưa năm này. Tác giả cũng cung cấp đầy đủ thông tin về thời gian và địa điểm diễn ra.

2.2  Tác giả đã gợi lại bối cảnh chính trị - xã hội Việt Nam giữa thập niên hai mươi của thế kỉ XX như thế nào?

Tác giả Đào Duy Anh đã sử dụng nhiều biện pháp nghệ thuật rất tinh tế để gợi lại bối cảnh chính trị - xã hội Việt Nam giữa thập niên hai mươi của thế kỷ XX trong tác phẩm, bao gồm: 

- Miêu tả không gian thời gian bằng các từ ngữ gợi cảm để miêu tả cuộc sống của người dân trong thời điểm bấy giờ. Các từ ngữ được sử dụng như "làng quê nghèo nàn, xóm thôn tù tối", "những con đường gồ ghề, sỏi đá", "những ngôi nhà tranh xiêu vẹo". Về thời gian, tác giả cũng đưa ra những khoảng thời gian cụ thể như “những năm trước cách mạng tháng 8 hay thời kỳ thực dân Pháp đô hộ…”

- Khắc họa hình ảnh con người chân thực và sinh động: Từ tầng lớp nông dân đói khổ, lam lũ đến tầng lớp trí thức yêu nước bất lực trước thực trạng xã hội hay những phong trào yêu nước sôi nổi của tầng lớp sinh viên. 

- Tác giả cũng khắc họa hình ảnh của tầng lớp thống trị, đó là những bọn quan tham, bọn cường hào, bọn thực dân Pháp tàn bạo. 

- Tác giả sử dụng những chi tiết tiêu biểu để miêu tả bối cảnh chính trị thời điểm đó như cảnh phu phen kéo xe, cảnh lính tráng đàn áp dân chúng, cảnh người dân đi mót lúa… 

=> Qua cách miêu tả chi tiết cùng thủ pháp nghệ thuật độc đáo, bối cảnh chính trị xã hội Việt Nam giữa thập niên hai mươi của thế kỉ XX như một bức tranh chân thực hiện lên trước mắt người đọc, cho chúng ta hiểu rõ hơn về một thời kỳ lịch sử của đất nước. 

2.3  Hình dung về nhân vật được tái hiện trong kí ức của tác giả.

- Nhân vật được tái hiện trong kí ức của tác giả là cụ Phan Bội Châu, một nhà cách mạng yêu nước, lỗi lạc của Việt Nam đầu thế kỉ 20. Trong mắt tác giả, hình ảnh cụ Phan Bội Châu hiện lên là một vị anh hùng của dân tộc, một nhà nho với kiến thức uyên thâm và cũng là một con người hết sức giản dị và gần gũi. 

+ Ngoại hình: Tác giả miêu tả cụ Phan Bội Châu với mái tóc bạc, bộ râu dài, khuôn mặt hiền từ và đôi mắt sáng ngời. 

+ Trang phục: Cụ mặc đồ giản dị, đi dép quai hậu. 

+ Hành động, cử chỉ: Điềm đạm, từ tốn, nhẹ nhàng và ân cần. 

+ Lời nói: Dễ hiểu nhưng chứa đựng nhiều ý nghĩa sâu sắc, qua cách cụ nói thấy được tình yêu nước nồng nàn và tinh thần trách nhiệm với dân tộc. 

=> Hình ảnh cụ Phan Bội Châu hiện lên trong kí ức của tác giả là một hình ảnh đẹp đẽ, thiêng liêng và là nguồn cảm hứng cho thế hệ sau này. Tác giả còn so sánh cụ với cây đa, bóng mát để làm nổi bật lên những phẩm chất cao quý của cụ. 

2.4 Tác giả đã cảm nhận thế nào về sức ảnh hưởng của những nhân vật lịch sử đối với cá nhân mình?

Tác giả Đào Duy Anh đã dành cho những nhân vật lịch sử sự kính trọng và ngưỡng mộ sâu sắc. Trên hết, những nhân vật này đã có ảnh hưởng sâu sắc đến cá nhân tác giả qua nhiều khía cạnh: 

- Về mặt tư tưởng đạo đức: Những nhân vật lịch sử đã truyền cho tác giả lòng yêu nước và ý chí kiên cường trước kẻ thù. Họ cũng giúp tác giả hiểu sâu hơn về lịch sử, từ đó càng trân trọng hiện tại và tự hào về quá khứ hơn.

- Về mặt học tập và rèn luyện: Tác giả luôn coi những nhân vật lịch sử là tấm gương sáng để noi theo và rèn luyện. Họ cũng là nguồn độc lực to lớn để tác giả không ngừng cố gắng và phấn đấu trở thành người có ích cho xã hội. 

- Về mặt sáng tác văn học: Những nhân vật lịch sử trên là nguồn cảm hứng để tác giả sáng tác nhiều tác phẩm văn học, những bài nghiên cứu về lịch sử, văn hóa Việt Nam.

=> Chính nhờ những ảnh hưởng của nhân vật lịch sử mà Đào Duy Anh đã trở thành một nhà sử học và văn hóa có sức ảnh hưởng mạnh mẽ tại Việt Nam. Ông cũng dành cả cuộc đời của mình cho nghiên cứu và truyền bá lịch sử, văn hóa đến thế hệ sau này. 

Sổ tay ngữ văn chính là bí kíp giúp các em học văn dễ dàng hơn. Rất nhiều tips học văn hiệu quả chỉ được bật mí trong cuốn sổ tay này thôi đấy. Đăng ký ngay để nhận thật nhiều ưu đãi nhé!

3. Soạn bài Bước vào đời: Trả lời câu hỏi cuối bài 

3.1 Câu 1 trang 50 sgk văn 12/2 kết nối tri thức

- Đoạn trích kể về sự kiện tác giả Đào Duy Anh gặp gỡ cụ Phan Bội Châu lần đầu tiên vào một buổi trưa cuối năm tại Đồng Hới. 

- Tác giả đã kể câu chuyện trên từ điểm nhìn “tôi” tức là chính bản thân của tác giả. 

- Ý nghĩa khi tác giả lựa chọn điểm nhìn trên: 

+ Tăng tính chân thực: Bằng điểm nhìn của bản thân, tác giả cho người đọc thấy được sự chân thực và sinh động của câu chuyện. 

+ Ấn tượng mạnh mẽ: Từ điểm nhìn của bản thân, người đọc có thể cảm nhận được những cảm xúc và suy nghĩ của tác giả khi được gặp gỡ cụ Phan Bội Châu. 

+ Làm nổi bật cụ Phan Bội Châu: Qua điểm nhìn của tác giả, hình ảnh cụ Phan Bội Châu hiện lên là một vị anh hùng của dân tộc, một nhà nho uyên thâm nhưng cũng rất giản dị và gần gũi. 

+ Thể hiện sự tôn kính: Qua điểm nhìn của tác giả, người đọc càng hiểu rõ hơn sự tôn kính của tác giả dành cho cụ Phan Bội Châu. 

3.2 Câu 2 trang 50 sgk văn 12/2 kết nối tri thức

- Tính phi hư cấu của tác phẩm được thể hiện qua những yếu tố sau: 

+ Nội dung chân thực: Tác giả kể lại một sự kiện có thật xảy ra với người thật, việc thật, thời gian và địa điểm rõ ràng và có căn cứ xác thực. Trong nội dung kể lại, tác giả không thêm các chi tiết hoang đường hay hư cấu bất cứ điều nào. 

+ Sử dụng ngôn ngữ khoa học, logic: Tác giả không sử dụng ngôn ngữ bóng bẩy, hoa mỹ mà chỉ sử dụng ngôn từ đơn giản, dễ hiểu để thuật lại câu chuyện. 

+ Thể hiện quan điểm cá nhân rõ ràng: Tác giả thể hiện rõ quan điểm cá nhân trong tác phẩm như niềm tự hào và vui mừng khi được gặp cụ Phan Bội Châu, bày tỏ sự ngưỡng mộ và kính trọng với cụ. 

+ Có giá trị văn hóa lịch sử: Tác phẩm không chỉ là câu chuyện cá nhân của tác giả mà còn cung cấp nhiều thông tin quý giá về cuộc đời và sự nghiệp của Phan Bội Châu. Tác phẩm cũng phản ánh chân thực bức tranh xã hội Việt Nam đầu thế kỷ 20. 

3.3 Câu 3 trang 50 sgk văn 12/2 kết nối tri thức

- Trong đoạn trích, nhân vật tôi đã thể hiện hoài bão bước vào đời qua những chi tiết sau: 

+ Mong muốn tham gia công cuộc xây dựng đất nước sau khi gặp gỡ cụ Phan Bội Châu, nhân vật tôi nhận ra tầm quan trọng của việc học và trở thành người có ích cho xã hội. Nhân vật muốn tham gia xây dựng đất nước, góp phần vào công cuộc giải phóng dân tộc.

+ Mong muốn khám phá thế giới, được đi đây đi đó học hỏi những nền văn hóa khác nhau để có thêm nhiều kiến thức để phục vụ đất nước. 

+ Mong muốn có một cuộc đời ý nghĩa, không muốn sống một cuộc đời tầm thường và vô vị, muốn cống hiến để đem lại những điều tốt đẹp cho cuộc đời. 

- Những điều đã thôi thúc nhân vật tôi có những hoài bão đó là: 

+ Được cụ Phan Bội Châu truyền cảm hứng sau khi gặp gỡ cụ, lúc này nhân vật tôi đã nhận ra trách nhiệm của thế hệ trẻ khi muốn thực hiện hoài bão bước vào đời. 

+ Lòng yêu nước có tác động lớn lao đến những mong muốn của nhân vật. 

+ Niềm tin vào bản thân có thể thực hiện được những mong muốn đó.

3.4 Câu 4 trang 50 sgk văn 12/2 kết nối tri thức

- Qua đoạn trích, ta thấy được bối cảnh chính trị và xã hội Việt Nam thời điểm bấy giờ: 

+ Đất nước đang phải chịu ách đô hộ của thực dân Pháp: Cảnh lầm than đói nghèo của nhân dân khi bị đô hộ tàn bạo bởi thực dân. 

+ Nhiều phong trào đấu tranh yêu nước được khởi xướng trong mọi tầng lớp. 

+Sự suy thoái của chế độ phong kiến, sự bất lực của triều đình nhà Nguyễn trước sự xâm lăng của thực dân Pháp. 

- Trong bối cảnh chính trị và xã hội như vậy, tầng lớp tri thức đã có cách sống như sau: 

+ Đi tìm con đường cứu nước

+ Coi trọng tri thức, tri thức là sức mạnh, giúp ích cho công cuộc đấu tranh.

3.5 Câu 5 trang 50 sgk văn 12/2 kết nối tri thức

- Nhân vật lịch sử được nhắc đến trong đoạn trích “bước vào đời” là cụ Phan Bội Châu. Sức ảnh hưởng của Phan Bội Châu đối với những thanh niên giàu tinh thần dân tộc thời đó được thể hiện như sau: 

+ Phan Bội Châu đã truyền tải mạnh mẽ lòng yêu nước và ý chí giải phóng dân tộc, khuyến khích thanh niên không ngừng tìm kiếm con đường cứu nước.

+ Ông nhấn mạnh tầm quan trọng của tri thức và giáo dục, khuyến khích các thanh niên học hỏi để trang bị kiến thức và kỹ năng cần thiết cho cuộc đấu tranh.

+  Phan Bội Châu là người có tư duy tiến bộ, kêu gọi việc hòa nhập văn hóa và học hỏi từ các nền văn minh khác, qua đó khuyến khích thanh niên mở rộng nhận thức và tạo dựng bản sắc dân tộc.

+ Hình ảnh của ông như một nhà lãnh đạo dũng cảm, sẵn sàng hy sinh vì lý tưởng đã tạo động lực để các thanh niên hoạt động tích cực trong các phong trào yêu nước.

3.6 Câu 6 trang 50 sgk văn 12/2 kết nối tri thức

- Yếu tố miêu tả trong tác phẩm: 

+ Miêu tả cảnh vật: Tác giả miêu tả bức tranh chính trị xã hội của Việt Nam đầu thế kỉ 20 chân thực nhất, cho chúng ta thấy được cuộc sống của người dân khi thực dân Pháp đô hộ. 

+ Miêu tả con người: Tác giả miêu tả cụ Phan Bội Châu với mái tóc bạc phơ, khuôn mặt hiền từ và đôi mắt sáng ngời. Hình ảnh cụ hiện lên gần gũi, giản dị. 

+ Miêu tả tâm trạng: Tâm trạng của nhân vật tôi khi được gặp cụ Phan  Bội Châu được miêu tả sinh động và chân thực. 

- Yếu tố biểu cảm trong tác phẩm: 

+ Tác giả sử dụng ngôn ngữ giàu hình ảnh như “lòng xao xuyến như sóng”, “bồi hồi như chim về tổ”... 

+ Sử dụng các câu cảm thán để thể hiện sự kính trọng và ngưỡng mộ với cụ Phan Bội Châu như “Sao mà cụ già ấy lại vĩ đại đến thế!” hay “Giá như tôi có được một phần nhỏ chí khí của cụ!”

+ Sử dụng giọng văn trữ tình giúp đoạn văn trở lên da diết và gây ấn tượng cho người đọc. 

- Những vai trò khi tác giả sử dụng các yếu tố miêu tả và biểu cảm đó: 

+ Giúp tác giả tái hiện sinh động hơn về một kí ức đáng trân trọng của tác giả. 

+ Nhờ những yếu tố miêu tả và biểu cảm đó, những kí ức của tác giả hiện lên chân thực hơn, giúp người đọc dễ dàng cảm nhận và như đang được tham gia vào kí ức đó. 

+ Thể hiện được tình yêu tổ quốc và lòng kính trọng của tác giả dành cho cụ Phan Bội Châu. 

3.7 Câu 7 trang 50 sgk văn 12/2 kết nối tri thức

Qua đoạn trích trên, em đã rút ra được những bài học sau về sự lựa chọn hướng đi khi đứng trước ngưỡng cửa cuộc đời: 

 - Để có thể định hướng tương lai, việc đầu tiên là xác định rõ ràng mục tiêu và ước mơ của bản thân. Điều này giúp tạo động lực và định hình những quyết định sau này.

- Khi lựa chọn hướng đi, cần ý thức về trách nhiệm của mình đối với cộng đồng và đất nước. Sự cống hiến không chỉ cho bản thân mà còn cho tập thể là điều quan trọng.

- Học tập và rèn luyện không ngừng là chìa khóa để phát triển. Những kiến thức và kỹ năng tích lũy sẽ giúp bạn tự tin hơn trong lựa chọn của mình.

4. Kết nối đọc viết trang 50 sgk văn 12/2 kết nối tri thức

Từ nội dung văn bản Bước vào đời và những trải nghiệm cá nhân, bạn hãy viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) về chủ đề: khát vọng của tuổi trẻ hôm nay.

Gợi ý: Khát vọng của tuổi trẻ hôm nay không chỉ dừng lại ở những ước mơ cá nhân mà còn hướng tới sự thay đổi và phát triển của xã hội. Trong một thế giới đầy biến động, thế hệ trẻ khát khao chinh phục tri thức, khám phá bản thân và tạo dựng một tương lai tươi sáng hơn. Họ dám nghĩ, dám làm và không ngừng tìm kiếm cơ hội để thể hiện bản thân qua sự sáng tạo, đổi mới. Đặc biệt, với sự lan tỏa của công nghệ, thanh niên ngày nay có thể kết nối và chia sẻ những ý tưởng mới, góp phần vào sự phát triển bền vững của đất nước. Khát vọng mạnh mẽ không chỉ là khát khao thành công cá nhân mà còn là mong muốn cống hiến cho cộng đồng, khẳng định vai trò và trách nhiệm của mình trong việc xây dựng một xã hội tốt đẹp hơn.

Trên đây là hướng dẫn Soạn bài Bước vào đời Văn 12 tập 2 kết nối tri thức của VUIHOC, qua bài soạn, các em đã hiểu rõ hơn về một giai đoạn lịch sử của đất nước cũng như về Phan Bội Châu, một nhà lãnh đạo phong trào yêu nước kiệt xuất. Qua đó, bài học từ "Bước vào đời" nhấn mạnh rằng việc lựa chọn hướng đi là một quá trình cần sự suy nghĩ kỹ lưỡng, lòng kiên trì và một trái tim đầy nhiệt huyết gắn liền với tinh thần yêu nước, yêu dân tộc. 

Tham khảo các bài soạn văn khác trong chương trình ngữ văn 12 tại VUIHOC ngay trên website vuihoc.vn hoặc đăng ký khóa học với các thầy cô giáo của VUIHOC để được lên lộ trình học tập và ôn thi tốt nghiệp THPT ngay từ sớm bạn nhé! 

>> Mời bạn tham khảo thêm: 

• Viết báo cáo kết quả của bài tập dự án
• Củng cố, mở rộng trang 36
• Nghệ thuật băm thịt gà