Soạn bài Cảnh rừng Việt Bắc| SGK Ngữ Văn lớp 12 tập 2 Chân trời sáng tạo

Soạn bài Cảnh rừng Việt Bắc Chân trời sáng tạo: Phần hướng dẫn đọc 

Nội dung chính của văn bản: Cuộc sống đơn sơ, giản dị giữa núi rừng Việt Bắc hòa quyện với tâm trạng lạc quan, tin tưởng của nhân vật trữ tình, thể hiện niềm vui và sự gắn bó sâu sắc với thiên nhiên cùng tinh thần phấn khởi hướng về tương lai tươi sáng.

1. Câu 1 trang 79 SGK Ngữ Văn lớp 12 tập 2 Chân trời sáng tạo

Phân tích khung cảnh thiên nhiên và bức tranh sinh hoạt trong sáu dòng thơ đầu.

Câu trả lời chi tiết:

Trong sáu dòng thơ đầu của bài thơ “Cảnh rừng Việt Bắc” của Tố Hữu, khung cảnh thiên nhiên và bức tranh sinh hoạt của con người hiện lên đầy sinh động và hài hòa, tạo nên một bức tranh giàu sức sống của núi rừng Việt Bắc. 

+ “Trăng lên đỉnh núi, nắng chiều eo nương” : Câu thơ vẽ nên một khung cảnh thiên nhiên tuyệt đẹp, khi trăng lên ở phía đỉnh núi và ánh nắng còn rải nhẹ trên eo nương. Hình ảnh này mũi lên sự yên bình, tĩnh lặng của vùng núi cao, khi mặt trời chuẩn lặn và bóng trăng bắt đầu xuất hiện. Thời gian giao thoa giữa ngày và đêm càng làm nổi bật vẻ đẹp tự nhiên hùng vĩ của Việt Bắc.

+ "Nhớ bản sương giăng, nhớ đèo đám mây phủ" : Hình ảnh sương giăng khắp bản làng, đám mây phủ kín những chiếc đeo đeo tạo nên một không gian thiên nhiên kỳ ảo và hoang sơ. Điều này không chỉ tả sự hùng vĩ mà còn khắc họa vẻ thơ mộng, bình dị của vùng đất này.

+ "Nhớ cây rừng sáng hoa chuối đỏ tươi" : Đây là hình ảnh tiêu biểu cho vẻ đẹp tự nhiên của núi rừng Việt Bắc. Hoa chuối đỏ rực, nổi bật trên nền xanh ngọc ngàn của rừng, tạo nên sự tương phản mạnh mẽ nhưng hài hòa, tip lên sức sống mạnh mẽ của thiên nhiên nơi đây.

- Bức tranh sinh hoạt của con người:

+ "Đèo cao nắng ánh dao đuôi thắt lưng" : Hình ảnh người dân lao động hiện lên qua câu thơ này, với chiếc vương miện được gài gọn trong lễ kỷ niệm, ánh sáng lên trong ánh nắng. Đây là một hình ảnh rất cụ thể, mẹo nhớ đến cuộc sống lao động khó khăn nhưng đầy mạnh mẽ của người dân Việt Bắc.

+ "Nhớ người đan liễu từng sợi giang" : Câu thơ cuối cùng trong sáu dòng đầu miêu tả công việc thủ công của dân dân nơi đây – Đan nón. Hình ảnh người đan tinh xảo, kỹ thuật sợi giang có thể hiện ra sự khéo léo và cần thiết của con người trong cuộc sống thường nhật. Đây cũng là một phần của bức tranh sinh hoạt giản dị nhưng đậm chất núi rừng.

⇒ Tố Hữu qua sáu dòng thơ đầu đã tái sinh hiện một cách chân thực, sinh động vẻ đẹp thiên nhiên và cuộc sống của con người ở vùng rừng Việt Bắc. Thiên nhiên hoang sơ nhưng thơ mộng, hùng vĩ kết hợp hài hòa hòa với cuộc sống cần cù, giản dị mà ấm áp của người dân, tạo nên một bức tranh giàu cảm xúc về mảnh đất và con người nơi đây.

>> Xem thêm: Soạn văn 12 chân trời sáng tạo

2. Câu 2 trang 79 SGK Ngữ Văn lớp 12 tập 2 Chân trời sáng tạo

Xác định chủ thể trữ tình trong bài thơ và cho biết dựa vào đâu để bạn xác định như vậy.

Câu trả lời chi tiết:

Chủ thể lưu trữ tình bài thơ chính là tác giả, người có thể thiết lập cách mạng hoặc chiến sĩ cách mạng từng hoạt động, sống và gắn bó với vùng núi rừng Việt Bắc trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp. 

Có thể xác định được chủ thể của bài thơ là do:

- Những câu thơ trong bài cho thấy chủ thể lưu trữ tình bày tỏ nỗi nhớ về cảnh vật và con người Việt Bắc. Nỗi nhớ này thường gắn liền với những kỷ niệm, tình cảm sâu sắc, mũi nhọn lên một mối quan hệ thân thiết giữa người và cảnh nơi đây.

- Việc chủ có thể lưu trữ tình huống sử dụng từ "nhớ" liên tục trong các câu thơ cho thấy đây là cảm xúc chủ đạo. Điều này cho thấy chủ nhà đã từng sống, trải qua quãng thời gian ở Việt Bắc, rồi khi xa cách, họ mới có nỗi nhớ sâu sắc như vậy. Điều này phù hợp với hoàn cảnh của những người có thể cách mạng từng bó với chiến khu Việt Bắc trong thời kỳ chiến tranh.

- Chủ thể lưu trữ tình hình hiện có hiểu biết Tường tận và tình cảm sâu sắc đối với thiên nhiên và đời sống con người Việt Bắc. Họ không chỉ nhớ về cảnh vật hoang sơ, anh hùng vĩ mà còn nhắc đến cuộc sống lao động giản dị, cần mẫn của nhân dân. 

- Tố Hữu là một nhà thơ cách mạng, người đã từng hoạt động và sống bó với chiến khu Việt Bắc trong kháng chiến chống Pháp. Do đó, chủ thể lưu trữ tình trong bài thơ "Cảnh rừng Việt Bắc" cũng chính là tiếng nói của nhà thơ, có thể hiện sự nhớ nhung về những ngày tháng sống, chiến đấu ở Việt Bắc sau khi đã rời xa nơi này.

Sổ tay ngữ văn chính là bí kíp giúp các em học văn dễ dàng hơn. Rất nhiều tips học văn hiệu quả chỉ được bật mí trong cuốn sổ tay này thôi đấy. Đăng ký ngay để nhận thật nhiều ưu đãi nhé!

3. Câu 3 trang 79 SGK Ngữ Văn lớp 12 tập 2 Chân trời sáng tạo

Bài thơ đã đáp ứng yêu cầu về thể thơ như thế nào? Các yếu tố hình thức (từ ngữ, hình ảnh, biện pháp tu từ, vần, nhịp) có tác dụng gì trong việc thể hiện chủ đề, thông điệp của bài thơ?

Câu trả lời chi tiết:

 - Thể thơ được sử dụng là thất ngôn bát cú đã đáp ứng yêu cầu về thể thơ.

- Các yếu tố hình thức góp phần trong việc thể hiện chủ đề, thông điệp của bài thơ:

+ Cách gieo vần đặc biệt khéo léo: vần chân “ay”

+ Biện pháp tu từ liệt kê hình ảnh miêu tả lại những hình ảnh vẻ đẹp của nơi núi rừng Việt Bắc, ví dụ điển hình qua các cụm từ sau: vượn hót chim kêu; non xanh, nước biếc; rượu ngọt, chè tươi; trăng, hạc, xuân.

+ Tác dụng trong việc thể hiện chủ đề, thông điệp của bài thơ đó là: nhấn mạnh một điều rằng nơi cảnh núi rừng Việt Bắc có rất nhiều hình ảnh mang cảnh đẹp đầy sự trù phú, thú vị. Thể hiện tình yêu sâu sắc với thiên nhiên, sự gắn bó với thiên nhiên của Bác Hồ.

4. Câu 4 trang 79 SGK Ngữ Văn lớp 12 tập 2 Chân trời sáng tạo

Tìm hiểu hoàn cảnh sáng tác của bài thơ. Cho biết hoàn cảnh ấy đã giúp bạn hiểu thêm điều gì về thông điệp từ bài thơ và tâm hồn, cốt cách của nhà thơ Hồ Chí Minh.

Câu trả lời chi tiết:

- Bài thơ Cảnh rừng Việt Bắc do Bác Hồ viết vào mùa xuân năm 1947, một năm sau quân ta tạm thời rút lui khỏi thủ đô Hà Nội và chuyển lên vùng núi rừng Việt Bắc ban ngàn. Tại đây, Bác Hồ cùng Trung Quốc Đảng đã thiết lập cơ sở để lãnh đạo cuộc chiến kháng chiến lâu dài chống thực dân Pháp. Đây là Bác Hồ và Trung Quốc lần thứ hai trở lại Việt Bắc, sống và làm việc tại chiến khu, nơi đã trở thành trung tâm của cuộc chiến chiến, góp phần vào cuộc chiến thần thánh kéo dài suốt chín năm trường kỳ .

- Bài thơ thể hiện tinh thần lạc quan, giản dị và ý chí minh cường của Bác Hồ. Lý tưởng cách mạng của Bác là giải phóng dân tộc, đưa đất nước thoát khỏi ách đô hộ của thực dân Pháp, giành lại độc lập cho nhân dân. Dù trong hoàn cảnh gian khổ, khó khăn ở chiến khu Việt Bắc, Bác vẫn luôn giữ vững niềm tin vào chiến thắng, đồng thời dành tình yêu lớn lao cho thiên nhiên và con người. Lòng Bác luôn hướng dẫn về nhân dân, một lòng vì nước, vì dân dân, với tâm trí cao cả thực hiện lý tưởng cách mạng đến cùng.

5. Câu 5 trang 79 SGK Ngữ Văn lớp 12 tập 2 Chân trời sáng tạo

Nêu một số điểm tương đồng/ khác biệt về nội dung/ hình thức nghệ thuật giữa hai bài thơ Cảnh rừng Việt Bắc và Rằm tháng Giêng.

Câu trả lời chi tiết:

Qua bài viết này, VUIHOC đã cung cấp cho các em chi tiết Soạn bài Cảnh rừng Việt Bắc trong sách giáo khoa Ngữ văn Chân trời sáng tạo lớp 12 tập 2. Hi vọng rằng những gợi ý, hướng dẫn của bài soạn có thể giúp các em nắm được những ý chính của bài học cũng như trau dồi được thêm nội dung kiến thức. Để học nhiều hơn các kiến thức của những môn học khác thì các em hãy nhanh tay truy cập vào website vuihoc.vn hoặc đăng ký khóa học với các thầy cô giáo của VUIHOC ngay bây giờ nhé!

>> Mời bạn tham khảo thêm: 

• Giá trị của tập truyện và kí (Nguyễn Ái Quốc)
• Thực hành tiếng Việt trang 73
• Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu