Soạn bài Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh - Cuộc đời và sự nghiệp| Văn 12 tập 2 cánh diều

1. Soạn bài Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh - Cuộc đời và sự nghiệp: Chuẩn bị 

- Bối cảnh lịch sử, văn hoá Việt Nam cuối thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX

+ Từ năm 1858 thực dân Pháp đã nổ súng để mở cuộc xâm lược Việt Nam. Đến năm 1884, thực dân Pháp đã đô hộ toàn bộ lãnh thổ Việt Nam.

+ Vào đầu thế kỷ XX, Phan Bội Châu đã có chủ trương dựa vào sự giúp đỡ của thực dân Nhật để thiết lập nhà nước mới theo mô hình quân chủ lập hiến của Nhật Bản.

+ Trong thời gian này, các phong trào đấu tranh của dân tộc Việt Nam dù theo tư tưởng phong kiến hay dân chủ tư sản đều thất bại. Việc tìm ra con đường giải phóng dân tộc và thoát khỏi thực dân Pháp là điều vô cùng cấp thiết.

- Tác giả Hồ Chí Minh 

+ Bác sinh ra trong một gia đình nhà Nho yêu nước, tại làng Kim Liên, xã Nam Liên, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An.

+ Từ nhỏ Bác đã tiếp thu lòng yêu nước và có cơ hội tiếp xúc với nhiều sách báo Pháp, với tình thần yêu nước chống Pháp.

+ Chủ tịch Hồ Chí Minh đã để lại cho văn học nước nhà kho tàng văn học phong phú cả về phong cách lẫn thể loại. 

+ Quan điểm sáng tác của chủ tịch Hồ Chí Minh chính là: văn học là vũ khí còn người nghệ sĩ chính là chiến sĩ. Văn chương được sáng tác phải nhằm mục đích phục vụ cách mạng, phục vụ công cuộc đấu tranh bảo vệ dân tộc Việt Nam.

2. Soạn bài Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh - Cuộc đời và sự nghiệp: Đọc hiểu 

2.1 Những chi tiết nào giúp em hiểu thêm về các tác phẩm của chủ tịch Hồ Chí Minh?

Những chi tiết giúp em hiểu thêm về tác phẩm của chủ tịch Hồ Chí Minh:

- Bác sinh ra trong một gia đình nhà Nho yêu nước.

- Từ thủa nhỏ, chủ tịch Hồ Chí Minh đã được học chữ Hán, sau đó ông được học chữ quốc ngữ cùng với tiếng Pháp ở tại trường Quốc học Huế.

- Trong cuộc đời của mình, chủ tịch Hồ Chí Minh đã đi qua rất nhiều các quốc gia trên thế giới như Mỹ, Anh, Pháp để đi tìm đường cứu nước.

2.2 Xác định câu văn chuyển đoạn sang luận điểm khác?

Câu văn chuyển đoạn sang luận điểm khác là “Hồ Chí Minh không chỉ là nhà yêu nước, nhà cách mạng, anh hùng dân tộc mà còn là nhà văn hóa kiệt xuất”

2.3 Quan điểm sáng tác văn chương của Hồ Chí Minh có gì đáng lưu ý?

Điều đáng lưu ý trong quan điểm sáng tác văn chương của Hồ Chí Minh là:

- Ông quan niệm văn chương chính là một vũ khí chiến đấu hiệu quả.

- Ông thường xác định rõ mục và đối tượng hướng tới sau đó ông mới quyết định nội dung và cách mình sẽ viết.

2.4 Những biểu hiện phong phú trong sáng tác của Hồ Chí Minh là gì?

Sự phong phú trong sáng tác của chủ tịch Hồ Chí Minh là:

- Ông viết bằng nhiều thể loại văn học khác nhau với bút pháp và phong cách cũng hoàn toàn khác nhau.

- Chủ tịch Hồ Chí Minh có thể sáng tác bằng nhiều ngôn ngữ như bằng chữ Quốc ngữ, tiếng Hán hay tiếng Pháp.

- Các tác phẩm nổi bật hơn hẳn trong sự nghiệp sáng tác của ông chính là các tác phẩm văn nghị luận, thơ ca và truyện ký.

2.5 Văn nghị luận của Hồ Chí Minh có những tác phẩm nào tiêu biểu?

Các tác phẩm tiêu biểu trong kho tàng văn nghị luận của Hồ Chí Minh có thể kể đến:

- Văn bản Bản án chế độ thực dân Pháp.

- Bài tuyên ngôn độc lập.

- Tác phẩm Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến.

2.6 Những sự kiện nào được Nguyễn Ái Quốc viết thành truyện ngắn?

Những sự kiện được Nguyễn Ái Quốc viết thành truyện ngắn:

- Khi ông nhận được tin quốc vương nước Nam - vua Khải Định sắp làm khách của nước Pháp. Lúc này ông đã viết lên tác phẩm “Vi hành” và “Lời than vãn của bà Trưng Trắc.

- Vào thời điểm nhà cách mạng Phan Bội Châu bị bọn thực dân Pháp bắt cóc và giam ở nhà tù Hoả Lò để chuẩn bị xử bắn. Nguyễn Ái Quốc đã viết lên tác phẩm Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu”.

2.7 Chú ý tới cái “tôi” Hồ Chí Minh ở tác phẩm kí

Ở trong các tác phẩm ký, cái “tôi” của Hồ Chí Minh rất trẻ trung, giản dị và hồn nhiên. Qua đó thể hiện được sự chân thành và nồng hậu trong con người chủ tịch Hồ Chí Minh.

2.8 Hoàn cảnh ra đời của Nhật kí trong tù có gì đặc biệt?

Tác phẩm “Nhật ký trong tù” được Hồ chủ tịch sáng tác trong thời gian ông bị tạm giam trong nhà tù của Quốc dân đảng ở tỉnh Quảng Tây Trung Quốc. Tác phẩm được viết hoàn toàn bằng chữ Hán.

2.9 Những bài thơ được viết từ sau năm 1941 có đặc điểm gì?

Những tác phẩm thơ được Nguyễn Ái Quốc viết từ sau năm 1041 có đặc điểm:

- Chủ đề chính của các bài thơ đều là những lời tuyên truyền vận động cách mạng.

- Các tác phẩm đều thể hiện được tình cảm sâu sắc của Hồ chủ tịch với đất nước, con người Việt Nam và với mục đích ca ngợi cũng như động viên những người đang tham gia chiến đấu.

- Thể hiện được tâm hồn phong phú của nghệ sĩ cũng như sự tinh tế trước vẻ đẹp của tình người và vạn vật xung quanh.

2.10 Luận điểm được triển khai như thế nào?

Các luận điểm được triển khai với logic chặt chẽ kết hợp với hệ thống dẫn chứng cụ thể. Qua đó tăng thêm sự thuyết phục với người đọc với những lý lẽ ở trên.

2.11 Chú ý cách lý giải về tính thống nhất của phong cách Hồ Chí Minh

- Tính thống nhất của phong cách Hồ Chí Minh được chứng minh bằng nội dung của các tác phẩm văn học mà người sáng tác đều nhằm mục đích giải phóng dân tộc khỏi giặc ngoại xâm.

- Nội dung của các tác phẩm của Bác đều tập trung vào đề tài chống lại thực dân, phong kiến và tuyên truyền những lý lẽ về độc lập tự do dân tộc.

2.12 Phần kết nêu lên các nội dung gì?

- Phần kết đã nêu lên được vai trò của chủ tịch Hồ Chí Minh với đất nước và dân tộc Việt Nam. Người không chỉ là người anh hùng dân tộc mà còn là một doanh nhân văn hoá kiệt xuất của thế giới.

- Dù người đã đi xa nhưng những giá trị mà người để lại sẽ không bao giờ mất đi. Đó là kho tàng văn học to lớn mà Nguyễn Ái Quốc đã để lại cho thế hệ sau. Đây chính là tài sản tinh thần với dân tộc Việt Nam ta.

Đăng ký ngay với VUIHOC để sở hữu cuốn sổ tay Ngữ Văn tổng hợp kiến thức và các tips học văn cực kỳ thú vị!

3. Soạn bài Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh - Cuộc đời và sự nghiệp: Trả lời câu hỏi cuối bài 

3.1 Câu 1 trang 12 sgk văn 12/2 Cánh diều

Văn bản Nguyễn Ái Quốc – Hồ Chí Minh – Cuộc đời và sự nghiệp gồm mấy phần? Hãy xác định nội dung chính của từng phần.

- Có thể chia văn bản Nguyễn Ái Quốc – Hồ Chí Minh – Cuộc đời và sự nghiệp thành hai phần.

- Nội dung chính của từng phần là:

+ Phần 1 nêu lên nội dung: Hồ Chí Minh - người anh hùng dân tộc và danh nhân văn hoá kiệt xuất của thế giới.

+ Phần 2 nêu lên nội dung: Hồ Chí Minh - Nhà văn, nhà thơ lớn của dân tộc Việt Nam và toàn nhân loại.

3.2 Câu 2 trang 12 sgk văn 12/2 Cánh diều

Dựa vào văn bản trên, em hãy trình bày những điểm nổi bật về cuộc đời và sự nghiệp của Nguyễn Ái Quốc – Hồ Chí Minh bằng một sơ đồ.

3.3 Câu 3 trang 12 sgk văn 12/2 Cánh diều

Từ nội dung bài học, phân tích và làm sáng tỏ hai điểm sau:

a) Sự nghiệp văn học của Nguyễn Ái Quốc – Hồ Chí Minh luôn gắn chặt với sự nghiệp cách mạng của Người

- Tất cả các tác phẩm của Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh đều nhằm mục đích giải phóng dân tộc.

- Nội dung của các tác phẩm của chủ tịch Hồ Chí Minh đều tập trung vào đề tài chống thực dân xâm lược, chống lại chế độ phong kiến địa chủ và tuyên truyền về độc lập dân tộc.

- Các tác phẩm thơ của người đề thể hiện được tình cảm sâu nặng của người với đất nước và nhân dân. Qua đó còn là lời động viên và ca ngợi những chiến sĩ đang ngày ngày chiến đấu bảo vệ đất nước.

b) Đó là một sự nghiệp văn học lớn lao và phong phú.

- Số lượng các tác phẩm văn học trong sự nghiệp sáng tác của chủ tịch Hồ Chí Minh là rất lớn.

- Các tác phẩm của người trải dài từ văn nghị luận, truyện ngắn, bút ký và thơ ca.

- Hồ chủ tịch có thể sáng tác văn học bằng nhiều ngôn ngữ khác nhau từ tiếng quốc ngữ, tiếng Hán hay tiếng Pháp. 

>> Xem thêm: Soạn văn 12 cánh diều

3.4 Câu 4 trang 13 sgk văn 12/2 Cánh diều

Vì sao có thể nói: Phong cách nghệ thuật của Nguyễn Ái Quốc – Hồ Chí Minh là một phong cách đa dạng mà thống nhất?

- Có thể nói Phong cách nghệ thuật của Nguyễn Ái Quốc – Hồ Chí Minh là một phong cách đa dạng mà thống nhất bởi các tác phẩm của người tuy được viết bằng nhiều thể loại, nhiều ngôn ngữ nhưng tất cả đều nhằm mục đích giải phóng dân tộc.

- Các phong cách văn học khác nhau càng làm nổi bật lên được nội dung sáng tác cùng với đề tài chính mà chủ tịch Hồ Chí Minh luôn chú ý đến.

3.5 Câu 5 trang 13 sgk văn 12/2 Cánh diều

Em hiểu như thế nào về nhận xét: “Sự nghiệp văn học của Nguyễn Ái Quốc – Hồ Chí Minh là tài sản tinh thần vô giá đối với dân tộc Việt Nam”?

Theo em “Sự nghiệp văn học của Nguyễn Ái Quốc – Hồ Chí Minh là tài sản tinh thần vô giá đối với dân tộc Việt Nam” là một nhận xét hoàn toàn chính xác. Bởi những tác phẩm mà người để lại cho dân tộc ta đều thể hiện được tinh hình kiên cường, bất khuất của người dân Việt Nam. Càng đặc biệt hơn đó là tình yêu nước mạnh mẽ, giàu lòng nhân ái và tâm hồn cao cả của chủ tịch Hồ Chí Minh.

Qua tác phẩm của chủ tịch Hồ Chí Minh đã nhắc đến lịch sử vàng son của dân tộc và những tác phẩm đó luôn đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành khuôn mẫu cho các thể loại văn học sau này của nền văn học Việt Nam.

3.6 Câu 6 trang 13 sgk văn 12/2 Cánh diều

Hãy nêu dàn ý cho bài thuyết trình về cuộc đời và sự nghiệp văn học của Chủ tịch Hồ Chí Minh nếu em được chuẩn bị cho buổi sinh hoạt câu lạc bộ văn học.

a. Mở bài

- Chủ tịch Hồ Chí Minh không chỉ là một vị lãnh tụ kính yêu của toàn dân tộc Việt Nam mà còn là một nhà thơ, nhà văn xuất chúng. Để hiểu rõ hơn về sự nghiệp văn học phong phú của người, chúng ta có thể tìm hiểu cuộc đời và sự nghiệp của chủ tịch Hồ Chí Minh.

b. Thân bài

- Tiểu sử của chủ tịch Hồ Chí Minh:

+ Chủ tịch Hồ Chí Minh sinh ra trong một nhà Nho yêu nước. Quê gốc của ông ở làng Kim Liên, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An.

+ Từ thuở nhỏ ông đã được học chữ Hán, sau đó ông học chữ Quốc ngữ và tiếng Pháp ở trường quốc học Huế.

- Hoạt động cách mạng của người:

+ Vào năm 1911 ông đã ra đi từ bến cảng nhà Rồng để tìm đường cứu nước.

+ Trong suốt thời gian lang bạt xứ người, ông đã đến rất nhiều quốc gia như Pháp, Mỹ, Anh,...

+ Đến năm 1930, chủ tịch Hồ Chí Minh là người chủ trì hội nghị thành lập Đảng cộng sản Việt Nam.
+ Vào tháng 2 năm 1945, chủ tịch Hồ Chí Minh đọc bản Tuyên ngôn độc lập tại quảng trường Ba Đình - khai sinh ra nước Việt Nam dân chủ cộng hoà.

- Sự nghiệp văn chương của người:

+ Chủ tịch Hồ Chí Minh có quan điểm sáng tác rõ ràng - Văn học chính là vũ khí chiến đấu.

+ Người đã sáng tác rất nhiều thể loại văn học khác nhau từ nghị luận văn học, truyện ngắn, ký sự, thơ ca cùng với nhiều ngôn ngữ khác nhau từ tiếng Quốc ngữ, tiếng Pháp hay tiếng Hán.

+ Một số tác phẩm tiêu biểu của chủ tịch Hồ Chí Minh có thể kể đến Bản án chế độ thực dân Pháp; Tuyên ngôn độc lập; Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến,…

c. Kết bài:

- Cuộc đời của chủ tịch Hồ Chí Minh không chỉ là hành trình tìm đường cứu nước mà còn một sự nghiệp văn học vĩ đại. Người đã để lại những giá trị không thể đong đếm được và luôn là nguồn cảm hứng cho các thế hệ sau này.

Qua bài viết trên, Vuihoc đã mang đến cho các em Soạn bài Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh - Cuộc đời và sự nghiệp Văn 12 tập 2 cánh diều. Hy vọng qua bài viết này các em sẽ có thêm những gợi ý và hướng dẫn trọng điểm cho tác phẩm, giúp các em hiểu tác phẩm một cách chi tiết hơn. Để bổ sung thêm nhiều kiến thức bổ ích với các chủ đề cũng như nội dung khác nhau, các em hãy thường xuyên theo dõi các bài viết mới nhất của Vuihoc nhé!

>> Mời bạn tham khảo thêm:

• Thực hành tiếng Việt trang 151
• Viết bài nghị luận về vai trò của văn học đối với tuổi trẻ
• Tự đánh giá: Hẹn hò với định mệnh