Soạn bài San-va-đo Đa-li và Sự dai dẳng của ký ức| SGK Ngữ Văn lớp 12 tập 2 chân trời sáng tạo

1. Soạn bài San-va-đo Đa-li và Sự dai dẳng của ký ức| SGK Ngữ Văn lớp 12 tập 2 chân trời sáng tạo: Phần trước khi đọc 

Nội dung chính của văn bản: Văn bản "San-va-đo Đa-li và Sự dai dẳng của ký ức" xoay quanh việc phân tích và khám phá tính nghệ thuật của bức tranh nổi tiếng Sự dai dẳng của ký ức. Tác phẩm này là một biểu tượng tiêu biểu của trường phái siêu thực, với những hình ảnh đồng hồ tan chảy, đại diện cho sự biến đổi của thời gian và hiện thực. Văn bản đi sâu vào việc lý giải cách Đa-li tạo nên không gian mơ hồ, vượt ra ngoài giới hạn logic, đồng thời phản ánh mối quan hệ giữa ký ức, thời gian và hiện thực trong nghệ thuật của ông.

1. Câu 1 trang 12 SGK Ngữ Văn lớp 12 tập 2 chân trời sáng tạo

Văn bản trên đề cập đến những chi tiết nào trong bức tranh Sự dai dẳng của kí ức? Đặc trưng và ý nghĩa của các chi tiết đó là gì?

Câu trả lời chi tiết:

- Văn bản đề cập đến những chi tiết:

+ Nền của bức tranh là một vùng đất trống trải, hoang vắng, với một vách núi xa xôi và biển cả phẳng lặng.

+ Ở giữa tranh là một sinh vật có hình dáng kỳ quặc, nửa như mặt người, nửa như một sinh vật không xác định, trên mình nó cũng có một chiếc đồng hồ mềm đang chảy xuống.

+ Khác với những chiếc đồng hồ mềm oặt, ở góc dưới bên trái của bức tranh có một chiếc đồng hồ tròn, vẫn còn cứng cáp nhưng đang bị những con kiến xâm chiếm.

+ Trên một trong những chiếc đồng hồ, có một vài con kiến đang bò.

- Đặc trưng và ý nghĩa của các chi tiết trên:

+ Biểu tượng của thời gian: Bức tranh thể hiện sự mâu thuẫn giữa thực tế khách quan và thế giới siêu thực, trong đó thời gian trở nên linh hoạt và không có quy tắc cố định. Điều này phản ánh sự phức tạp của ký ức và trải nghiệm trong tâm trí con người, nơi không có một dòng thời gian nhất quán hay một trật tự rõ ràng.

+ Tác động của tiềm thức: Dali đã dùng các yếu tố siêu thực để mô tả những gì xảy ra trong tiềm thức con người, những trải nghiệm không thể diễn tả bằng ngôn ngữ logic.

+ Cảm giác hư vô: Phong cảnh trống trải và các chi tiết về sự phân rã của các vật thể trong tranh tạo ra cảm giác về sự trống rỗng, sự hủy diệt không thể tránh khỏi của thời gian và vật chất.

Tác phẩm "Sự dai dẳng của ký ức" không chỉ là biểu tượng của thời gian và sự thay đổi, mà còn là một minh họa của những cảm xúc con người đối với sự tồn tại, sự mất mát, và dòng chảy của ký ức.

>> Xem thêm: Soạn văn 12 chân trời sáng tạo

2. Câu 2 trang 13 SGK Ngữ Văn lớp 12 tập 2 chân trời sáng tạo

Sự liên kết giữa những hình ảnh hoàn toàn khác biệt, cách xa với nhau trong cùng một không gian tranh cho thấy điều gì về những ám ảnh vô thức trong tâm hồn của tác giả? Liên hệ với tiêu đề bức tranh, bạn có suy nghĩ gì về thế giới tâm hồn của Đa-li?

Câu trả lời chi tiết:

- Hình ảnh miêu tả về một chiếc đồng hồ đang tan chảy:

+ Chiếc đồng hồ tan chảy, kéo dài là biểu tượng của thời gian và ký ức. Dalí dùng hình ảnh này để diễn tả sự thay đổi không thể tránh khỏi và sự mất mát mà thời gian gây ra, nhấn mạnh sự biến dạng của mọi thứ theo dòng chảy thời gian.

+ Đồng hồ tan chảy tượng trưng cho thời gian trôi qua và tính chất mềm dẻo, mơ hồ của ký ức. Hình ảnh này biểu thị những ký ức mà con người không thể kiểm soát hay nắm bắt hoàn toàn, luôn biến đổi theo dòng chảy của thời gian.

Đăng ký ngay với VUIHOC để sở hữu cuốn sổ tay Ngữ Văn tổng hợp kiến thức và các tips học văn cực kỳ thú vị!

- Cảnh quan kỳ lạ xung quanh và không gian của bức tranh:

+ Bức tranh mô tả cảnh quan kỳ lạ, với đồng hồ nằm trên mặt đất và dường như nổi trong không gian, tạo cảm giác siêu thực. Hình ảnh này phá vỡ quy luật vật lý, gợi lên một thế giới không thực, mang đậm chất siêu thực.

+ Không gian không thể đoán định trong tranh có thể tượng trưng cho sự phức tạp và mơ hồ của tâm hồn con người. Dalí có thể muốn diễn tả tính phi lý và khó hiểu của thế giới nội tâm qua cách thể hiện không gian kỳ ảo trong tác phẩm.

- Có sự do và những nét tương phản giữa thế giới thực và thế giới tưởng tượng:

+ Dalí tạo ra một không gian tự do, nơi thời gian và không gian phá vỡ các quy tắc thông thường, thể hiện tinh thần phi lý và sáng tạo của ông. Hình ảnh này phản ánh sự tự do trong tư duy nghệ thuật và cách nhìn độc đáo về thực tại.

+ Sự tương phản giữa đồng hồ (thế giới thực) và không gian tranh tưởng tượng tượng trưng cho sự đối lập giữa hiện thực và ảo tưởng trong tâm hồn Dalí. Hình ảnh này phản ánh những mâu thuẫn giữa cái thực tế và vô thức, giữa lý trí và mộng tưởng của con người.

Tóm lại, bức tranh “Sự dai dẳng của ký ức” không chỉ nói về thời gian và ký ức mà còn thể hiện sự phức tạp, phi lý trong tâm hồn con người. Dalí tạo ra không gian mơ hồ, nơi thời gian và không gian hoán đổi, để ta suy ngẫm về cuộc sống.

3. Câu 3 trang 13 SGK Ngữ Văn lớp 12 tập 2 chân trời sáng tạo

Tìm một bức tranh hoặc tác phẩm văn học cùng đề tài về kí ức, chẳng hạn bài Chiếc lá đầu tiên của Hoàng Nhuận Cầm (Ngữ văn 10, bộ sách Chân trời sáng tạo) hoặc bài Thời gian của Văn Cao (Ngữ văn 11, bộ sách Chân trời sáng tạo). So sánh cách sử dụng các hình ảnh trong tác phẩm đó với bức tranh Sự dai dẳng của kí ức.

Câu trả lời chi tiết:

Bài thơ “Chiếc lá đầu tiên” của Hoàng Nhuận Cầm:

- Chủ đề về ký ức và thời gian:

+ "Chiếc lá đầu tiên" của Hoàng Nhuận Cầm miêu tả những ký ức đẹp đẽ, lãng mạn của tuổi trẻ, tình yêu và sự trôi qua của những điều ấy. Bài thơ gợi lên sự tiếc nuối về một thời đã qua và những kỷ niệm không bao giờ quay trở lại. Các hình ảnh trong bài thơ, như "chiếc lá đầu tiên", "con tàu", "tiếng guốc vang đường vắng", đều mang tính biểu tượng của tuổi trẻ, tình yêu và ký ức trong sáng.

+ "Sự dai dẳng của ký ức" của Salvador cũng khám phá sự trôi qua của thời gian và ký ức, nhưng theo cách thức siêu thực và sâu sắc hơn. Thời gian trong tranh của Dalí được mô tả như một hiện tượng không cố định, không thể kiểm soát, khiến mọi thứ trở nên mơ hồ và biến dạng. Các hình ảnh như những chiếc đồng hồ mềm chảy biểu trưng cho sự biến mất của quy luật thời gian truyền thống.

- Cách sử dụng hình ảnh:

+ Trong "Chiếc lá đầu tiên", tác giả Hoàng Nhuận Cầm sử dụng hình ảnh mang tính cụ thể và giản dị của đời sống để diễn tả ký ức, chẳng hạn như hình ảnh chiếc lá vàng, con tàu hay tiếng guốc vang. Những hình ảnh này đều mang ý nghĩa biểu tượng nhưng vẫn dễ hiểu, gắn liền với những kỷ niệm về tình yêu đầu đời và tuổi trẻ. Hình ảnh chiếc lá đầu tiên, chẳng hạn, gợi lên sự khởi đầu của một điều mới mẻ, nhưng cũng đồng thời là dấu hiệu của sự thay đổi và phai nhạt. Những hình ảnh trong bài thơ thường tạo ra cảm giác gần gũi, nhẹ nhàng, và chan chứa nỗi buồn man mác.

+ Trái lại, Salvador Dalí trong "Sự dai dẳng của ký ức" sử dụng hình ảnh siêu thực, với những đồng hồ chảy mềm, phong cảnh hoang vắng và hình thù kỳ quặc để gợi lên một thế giới không thực, nơi mà thời gian và không gian đều trở nên bất định và kỳ lạ. Những chiếc đồng hồ mềm oặt của Dalí là biểu tượng trừu tượng và mang tính ẩn dụ cao hơn, cho thấy sự "dai dẳng" và bất biến của ký ức, bất chấp dòng thời gian không ngừng trôi đi.

- Cảm nhận về thời gian:

+ Trong "Chiếc lá đầu tiên", thời gian được cảm nhận là sự trôi chảy tự nhiên của cuộc sống. Những kỷ niệm tuổi trẻ và tình yêu dường như chỉ là thoáng qua nhưng lại để lại dấu ấn sâu sắc trong lòng người. Nỗi buồn, sự hoài niệm là cảm giác chủ đạo khi nhân vật trữ tình nhìn lại quá khứ.

+ Ở "Sự dai dẳng của ký ức", thời gian được biến đổi, bị uốn cong và mất đi sự rắn chắc, cố định. Nó tạo ra cảm giác vô thực, giống như trong một giấc mơ hoặc trạng thái tiềm thức, nơi ký ức tồn tại mà không bị ràng buộc bởi quy luật thời gian thông thường. Ký ức trong tranh của Dalí không chỉ là một thứ gì đó đã qua, mà còn là một thứ liên tục hiện diện, ám ảnh và dai dẳng.

- Sự biến đổi của ký ức:

+ Trong "Chiếc lá đầu tiên", ký ức là thứ thuộc về quá khứ, dù đẹp đẽ nhưng cũng không thể nào quay trở lại. Nó gắn liền với sự tiếc nuối và cảm giác về sự mất mát của những gì đã trôi qua, giống như chiếc lá rơi khi mùa xuân đã qua.

+ Ngược lại, trong "Sự dai dẳng của ký ức", ký ức không bị giam giữ trong quá khứ mà là một phần không tách rời của hiện tại. Sự dai dẳng này tạo ra cảm giác rằng ký ức không bao giờ mất đi mà luôn tồn tại và tác động lên con người, dù thời gian có thay đổi ra sao.

Qua bài viết này, VUIHOC đã cung cấp cho các em chi tiết Soạn bài San-va-đo Đa-li và Sự dai dẳng của kí ức trong sách giáo khoa Ngữ văn Chân trời sáng tạo lớp 12 tập 2. Hi vọng rằng những gợi ý, hướng dẫn của bài soạn có thể giúp các em nắm được những ý chính của bài học cũng như trau dồi được thêm nội dung kiến thức. Để học nhiều hơn các kiến thức của những môn học khác thì các em hãy nhanh tay truy cập vào website vuihoc.vn hoặc đăng ký khóa học với các thầy cô giáo của VUIHOC ngay bây giờ nhé!

>> Mời bạn tham khảo thêm: 

• Đây thôn Vĩ Dạ
• Đàn ghi ta của Lor-ca