Soạn bài Sự ô nhiễm nguồn nước trên bề mặt trái đất và hậu quả| Văn 12 tập 2 Chân trời sáng tạo

1. Soạn bài Sự ô nhiễm nguồn nước trên bề mặt trái đất và hậu quả: Trước khi đọc 

Câu hỏi (trang 92 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Nơi bạn sống có tình trạng ô nhiễm nguồn nước không? Nếu có, hãy cho biết một vài nguyên nhân và hậu quả của nó.

Trả lời:

Nơi tôi đang sống là ở khu vực đông dân cư nên tình trạng ô nhiễm nguồn nước là vấn đề hết sức nghiêm trọng. Khi mật độ dân số cao, nhu cầu sử dụng nước tăng lên đáng kể, cùng với đó là lượng chất thải sinh hoạt và công nghiệp cũng gia tăng. Điều này dẫn đến nhiều nguyên nhân gây ô nhiễm nguồn nước, với những hậu quả khôn lường. Cụ thể:

- Nguyên nhân chính gây ô nhiễm nguồn nước:

+ Khai thác quá mức nguồn nước: Điều này làm cạn kiệt các nguồn nước mặt và nước ngầm, gây ra tình trạng thiếu nước nghiêm trọng, đặc biệt là vào mùa khô.

+ Biến đổi khí hậu làm gia tăng tần suất và cường độ của các hiện tượng thời tiết cực đoan như hạn hán, lũ lụt, bão... gây ra ô nhiễm nguồn nước do xói mòn đất, tràn các chất ô nhiễm vào nguồn nước.

+ Chất thải sinh hoạt: Nước thải từ sinh hoạt hàng ngày (rửa chén, tắm giặt...) chưa qua xử lý đổ trực tiếp ra môi trường. Rác thải sinh hoạt không được phân loại và xử lý đúng cách, gây tắc nghẽn hệ thống thoát nước và làm ô nhiễm nguồn nước.

+ Chất thải công nghiệp: Nước thải từ các nhà máy, xí nghiệp chứa nhiều chất hóa học độc hại, kim loại nặng, dầu mỡ… Chất thải rắn công nghiệp không được xử lý đúng cách, gây ô nhiễm đất và nguồn nước ngầm.

+ Phân bón, thuốc trừ sâu: Ở các khu vực nông nghiệp xung quanh khu dân cư, việc sử dụng phân bón hóa học và thuốc trừ sâu quá mức cũng là nguyên nhân gây ô nhiễm nguồn nước.

+ Hoạt động xây dựng: Bụi bẩn, chất thải xây dựng tràn vào nguồn nước, gây ô nhiễm và làm thay đổi các đặc tính vật lý, hóa học của nước.

- Hậu quả của ô nhiễm nguồn nước:

+ Ảnh hưởng đến sức khỏe con người: Gây ra các bệnh về đường tiêu hóa, da liễu, hô hấp. Tăng nguy cơ mắc các bệnh ung thư do tiếp xúc với các chất độc hại trong nước. Ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ em, đặc biệt là hệ thần kinh.

+ Gây hại cho hệ sinh thái: Làm chết các loài thủy sinh vật, phá hủy hệ sinh thái dưới nước. Gây ra hiện tượng tảo nở hoa, làm giảm lượng oxy trong nước, ảnh hưởng đến quá trình hô hấp của các sinh vật dưới nước.

+ Ảnh hưởng đến kinh tế xã hội: Giảm sản lượng nông nghiệp do đất bị ô nhiễm. Tăng chi phí cho việc xử lý nước sạch và cải thiện môi trường. Ảnh hưởng đến du lịch và các hoạt động kinh tế khác dựa vào nguồn nước sạch.

2. Soạn bài Sự ô nhiễm nguồn nước trên bề mặt trái đất và hậu quả: Đọc văn bản 

2.1 Những hóa chất nào được tìm thấy trong cơ thể các loài chim, cá?

Trả lời:

Những hóa chất được tìm thấy trong cơ thể các loài chim, cá là:

- Toxaphene: Đây là một loại thuốc trừ sâu hữu cơ tổng hợp, từng được sử dụng rộng rãi để kiểm soát các loại sâu bệnh hại cây trồng.

- DDD và DDE: Đây là các chất chuyển hóa của DDT, một loại thuốc trừ sâu hữu cơ tổng hợp khác. DDT, DDD và DDE đều có khả năng sinh học tích lũy cao, nghĩa là chúng có thể tích tụ trong cơ thể sinh vật qua chuỗi thức ăn và gây ra nhiều tác hại nghiêm trọng. DDT từng được sử dụng rộng rãi để kiểm soát muỗi và các côn trùng gây hại, nhưng sau đó bị cấm sử dụng do tác động tiêu cực đến môi trường và sức khỏe con người.

>> Xem thêm: Soạn văn 12 chân trời sáng tạo

2.2 Hóa chất nào được chọn để diệt loài muỗi mắt ở Hồ Cli-a?

Trả lời:

- Hóa chất được chọn để diệt loài muỗi mắt ở Hồ Cli-a là DDD. DDD (Dichlorodiphenyldichloroethane) là một loại thuốc trừ sâu thuộc nhóm hydrocarbon clo. Nó được lựa chọn để tiêu diệt loài muỗi mắt vì được cho là ít gây hại hơn cho cá so với DDT, một loại thuốc trừ sâu phổ biến khác cùng nhóm.

- Tuy nhiên, mặc dù ban đầu có vẻ thành công trong việc kiểm soát muỗi mắt, việc sử dụng DDD đã dẫn đến hậu quả nghiêm trọng khác: sự chết hàng loạt của loài chim lặn phía tây. Điều này cho thấy rằng việc sử dụng hóa chất để kiểm soát một loài sinh vật có thể gây ra những tác động không mong muốn đến toàn bộ hệ sinh thái.

2.3 Vì sao nồng độ thuốc DDD lại tăng ở mức độ kinh hoàng trong cơ thể chim lặn?

Trả lời:

Nguyên nhân chính là hiện tượng sinh học tích lũy. Cụ thể như sau

- Thuốc trừ sâu DDD xâm nhập vào chuỗi thức ăn: DDD ban đầu được đưa vào hồ để tiêu diệt muỗi. Tuy nhiên, hóa chất này không chỉ tác động đến muỗi mà còn xâm nhập vào môi trường nước. Sinh vật phù du, những sinh vật nhỏ bé sống trong nước, là những sinh vật đầu tiên tiếp xúc và hấp thụ DDD.

- Sinh vật phù du là mắt xích đầu tiên: Sinh vật phù du là thức ăn của các loài cá nhỏ. Khi cá ăn sinh vật phù du, chúng cũng đồng thời hấp thụ DDD tích lũy trong cơ thể sinh vật phù du.

Tuy nhiên, lượng DDD trong cơ thể cá sẽ cao hơn nhiều so với trong sinh vật phù du do quá trình tích lũy.

- Tích lũy qua các bậc dinh dưỡng: Cá lớn ăn cá nhỏ, và quá trình tích lũy DDD tiếp tục diễn ra. Cuối cùng, chim lặn, loài ăn thịt ở đỉnh của chuỗi thức ăn, sẽ tích lũy một lượng lớn DDD trong cơ thể khi ăn cá bị nhiễm độc.

2.4 Thuốc DDD tồn tại trong tự nhiên bằng những cách nào?

Trả lời:

Dựa vào đoạn trích, chúng ta có thể thấy DDD tồn tại trong tự nhiên thông qua một chuỗi các quá trình tích lũy sinh học phức tạp:

- Tích lũy trong sinh vật phù du: Sau khi được phun vào môi trường, DDD không bị phân hủy hoàn toàn mà một phần tích tụ trong các sinh vật phù du. Đây là những sinh vật đơn bào nhỏ bé, đóng vai trò là thức ăn cho nhiều loài sinh vật khác trong hệ sinh thái nước ngọt.

- Truyền qua chuỗi thức ăn: Khi các loài động vật phù du ăn sinh vật phù du đã nhiễm DDD, chúng sẽ tích lũy thêm chất độc này trong cơ thể. Quá trình này lặp lại qua nhiều cấp bậc dinh dưỡng, từ cá nhỏ đến cá lớn, từ cá đến chim và các loài động vật ăn thịt khác.

- Tích lũy sinh học: Qua mỗi cấp bậc dinh dưỡng, nồng độ DDD trong cơ thể sinh vật có xu hướng tăng lên. Hiện tượng này được gọi là tích lũy sinh học. Điều này giải thích tại sao các loài động vật ở đỉnh chuỗi thức ăn như chim lặn, mòng biển lại có nồng độ DDD cao gấp nhiều lần so với nồng độ ban đầu trong nước.

- Truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác: DDD không chỉ tích lũy trong cơ thể cá thể mà còn được truyền từ bố mẹ sang con cái. Điều này giải thích tại sao ngay cả những con cá nở ra chín tháng sau đợt sử dụng thuốc DDD cuối cùng vẫn mang trong mình chất độc này.

Sổ tay Ngữ Văn tổng hợp các tips học văn hiệu quả giá chỉ bằng một cốc trà sữa. Nhanh tay đặt hàng thôi bạn ơi!!!

2.5 Theo bạn, thuốc diệt sinh vật gây hại và các loại hóa chất có trong đất, nước ảnh hưởng như thế nào đến sức khỏe của con người?

Trả lời:

Thuốc diệt sinh vật gây hại và các loại hóa chất có trong đất, nước đã ảnh hưởng vô cùng nghiêm trọng đến sức khỏe của con người:

- Tăng nguy cơ ung thư: Nghiên cứu tại Hà Lan đã chỉ ra một mối liên hệ rõ ràng giữa việc sử dụng nước uống bị ô nhiễm và tỷ lệ tử vong do ung thư. Các chất hóa học trong nước, bao gồm cả thuốc diệt sinh vật và các kim loại nặng như arsenic, đều có khả năng gây ra các đột biến gen, dẫn đến sự phát triển của tế bào ung thư.

- Ô nhiễm nguồn nước ngầm: Khi đất bị nhiễm các hóa chất độc hại, mưa sẽ cuốn trôi chúng vào các nguồn nước ngầm. Điều này làm ô nhiễm nguồn nước cung cấp cho sinh hoạt và sản xuất, gây ra nhiều nguy hại cho sức khỏe con người.

- Tích tụ sinh học: Các chất hóa học độc hại có xu hướng tích tụ trong cơ thể sinh vật qua chuỗi thức ăn. Khi con người tiêu thụ các sản phẩm từ động vật sống trong môi trường bị ô nhiễm, họ cũng sẽ hấp thụ các chất độc hại này.

- Tác động lâu dài: Các chất hóa học độc hại có thể tồn tại trong môi trường trong thời gian dài và gây ra những tác động tiêu cực đến sức khỏe con người trong nhiều thế hệ.

3. Soạn bài Sự ô nhiễm nguồn nước trên bề mặt trái đất và hậu quả: Sau khi đọc  

3.1 Câu 1 trang 96 sgk văn 12/2 Chân trời sáng tạo

 “Xác định đề tài, bố cục và thông tin chính của từng phần.”

Trả lời:

- Đề tài chính của tác phẩm: Tác phẩm tập trung vào một vấn đề cấp bách và mang tính toàn cầu: Sự ô nhiễm nguồn nước trên bề mặt Trái Đất và những hậu quả nghiêm trọng mà nó gây ra. Tác giả không chỉ mô tả tình trạng ô nhiễm mà còn đi sâu phân tích nguyên nhân, cơ chế tác động và những ảnh hưởng lâu dài đến môi trường và sinh vật.

- Bố cục của tác phẩm: Dựa trên nội dung, tác phẩm có thể chia thành 3 phần chính tương ứng với 3 đề mục:

+ Phần 1: Thực trạng ô nhiễm nguồn nước Tác giả đưa ra những bằng chứng cụ thể về tình trạng ô nhiễm nguồn nước trên toàn cầu, đặc biệt là ở các vùng đất ngập nước như Tu-li Lây-ko và Lâu-o Cla-mát ở California bị ô nhiễm nặng nề.

+ Phần 2: Nguyên nhân gây ô nhiễm: Đi sâu phân tích nguyên nhân chính gây ra tình trạng ô nhiễm nguồn nước, đặc biệt là vai trò của thuốc trừ sâu. Các chất hóa học này xâm nhập vào nguồn nước, tích tụ trong cơ thể sinh vật và gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng.

+ Phần 3: Hậu quả của ô nhiễm: Nhấn mạnh những hậu quả nghiêm trọng của ô nhiễm nguồn nước đối với môi trường sinh vật và sức khỏe con người.

3.2 Câu 2 trang 91 sgk văn 12/2 Chân trời sáng tạo

 “Nhận xét mối quan hệ giữa nhan đề và nội dung của văn bản. Đề xuất một nhan đề khác cho văn bản và cho biết cơ sở lựa chọn.”

Trả lời:

- Nhận xét mối quan hệ giữa nhan đề và nội dung của văn bản: Nhan đề "Sự ô nhiễm nguồn nước trên bề mặt trái đất và hậu quả" đã thể hiện rất rõ và đầy đủ nội dung chính của đoạn trích. Nhan đề này có những ưu điểm sau:

+ Trực tiếp, ngắn gọn: Nhan đề đi thẳng vào vấn đề chính mà tác giả muốn đề cập, đó là sự ô nhiễm nguồn nước và những ảnh hưởng nghiêm trọng của nó.

+ Toàn diện: Nhan đề bao quát cả nguyên nhân và hậu quả của vấn đề, giúp người đọc hình dung rõ ràng về bức tranh toàn cảnh.

+ Mang tính khoa học: Nhan đề sử dụng ngôn ngữ chính xác, khoa học, phù hợp với tính chất của vấn đề đang được thảo luận.

→ Như vậy, có thể thấy "Sự ô nhiễm nguồn nước trên bề mặt Trái Đất và hậu quả" là một nhan đề khá trực tiếp, rõ ràng và bao quát. Nó đã hoàn thành tốt vai trò của mình trong việc thông báo cho người đọc về nội dung của văn bản.

- Đề xuất nhan đề mới: "Độc chất ngấm sâu: Mối đe dọa từ nguồn nước"

- Lý do lựa chọn:

+ "Độc chất ngấm sâu": Cụm từ này gợi hình ảnh các chất độc hại xâm nhập vào nguồn nước và lan rộng, gây ảnh hưởng sâu rộng đến môi trường và sức khỏe con người. Nó nhấn mạnh tính chất nguy hiểm và âm thầm của vấn đề ô nhiễm.

+ "Mối đe dọa từ nguồn nước": Cụm từ này khẳng định nguồn nước, vốn là yếu tố thiết yếu cho sự sống, lại trở thành một mối đe dọa đối với con người. Nó tạo ra sự tương phản mạnh mẽ và gây ấn tượng sâu sắc.

3.3 Câu 3 trang 91 sgk văn 12/2 Chân trời sáng tạo

 “Văn bản trình bày thông tin theo kiểu bố cục nào? Kiểu bố cục ấy có tác dụng gì trong việc tạo nên sự mạch lạc của văn bản?”

Trả lời:

* Văn bản trình bày thông tin theo kiểu bố cục diễn dịch kết hợp với các phương pháp lập luận như liệt kê và quan hệ nhân quả. Sự kết hợp này đã tạo nên một cấu trúc logic, chặt chẽ và thuyết phục cho văn bản. Bố cục diễn dịch cụ thể:

- Luận điểm: Ô nhiễm nguồn nước là một vấn đề nghiêm trọng, gây ra nhiều hậu quả xấu.

- Luận cứ:

• Liệt kê: Tác giả liệt kê các loại hóa chất độc hại, các loài sinh vật bị ảnh hưởng, các khu vực bị ô nhiễm để làm rõ quy mô và mức độ nghiêm trọng của vấn đề.

• Quan hệ nhân quả: Tác giả trình bày rõ ràng mối liên hệ giữa việc sử dụng hóa chất, sự xâm nhập của hóa chất vào nguồn nước và các hậu quả xảy ra, giúp người đọc hiểu rõ cơ chế gây hại của ô nhiễm nguồn nước.

• Trình bày các tác động tiêu cực của ô nhiễm nguồn nước đến sinh vật và con người.

* Tác dụng của bố cục:

- Tăng tính thuyết phục: Bằng cách trình bày một cách logic, mạch lạc, với nhiều bằng chứng cụ thể, tác giả đã thuyết phục người đọc về mức độ nghiêm trọng của vấn đề ô nhiễm nguồn nước.

- Dễ hiểu: Bố cục rõ ràng giúp người đọc dễ dàng theo dõi mạch lập luận của tác giả, từ đó nắm bắt được nội dung chính của văn bản.

- Tạo ấn tượng sâu sắc: Việc kết hợp giữa việc liệt kê và phân tích quan hệ nhân quả giúp người đọc hình dung rõ hơn về quá trình ô nhiễm và hậu quả của nó, từ đó tạo nên ấn tượng sâu sắc.

- Khơi gợi ý thức bảo vệ môi trường: Qua việc trình bày vấn đề một cách khách quan và khoa học, tác giả đã góp phần nâng cao nhận thức của mọi người về tầm quan trọng của việc bảo vệ nguồn nước.

3.4 Câu 4 trang 91 sgk văn 12/2 Chân trời sáng tạo

“Xác định (những) thông tin cơ bản và chi tiết của phần văn bản: “Khi đất và mặt nước bị nhiễm thuốc diệt sinh vật gây hại ... hòa vào vùng biển ngầm rộng lớn trong lòng đất”. Vẽ sơ đồ thể hiện mối quan hệ giữa (những) thông tin cơ bản và thông tin chi tiết.”

Trả lời:

- Thông tin cơ bản của phần văn bản trên: “Khi đất và mặt nước bị nhiễm thuốc diệt sinh vật gây hại cũng như các loại hóa chất khác, có nguy cơ là không chỉ là chất độc mà cả chất gây ung thư đã được đưa vào nguồn nước công cộng”.

- Các chi tiết của phần văn bản trên:

+ “Tiến sĩ W.C. Hiếu-pơ, Viện Ung thư Quốc gia, cảnh báo “nguy cơ mắc bệnh ung thư do việc sử dụng nước uống bị nhiễm hóa chất sẽ tăng đáng kể trong tương lai gần”’.

+ “Một nghiên cứu được thực hiện tại Hà Lan vào đầu những năm 1950 cũng đồng tình với quan điểm của tiến sĩ W.C. Hiếu-pơ, khi cho rằng nguồn nước bị ô nhiễm có nguy cơ gây ra bệnh ung thư. Những thành phố nhận được nguồn nước từ các con sông sẽ có tỉ lệ chết vì ung thư cao hơn nơi mà người dân nhận được nước uống từ nguồn ít bị ô nhiễm hơn như nước giếng”.

+ “A-xê-nít, một chất có trong môi trường và là nguyên nhân gây ra ung thư ở người, đã có mặt trong hai sự việc từng xảy ra, trong đó, những nguồn nước bị ô nhiễm là tác nhân gây ra bệnh ung thư”.

- Sơ đồ thể hiện mối quan hệ giữa (những) thông tin cơ bản và thông tin chi tiết:

3.5 Câu 5 trang 97 sgk văn 12/2 Chân trời sáng tạo

 “Tác giả thể hiện thái độ và quan điểm như thế nào về sự tác động của hóa chất có trong nước đến con người? Bạn đồng tình hay không đồng tình với quan điểm này? Vì sao?”

Trả lời:

- Tác giả thể hiện thái độ vô cùng quan ngại và một quan điểm rõ ràng về sự tác động của hóa chất có trong nước đến con người:

+ Quan điểm: Carson cho rằng các loại hóa chất, đặc biệt là thuốc trừ sâu, có tác động rất tiêu cực đến môi trường và sức khỏe con người. Chúng không chỉ gây hại cho các sinh vật sống trong nước mà còn xâm nhập vào chuỗi thức ăn, gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho con người. Bà kêu gọi cần có những thay đổi căn bản trong cách chúng ta sử dụng hóa chất và bảo vệ môi trường. Carson tin rằng chúng ta cần tìm kiếm những giải pháp thay thế bền vững hơn để kiểm soát sâu bệnh và bảo vệ mùa màng.

+ Thái độ: Carson không chỉ đơn thuần trình bày thông tin mà còn thể hiện rõ sự lo lắng về tương lai của môi trường và sức khỏe con người nếu tình trạng ô nhiễm tiếp tục diễn ra.

Tác giả bày tỏ thái độ quan ngại khi chúng ta giải quyết một vấn đề nhỏ (tiêu diệt loài muỗi mắt) bằng 1 cách thức nguy hiểm là sử dụng các hóa chất độc hại, thậm chí nó có thể gây ung thư. Bà luôn cảnh giác với các công ty hóa chất và các nhà sản xuất thuốc trừ sâu, cho rằng họ đã không đưa ra những thông tin đầy đủ và trung thực về tác hại của sản phẩm.

- Với những bằng chứng khoa học và lập luận chặt chẽ mà Carson đưa ra, tôi hoàn toàn đồng tình với quan điểm và thái độ của tác giả bởi:

+ Các nghiên cứu khoa học sau này đã chứng minh nhiều quan điểm của Carson là hoàn toàn chính xác. Ví dụ, chất DDT, một loại thuốc trừ sâu mà Carson đã cảnh báo, đã bị cấm sử dụng ở nhiều quốc gia do tác động tiêu cực của nó đối với môi trường và sức khỏe con người.

+ Các hóa chất độc hại có thể tồn tại trong môi trường trong thời gian dài và gây ra những ảnh hưởng lâu dài đến hệ sinh thái và sức khỏe con người.

+ Vấn đề ô nhiễm môi trường là một vấn đề toàn cầu, đòi hỏi chúng ta phải hành động ngay để bảo vệ môi trường và sức khỏe của chính mình.

3.6 Câu 6 trang 97 sgk văn 12/2 Chân trời sáng tạo

 “Dữ liệu được sử dụng trong đoạn văn “Thật vậy, một nghiên cứu được thực hiện ... hai sự việc từng xảy ra” thuộc loại nào?”

Trả lời:

Loại dữ liệu được sử dụng trong đoạn văn trên là dữ liệu thứ cấp. Bởi vì đây là dữ liệu do tác giả cung cấp, được lấy từ liệu sơ cấp là một nghiên cứu được thực hiện ở Hà Lan vào đầu những năm 1905. Đây là một ví dụ điển hình cho dữ liệu thực nghiệm. Các nhà khoa học đã tiến hành nghiên cứu, thu thập dữ liệu về tình hình ô nhiễm nguồn nước và tỷ lệ mắc bệnh ung thư tại các khu vực khác nhau để đưa ra kết luận.

3.7 Câu 7 trang 97 sgk văn 12/2 Chân trời sáng tạo

“Dữ liệu và thông tin được cung cấp trong văn bản có đảm bảo yêu cầu về tính mới mẻ, cập nhật và có độ tin cậy không? Vì sao?”

Trả lời:

Đánh giá dữ liệu và thông tin được cung cấp trong văn bản:

- Tính mới mẻ: Khi cuốn sách được xuất bản vào năm 1962. Vào thời điểm đó, vấn đề ô nhiễm môi trường, đặc biệt là ô nhiễm nguồn nước do hóa chất nông nghiệp, mới bắt đầu được công chúng quan tâm. Nghiên cứu về tác động của hóa chất đến sức khỏe con người và môi trường còn khá hạn chế so với ngày nay. Thông tin về mối liên hệ giữa ô nhiễm nguồn nước và bệnh ung thư là tương đối mới mẻ và gây chấn động dư luận. Carson là một trong những người đầu tiên đưa ra cảnh báo về vấn đề này một cách mạnh mẽ và có hệ thống.

- Tính cập nhật: Tuy nhiên, xét về góc độ hiện tại (năm 2023), dữ liệu trong cuốn sách có thể coi là không còn hoàn toàn cập nhật. Khoa học về môi trường đã phát triển rất nhanh trong những thập kỷ qua, và chúng ta đã có nhiều bằng chứng khoa học cụ thể hơn về tác hại của các hóa chất đối với sức khỏe con người và môi trường.

- Độ tin cậy: Mặc dù một số chi tiết cụ thể trong cuốn sách có thể đã được cập nhật bởi các nghiên cứu sau này, nhưng nhìn chung, những lập luận chính của Carson vẫn còn giá trị. Bà đã dựa vào những nghiên cứu khoa học có sẵn vào thời điểm đó và đã thực hiện một công việc nghiên cứu rất kỹ lưỡng trước khi xuất bản cuốn sách. Đó là: “Những thiệt hại nghiêm trọng về môi trường sống do thuốc trừ sâu gây ra và bày tỏ sự quan ngại khi chính phủ Mỹ cho phép những hóa chất độc hại được sử dụng tràn lan trước khi chúng được đánh giá chính xác tác động đối với môi trường. Nhờ đó, năm 1972, thuốc trừ sâu sử dụng hóa chất DDT đã bị cấm sử dụng ở Mỹ”.  → Điều này tăng thêm độ tin cậy cho thông tin mà bà cung cấp.

⇒ Mặc dù được viết cách đây nhiều năm nhưng đây vẫn là một tác phẩm có giá trị khoa học và xã hội lớn. Các thông tin cơ bản mà tác giả Carson đưa ra vẫn còn nguyên giá trị cho đến ngày nay. Tuy nhiên, để có cái nhìn toàn diện và cập nhật nhất về vấn đề ô nhiễm nguồn nước, chúng ta cần tham khảo thêm các nghiên cứu khoa học mới nhất.

3.8 Câu 8 trang 97 sgk văn 12/2 Chân trời sáng tạo

 “Theo bạn, tác giả có dụng ý gì khi trình bày bằng chứng về sự ô nhiễm nguồn nước trên bề mặt Trái Đất trước khi cung cấp thông tin về hậu quả của nó?” 

Trả lời:

Dụng ý của tác giả Rachel Carson khi trình bày bằng chứng về ô nhiễm nguồn nước trước khi nói về hậu quả:

- Tăng tính thuyết phục: Bằng cách trình bày những số liệu, nghiên cứu cụ thể, Carson đã chuyển đổi từ những lo ngại chung về môi trường thành một vấn đề khoa học có thật. Điều này giúp độc giả dễ dàng tin vào những cảnh báo mà bà đưa ra.

- Khẳng định tính nghiêm trọng của vấn đề: Việc cung cấp bằng chứng cụ thể cho thấy ô nhiễm nguồn nước không phải là một vấn đề viển vông mà là một thực tế đang diễn ra và đe dọa trực tiếp đến cuộc sống của con người.

- Tạo sự liên kết giữa nguyên nhân và hậu quả: Bằng cách trình bày rõ ràng nguyên nhân gây ra ô nhiễm nguồn nước, Carson đã giúp độc giả hiểu rõ hơn về mối quan hệ nhân quả giữa việc sử dụng thuốc trừ sâu và các hậu quả nghiêm trọng như bệnh tật, suy giảm đa dạng sinh học.

- Đặt nền tảng cho các giải pháp: Việc hiểu rõ nguyên nhân là bước đầu tiên để tìm ra giải pháp. Bằng cách cung cấp những bằng chứng cụ thể, Carson đã đặt nền tảng cho việc tìm kiếm các giải pháp nhằm giảm thiểu ô nhiễm nguồn nước và bảo vệ môi trường.

⇒ Tóm lại, việc trình bày bằng chứng trước khi nói về hậu quả giúp cho thông điệp của Rachel Carson trở nên thuyết phục hơn, đáng tin cậy hơn và có sức ảnh hưởng lớn hơn đến độc giả. Điều này đã góp phần quan trọng vào việc nâng cao nhận thức của cộng đồng về vấn đề môi trường và thúc đẩy các hoạt động bảo vệ môi trường trên toàn cầu.

* Bài tập sáng tạo:

Câu hỏi (trang 97 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Hãy thiết kế một sản phẩm sáng tạo (tranh, ảnh, pốt-xtơ (poster,),...) để kêu gọi mọi người bảo vệ môi trường nước.

Mẫu 1:

- Nội dung bức tranh: 

+ Phần bên trái: Những nhà máy xả khói đen kịt lên bầu trời tượng trưng cho hoạt động công nghiệp gây ô nhiễm không khí. Con sông đen ngòm, chết chóc, với những ống xả thải công nghiệp là minh chứng rõ ràng cho tình trạng ô nhiễm nguồn nước. Cây cối trơ trụi, không còn sức sống thể hiện sự tàn phá của ô nhiễm đối với hệ sinh thái.

+ Phần bên phải: Bầu trời xanh, cây cối xanh tốt, dòng sông trong lành là hình ảnh đối lập hoàn toàn với phần bên trái. Hình ảnh người dân đang câu cá trên sông thể hiện cuộc sống hòa hợp với thiên nhiên.

- Thông điệp chính: Bức tranh này mang đến một thông điệp sâu sắc về tình trạng ô nhiễm môi trường nước và sự đối lập giữa một môi trường bị ô nhiễm và một môi trường trong lành. Chúng ta cần hành động ngay để bảo vệ môi trường, trước khi quá muộn. Mỗi người cần có ý thức bảo vệ nguồn nước, giảm thiểu rác thải, trồng cây xanh... để tạo ra một môi trường sống xanh - sạch - đẹp.

Mẫu 2:

- Nội dung của ảnh: Hình ảnh trên truyền tải thông điệp về tầm quan trọng của việc bảo vệ nguồn nước. Hình ảnh trung tâm là một vòi nước đang chảy, tượng trưng cho nguồn nước dồi dào và cần thiết cho cuộc sống. Xung quanh vòi nước là các hình ảnh minh họa cho các hành động cụ thể để bảo vệ nguồn nước

- Thông điệp chính của ảnh:

+ Bảo vệ nguồn nước là trách nhiệm của mỗi người.

+ Cần có sự chung tay của cả cộng đồng và các cơ quan chức năng để bảo vệ nguồn nước.

+ Việc bảo vệ nguồn nước đòi hỏi những hành động cụ thể và lâu dài.

Trên đây VUIHOC đã cùng Soạn bài Sự ô nhiễm nguồn nước trên bề mặt trái đất và hậu quả Văn 12 tập 2 Chân trời sáng tạo. Bài học này đã giúp chúng ta hiểu rõ hơn về nguyên nhân và hậu quả của thảm họa này, đồng thời kêu gọi mỗi người chúng ta hãy hành động để bảo vệ nguồn nước. Để học nhiều hơn các kiến thức của các môn học thì các em hãy nhanh tay truy cập và website vuihoc.vn hoặc đăng ký khoá học với các thầy cô giáo của VUIHOC ngay bây giờ nhé!

>> Mời bạn tham khảo thêm: 

• Viết bài phát biểu trong lễ phát động một phong trào hoặc một hoạt động xã hội
• Ôn tập trang 84
• Khuôn đúc đồng Cổ Loa: "Nỏ thần" không chỉ là truyền thuyết