Soạn bài Thực hành tiếng Việt trang 53| Văn 12 tập 2 Cánh diều

Soạn bài Thực hành tiếng Việt trang 53| Văn 12 tập 2 Cánh diều

1. Câu 1 trang 53 sgk văn 12/2 Cánh diều 

a. Biện pháp tu từ nghịch ngữ:

- “thuốc thánh đền Bia nhưng lại có “công hiệu đến nỗi họ mất mạng””: Câu nói này tạo ra một sự mâu thuẫn hài hước. Thay vì chữa bệnh, loại thuốc này lại gây ra cái chết. Điều này chứng tỏ sự vô lý và nguy hiểm của những phương pháp chữa bệnh dân gian không khoa học.

- “Những việc trắc trở như thế đã làm cho ông già hơn tám mươi tuổi phải chết một cách bình tĩnh.”: Câu văn tạo ra một sự đối lập bất ngờ giữa hai khái niệm: "chết" - một sự kiện nghiêm trọng, thường gắn liền với đau khổ, lo lắng và "bình tĩnh" - một trạng thái tâm lý ổn định, thư thái. 

b. Biện pháp tu từ nghịch ngữ:

- "Không có ai đáng phạt mà phạt, đương buồn rầu như những nhà buôn sắp vỡ nợ": Câu này thể hiện sự mỉa mai, châm biếm đối với công việc của hai viên cảnh sát. Họ được thuê để giữ trật tự trong đám ma, nhưng lại không có ai để phạt. Thay vì buồn rầu vì công việc không có gì làm, họ lại cảm thấy "sung sướng cực điểm" như thể đã tìm được một cơ hội để kiếm tiền.

c. Biện pháp tu từ nghịch ngữ:

- "Thủ tiết với hai đời chồng": Đây là một sự kết hợp mâu thuẫn giữa hai khái niệm. "Thủ tiết" thường được hiểu là một phụ nữ chưa từng kết hôn hoặc đã mất chồng mà không tái giá. Trong khi đó, "hai đời chồng" lại chỉ ra rằng người phụ nữ này đã kết hôn hai lần.

- "Mẹ hiền, có công với làng thể thao": Việc liên kết hình ảnh một "mẹ hiền" với "làng thể thao" tạo ra một sự đối lập hài hước. Thông thường, một người mẹ hiền sẽ gắn liền với việc chăm sóc gia đình, con cái chứ không phải với các hoạt động thể thao.

d. Biện pháp tu từ nghịch ngữ:

"Giữ kín những bí mật đã hở": Đây là một sự kết hợp mâu thuẫn giữa hai khái niệm. "Giữ kín" nghĩa là không để cho ai biết, còn "đã hở" lại có nghĩa là đã bị lộ ra ngoài.

>> Xem thêm: Soạn văn 12 cánh diều

2. Câu 2 trang 54 sgk văn 12/2 Cánh diều

a. 

- Nghịch ngữ "Viết để quên đi, viết để nhớ lại": Đây là một cặp từ ngữ đối lập nhau, tạo nên một nghịch lý thú vị. Hành động "viết" thường gắn liền với việc ghi nhớ, lưu giữ những kỷ niệm, suy nghĩ. Tuy nhiên, ở đây, tác giả lại đặt ra một mục đích đối lập: "viết để quên đi".

- Tác dụng: Tạo sự sâu sắc, đa nghĩa. Câu văn này đã tạo ra một chiều sâu tư tưởng, gợi mở nhiều cách hiểu khác nhau. Việc "viết để quên đi" có thể hiểu là một cách để giải tỏa nỗi đau, để vượt qua quá khứ. Còn "viết để nhớ lại" lại là một cách để lưu giữ những kỷ niệm đẹp, để trân trọng những gì đã qua. Câu văn này thể hiện sự phức tạp của tâm lý con người, khi mà con người vừa muốn quên đi những đau khổ, vừa muốn lưu giữ những kỷ niệm đẹp.

Sổ tay Ngữ Văn tổng hợp các tips học văn hiệu quả giá chỉ bằng một cốc trà sữa. Nhanh tay đặt hàng thôi bạn ơi!!!

b. 

- Nghịch ngữ "Sự sống nảy sinh từ trong cái chết, hạnh phúc hiện hình từ trong những hi sinh, gian khổ": Đây là một cặp nghịch ngữ điển hình. "Sự sống" và "cái chết", "hạnh phúc" và "hi sinh, gian khổ" là những cặp khái niệm đối lập nhau. Tuy nhiên, tác giả lại đặt chúng cạnh nhau để tạo nên một mối quan hệ nhân quả bất ngờ.

- Tác dụng:

+ Tạo ra sự đối lập, gây ấn tượng mạnh: Việc đặt hai khái niệm đối lập cạnh nhau tạo ra một sự tương phản mạnh mẽ, gây ấn tượng sâu sắc cho người đọc.

+ Thể hiện quan niệm về cuộc sống: Câu văn này thể hiện một quan niệm sống tích cực, lạc quan. Tác giả cho rằng, sau mỗi mất mát, đau khổ lại có sự hồi sinh, hạnh phúc được xây dựng từ những gian nan, thử thách.

c. 

- Nghịch ngữ: "Chết mà chưa sống": Câu văn này sử dụng nghịch ngữ một cách đặc sắc để nhấn mạnh sự vô nghĩa, sự hụt hẫng của một cuộc đời sống mà như không sống. "Chết" và "sống" là hai trạng thái đối lập nhau, nhưng ở đây chúng lại được đặt cạnh nhau một cách bất ngờ, tạo ra một sự mâu thuẫn đầy ám ảnh.

- Tác dụng: Câu văn này tạo ra một sự tương phản mạnh mẽ giữa cái chết và sự sống, giữa sự tồn tại và sự hư vô. Qua câu nói này, ta thấy được sự trăn trở, day dứt của nhân vật về cuộc đời mình. Nhân vật cảm thấy mình đã sống một cuộc đời vô nghĩa, chưa thực sự được sống. Đồng thời chạm đến những nỗi niềm sâu kín của con người, khiến người đọc cảm thấy đồng cảm với nhân vật.

3. Câu 3 trang 54 sgk văn 12/2 Cánh diều

- "Mềm mại mà mạnh mẽ" (sữa tắm Dove): Câu slogan này kết hợp hai tính chất tưởng chừng như đối lập, tạo nên sự tò mò và nhấn mạnh khả năng làm sạch sâu nhưng vẫn giữ ẩm cho da.

- "Đắt xắt ra miếng" (các sản phẩm cao cấp): Câu nói này nhấn mạnh giá trị của sản phẩm, cho thấy chất lượng xứng đáng với giá tiền.

- "Nhỏ mà có võ" (điện thoại thông minh): Câu này thể hiện sự nhỏ gọn nhưng vẫn có cấu hình mạnh mẽ của sản phẩm.

- "Cũ nhưng không lỗi thời" (quảng cáo quần áo vintage): Câu này nhấn mạnh sự độc đáo, cá tính của phong cách vintage.

- "Cũ kỹ mà hiện đại": Thường thấy trong quảng cáo các sản phẩm nội thất cổ điển. Câu này nhấn mạnh sự kết hợp hài hòa giữa nét đẹp truyền thống và công năng hiện đại.

- "Hạnh phúc trong đau khổ" (bài viết về tâm lý): Tiêu đề này gây ấn tượng mạnh và khơi gợi nhiều suy ngẫm.

- "Chiến tranh hòa bình": là một nghịch lý mang nhiều ý nghĩa sâu sắc. Nó không chỉ là một câu nói đơn thuần mà còn là một biểu tượng cho những mâu thuẫn, những khát vọng và những hy vọng của con người.

4. Câu 4 trang 54 sgk văn 12/2 Cánh diều

“Viết một đoạn văn (khoảng 8 - 10 dòng) về một tác phẩm văn học (hoặc một bộ phim, một ca khúc, một hiện tượng xã hội,...) mà em yêu thích. Đặt tiêu đề cho đoạn văn bằng một biểu thức nghịch ngữ.”

Đoạn văn 1: Tiêu đề: "Bóng tối không thể che lấp ánh sáng"

Harry Potter, cậu bé mồ côi sống sót kỳ diệu sau cuộc tấn công của Chúa tể Hắc ám, đã trở thành một biểu tượng của hy vọng và lòng dũng cảm. Cuộc đời cậu là một hành trình đầy chông gai và thử thách, dường như chỉ có bóng tối bao trùm, nhưng Harry không hề gục ngã. Tại Hogwarts, ngôi trường phù thủy danh tiếng, cũng như là mái nhà thứ hai của cậu, cậu đã tìm thấy tình bạn, tình yêu và những giá trị đích thực của cuộc sống. Với tình bạn vững bền bên cạnh Ron và Hermione, sự hướng dẫn tận tình của Dumbledore, và lòng dũng cảm luôn cháy bỏng trong tim, Harry đã dần khám phá ra sức mạnh tiềm ẩn bên trong mình. Tuy nhiên, bóng tối cũng luôn rình rập, sẵn sàng xâm nhập vào thế giới phép thuật. Voldemort, với tham vọng thống trị thế giới phù thủy, đã gieo rắc nỗi sợ hãi và chia rẽ. Nhưng Harry và những người bạn của cậu không hề nao núng. Họ đã cùng nhau chiến đấu chống lại cái ác, bảo vệ những người yếu thế và mang lại hòa bình cho thế giới phù thủy. Harry Potter, như một bông hoa nhỏ mọc lên giữa những tảng đá, đã vươn lên mạnh mẽ dưới ánh mặt trời. Cậu đã chứng minh rằng, ngay cả trong bóng tối sâu thẳm nhất, vẫn luôn có những tia hy vọng le lói. Câu chuyện của Harry không chỉ là một câu chuyện về phép thuật, mà còn là một bản tình ca về tình bạn, lòng dũng cảm và sức mạnh của tình người.

Đoạn văn 2: Biển Đông nhỏ bé trước tình yêu lớn

"Bay qua biển Đông- M4U"- không chỉ là một ca khúc, mà còn là một bức tranh sống động về cuộc sống của những người lính đảo. Giai điệu mạnh mẽ, sôi động cùng hình ảnh âm nhạc đẹp mắt đã đưa người nghe đến những hòn đảo xa xôi, nơi sóng vỗ rì rào, gió biển mằn mặn. Ở đó, những người lính trẻ, với tuổi đời còn xanh, đang ngày đêm canh giữ biển trời Tổ quốc. Họ xa gia đình, xa quê hương, nhưng lòng vẫn luôn hướng về đất liền. Mỗi đêm, dưới ánh trăng mờ ảo, họ ngắm nhìn những vì sao lấp lánh trên bầu trời và nghĩ về người thân yêu. Có lẽ, trong khoảnh khắc ấy, họ cảm thấy cô đơn, nhớ nhà da diết. Nhưng rồi, khi bình minh ló dạng, họ lại đứng lên, tiếp tục nhiệm vụ của mình. Họ là những người hùng thầm lặng, những chiến sĩ bảo vệ vững chắc chủ quyền biển đảo của Tổ quốc. Ca khúc đã khơi dậy trong tôi niềm tự hào sâu sắc về đất nước và những con người Việt Nam anh hùng. Hình ảnh những chiếc tàu hải quân băng băng trên sóng, những người lính đảo đứng canh gác trên tháp canh, hay những khoảnh khắc họ cùng nhau hát vang bài hát quê hương đã in sâu trong tâm trí tôi. "Bay qua biển Đông" không chỉ là một bài hát, mà còn là một lời nhắn nhủ, một lời cảm ơn gửi đến những người lính đảo. Họ là những người đã hi sinh tuổi trẻ, sức khỏe của mình để bảo vệ Tổ quốc. Chúng ta hãy luôn ghi nhớ công lao to lớn của họ.

Đoạn văn 3: Sống vì cái chết. 

Trong truyện ngắn "Chiếc lá cuối cùng", khi Giôn-xi đang tuyệt vọng chờ đợi chiếc lá cuối cùng rụng xuống, một kiệt tác vô hình đã ra đời. Cụ Bơ-men, một họa sĩ già, cô độc, với đôi bàn tay run rẩy vì bệnh tật, đã lặng lẽ vẽ nên chiếc lá cuối cùng trên bức tường gạch đối diện. Chiếc lá ấy, không chỉ là một tác phẩm nghệ thuật, mà còn là một lời nói dối cao cả, một sự hy sinh thầm lặng. Với sức khỏe yếu ớt, cụ Bơ-men đã đối mặt với đêm tối, với mưa gió để hoàn thành bức vẽ cuối cùng của đời mình. Ông đã làm tất cả vì một người xa lạ, vì một tia hy vọng le lói trong đôi mắt của Giôn-xi. Chiếc lá ấy không chỉ giữ lại mạng sống cho cô gái trẻ, mà còn là minh chứng cho tình yêu thương cao cả, cho sức mạnh của nghệ thuật. Cái chết của cụ Bơ-men là một sự ra đi đau lòng nhưng cũng thật ý nghĩa. Ông đã ra đi trong đêm, để lại cho đời một chiếc lá xanh tươi và một bài học về sự hy sinh. Chiếc lá ấy, như một ngọn đèn trong đêm tối, đã sưởi ấm tâm hồn của Giôn-xi và truyền cảm hứng cho biết bao người. Qua câu chuyện của cụ Bơ-men, ta nhận ra rằng, sự sống có thể tồn tại trong cái chết, và tình yêu có thể vượt qua mọi giới hạn.

Đoạn văn 4: Thất bại là mẹ thành công.

Thất bại, từ lâu đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống của mỗi người. Thay vì né tránh, chúng ta nên đối diện với nó như một người bạn đồng hành. Thất bại không phải là dấu chấm hết mà là dấu ngoặc kép, mở ra những cơ hội mới để chúng ta học hỏi và trưởng thành. Qua mỗi lần vấp ngã, chúng ta có dịp nhìn lại bản thân, nhận ra những hạn chế và tìm ra cách khắc phục. Chính những thất bại ấy đã rèn luyện cho chúng ta ý chí kiên cường, giúp ta vượt qua mọi khó khăn thử thách. Tuy nhiên, để biến thất bại thành bàn đạp cho thành công, chúng ta cần có một thái độ tích cực. Thay vì chán nản và bỏ cuộc, hãy xem thất bại như một cơ hội để học hỏi và phát triển. Hãy rút ra những bài học kinh nghiệm từ những sai lầm của mình, điều chỉnh cách làm và tiếp tục cố gắng. Bên cạnh đó, sự hỗ trợ từ gia đình, bạn bè và xã hội cũng rất quan trọng. Khi có một hệ thống hỗ trợ vững chắc, chúng ta sẽ có thêm động lực để vượt qua khó khăn và đạt được mục tiêu.

Trên đây VUIHOC đã cùng Soạn bài Thực hành tiếng Việt trang 53| Văn 12 tập 2 Cánh diều. Bài học này đã đưa các bạn học sinh vào một cuộc hành trình khám phá những câu nói "trái ngược" và giúp bạn hiểu sâu hơn về nghệ thuật sử dụng ngôn ngữ của các tác giả. Để học nhiều hơn các kiến thức của các môn học thì các em hãy nhanh tay truy cập và website vuihoc.vn hoặc đăng ký khoá học với các thầy cô giáo của VUIHOC ngay bây giờ nhé!

>> Mời bạn tham khảo thêm: 

• Hạnh phúc của một tang gia
• Ánh sáng cứu rỗi
• Thực hành đọc hiểu: Đêm trăng và cây sồi