Soạn bài Toàn cầu hóa và bản sắc văn hóa dân tộc| Văn 12 tập 1 cánh diều

1. Soạn bài Toàn cầu hóa và bản sắc văn hóa dân tộc: Chuẩn bị 

Chuẩn bị 1:

Đọc trước văn bản Toàn cầu hóa và bản sắc văn hóa dân tộc sau đó tìm hiểu thêm thông tin về tác giả Phan Hồng Giang.

Phương pháp giải:

Tìm hiểu trên Internet, báo, sách,… 

Lời giải chi tiết:

Tác giả Phan Hồng Giang:

- Sinh năm 1941, mất năm 2022

- Quê quán: huyện Nghi Lộc thuộc tỉnh Nghệ An

- Là nhà nghiên cứu và dịch giả. Ông đã dịch rất nhiều tác phẩm văn học Nga kinh điển qua tiếng Việt như Truyện ngắn Chekhov, Đaghextan của tôi, Cánh buồm đỏ thắm, Nàng Lika,..

- Năm 2012, ông được nhận Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật cho những cuốn sách: Chung quanh một số vấn đề văn hóa nghệ thuật và Ghi chép về tác giả với tác phẩm.

Chuẩn bị 2:

Tìm hiểu bối cảnh xã hội từ đầu thế kỉ XX đến nay. Em thấy cuộc sống xung quanh mình đã thay đổi như thế nào? Từ sự thay đổi ở một vài lĩnh vực như là Internet,  truyền thông đại chúng, điện thoại di động, ca nhạc và thời trang… hãy trình bày, chia sẻ với các bạn về những ảnh hưởng và sự tác động của quá trình giao lưu quốc tế tới suy nghĩ và lối sống của mỗi cá nhân em.

Phương pháp giải:

Tìm hiểu trên Internet, sách và báo… 

Lời giải chi tiết:

- Bối cảnh xã hội từ đầu thế kỉ XX tới nay có rất nhiều sự biến chuyển. Xã hội ngày càng phát triển cũng như có xu hướng tăng nhanh nhịp sống. Kéo theo sự phát triển chính là nhiều tệ nạn xã hội xuất hiện cùng với những lối sống thực dụng, vô cảm và những giá trị đạo đức bị xuống cấp. Bên cạnh những mặt tiêu cực, trong xã hội đang phát triển và xuất hiện rất nhiều tổ chức hoạt động theo hướng tích cực.

- Những ảnh hưởng và sự tác động của quá trình giao lưu quốc tế đến suy nghĩ cùng lối sống của cá nhân em: Quá trình giao lưu quốc tế làm gia tăng sự hội nhập, bởi vậy mà sự xuất hiện của những yếu tố ngoại lai là một điều tất yếu. Bản thân em luôn đón nhận một cách có sự chọn lọc những yếu tố đó. Điển hình như những tư tưởng tốt đẹp về việc bảo vệ môi trường hay không kì thị đến ngoại hình hay màu da,...em rất ủng hộ và đã từng tham gia vào những phong trào đó. Trong lối sống cá nhân em cũng dần xuất hiện khá nhiều thực phẩm và đồ dùng hay phong cách sống của nước ngoài. Tuy nhiên em vẫn vô cùng trân trọng những giá trị văn hóa của dân tộc và luôn biết chọn lọc phù hợp với những yếu tố từ quá trình hội nhập nhằm phục vụ cho cuộc sống.

2. Soạn bài Toàn cầu hóa và bản sắc văn hóa dân tộc: Đọc hiểu 

2.1  Toàn cầu hoá đã có từ lúc nào ?

Trả lời:

Toàn cầu hoá đã có cách đây mấy ngàn năm trước. Biểu hiện thông qua sự xuất hiện của “con đường tơ lụa”, những tuyến hàng hải giữa các nước và các châu lục. Ở Việt Nam, từ mấy thế kỉ trước, Hội An và Phố Hiến chính là những “thành phố mở cửa đầu tiên của nước ta”

2.2 Toàn cầu hoá có điểm gì khác với giao lưu quốc tế ?

Trả lời:

Toàn cầu hoá có những biểu hiện mang tính chất “bùng nổ” hơn: sự xuất hiện đại trà của các xa lộ thông tin ở trên khắp thế giới, được tự do hoá thương mại, sự nhất thế hoá về kinh tế và tài chính ở các khu vực cùng với sự phát triển như vũ bão của nền công nghệ kỹ thuật hiện đại.

2.3 Mở đầu của phần 2 đã nêu ra vấn đề gì ?

Trả lời:

Mở đầu của phần 2 đã nêu lên vấn đề có tính hai mặt phải trái và thuận nghịch của toàn cầu hoá. Được ví giống như một thanh gươm hai lưỡi

2.4 Đoạn này đã nêu lên tác động gì của toàn cầu hoá ?

Trả lời:

Đoạn văn đã nêu lên tác động tích cực của việc toàn cầu hoá. Toàn cầu hoá có sức ảnh hưởng đến quá trình hình thành nên nền văn hoá dân tộc thông qua việc hấp thu những tinh hoa văn hoá của nhân loại. Toàn cầu hoá còn có sự ảnh hưởng đến số phận lịch sử của dân tộc và giúp cho đất nước ta tìm ra được con đường giải phóng.

2.5 Chú ý vào những ý nêu ra trong ngoặc đơn

Trả lời:

- Những ý được nêu trong ngoặc đơn :

+ Để dứt bỏ những gì là cổ hủ… phân tán

+ Để loại trừ những tàn dư…gia trưởng

+ Để dứt khoát chia tay… thời giờ

→ Bổ sung thêm ý nghĩa về tác dụng của những hoạt động được nêu ra trước ngoặc đơn

2.6 Chú ý vào bằng chứng về tác động của toàn cầu hóa tới văn hóa

Trả lời:

- Bằng chứng về tác động của toàn cầu hóa tới văn hóa :

+ Chỉ hơn mười năm… đạo đức ông cha

+ Nhiều sinh hoạt văn hóa… thương mại hóa

+ Các loại hình nghệ thuật… hát ru

2.7  Điều gì là tác động đáng lo ngại nhất ?

Trả lời:

Tác động đáng lo nhất chính là xã hội chưa tạo ra được một dư luận phê phán đủ mạnh để ngăn chặn được những hiện tượng đang bị xuống cấp về đạo đức. Hậu quả là những hiện tượng “đồi phong bại tục” đã ngang nhiên xuất hiện

2.8 Chú ý vào quan điểm của tác giả về toàn cầu hoá.

Trả lời:

Quan điểm của tác giả về vấn đề toàn cầu hoá: toàn cầu hoá là một quá trình vô cùng tất yếu và khách quan. Toàn cầu hoá chứa đựng rất nhiều thời cơ và cả những thách thức to lớn. 

Sổ tay Ngữ Văn tổng hợp các tips học văn hiệu quả giá chỉ bằng một cốc trà sữa. Nhanh tay đặt hàng thôi bạn ơi!!!

3. Soạn bài Toàn cầu hóa và bản sắc văn hóa dân tộc: Trả lời câu hỏi cuối bài 

3.1 Câu 1 trang 146 sgk văn 12/1 cánh diều 

Xác định luận đề và những luận điểm lớn của văn bản Toàn cầu hoá và bản sắc văn hoá dân tộc (Chú ý vào các phần đánh số ở trong văn bản và nội dung của mỗi phần).

Trả lời:

- Luận đề của văn bản chính là quá trình toàn cầu hoá và tác động của nó tới bản sắc văn hoá dân tộc

- Những luận điểm lớn :

+ Tác giả đã lý giải rõ ràng về khái niệm toàn cầu hoá

+ Tác động của quá trình toàn cầu hoá đối với các lĩnh vực văn hoá

+ Quan điểm của tác giả về toàn cầu hoá cùng với niềm tin dân tộc

3.2 Câu 2 trang 146 sgk văn 12/1 cánh diều

Mục đích của người viết văn bản phía trên là gì? Nhan đề của văn bản có liên quan như thế nào tới mục đích này?

Trả lời:

- Mục đích của người viết văn bản là nhằm thể hiện được quan điểm về quá trình toàn cầu hoá và chứng minh được tác động của nó tới lĩnh vực văn hoá thông qua các lí lẽ và dẫn chứng

- Nhan đề của văn bản đã thể hiện một cách rất rõ ràng mục đích của văn bản chính là quá trình toàn cầu hoá cùng với tác động của nó tới bản sắc văn hoá dân tộc.

3.3 Câu 3 trang 146 sgk văn 12/1 cánh diều

Phân tích tính thuyết phục của văn bản thông qua việc chỉ ra luận đề cùng với sự triển khai những luận điểm và lí lẽ, bằng chứng của tác giả Phan Hồng Giang.

Trả lời:

- Tác giả đã lý giải rõ ràng về khái niệm toàn cầu hoá.

+ Thông qua một câu nói của nhà báo Sa-mu-ơn-sân. Tác giả đã chứng minh toàn cầu hoá là tên gọi của một quá trình cũ, thêm rất nhiều dẫn chứng từ xa xưa, trên thế giới cũng đã có quá trình giao lưu quốc tế.

+ Tác giả chỉ ra những điểm khác biệt giữa giao lưu quốc tế và toàn cầu hoá, thông qua một loạt những biểu hiện mang tính chất “bùng nổ” của toàn cầu hoá: sự xuất hiện đại trà của các xa lộ thông tin ở trên khắp thế giới, sự tự do hoá thương mại và sự nhất thế hoá về kinh tế,….

- Tác động của quá trình toàn cầu hoá đến với lĩnh vực văn hoá

+ Tác động tích cực: Toàn cầu hoá có sự ảnh hưởng tới quá trình hình thành nên nền văn hoá dân tộc thông qua việc hấp thu những tinh hoa văn hoá của nhân loại. Toàn cầu hoá còn có ảnh hưởng tới số phận lịch sử của dân tộc, giúp cho đất nước ta tìm ra được con đường giải phóng, dẫn chứng chính là sự gặp gỡ chủ nghĩa Mác-Lênin. Toàn cầu hoá đưa tới thời cơ tốt, tác giả đã đưa ra một loạt dẫn chứng như: tăng tính hiện đại và tiếp cận công nghệ,…

+ Tác động tiêu cực: những giá trị văn hoá truyền thống đã bị xói mòn, tệ nạn ngày càng phát triển, thói đua đòi, sính ngoại và khủng hoảng lòng tin,….Tác giả đã đưa ra dẫn chứng cụ thể như sau: lớp trẻ không biết hát dân ca hay cảnh xin lễ đền Bà Chúa Kho,…

- Quan điểm của tác giả về quá trình toàn cầu hoá và niềm tin dân tộc. Tác giả đã kết luận rằng toàn cầu hoá là một quá trình vô cùng tất yếu và khách quan. Toàn cầu hoá chứa đựng rất nhiều thời cơ và cả những thách thức to lớn.

>> Xem thêm: Soạn văn 12 cánh diều 

3.4 Câu 4 trang 146 sgk văn 12/1 cánh diều

Dẫn ra một vài câu văn thể hiện rõ về tính khẳng định, phủ định, cách lập luận cùng với ngôn ngữ biểu cảm trong văn bản.

Trả lời:

- Tính khẳng định và phủ định : “Toàn cầu hoá chứa đựng thời cơ, thách thức lớn”; “chưa có thời kì nào trong lịch sử”; “không một dân tộc nào có thể bị cám dỗ”;

- Cách lập luận: Văn bản có cách lập luận vô cùng chặt chẽ, được biểu hiện thông qua các luận điểm rất rõ ràng như câu văn “như mọi hiện tượng đều có hai mặt phải trái,…thanh gươm hai lưỡi”; lí lẽ và dẫn chứng hết sức thuyết phục. Đằng sau mỗi luận điểm, tác giả đều đưa ra được dẫn chứng thiết thực và hợp lý. Kết hợp với việc sử dụng các từ và các câu khẳng định, phủ định. Dựa vào những từ ngữ đó đã thể hiện rất rõ ràng lập luận của tác giả.

- Ngôn ngữ biểu cảm: Giàu tính chất biểu cảm. Thể hiện thông qua việc tác giả kết hợp rất nhiều từ ngữ, như kết từ với tình thái từ : Như đã nói, tuy nhiên, có thể là, mặt khác,…

3.5 Câu 5 trang 146 sgk văn 12/1 cánh diều 

Vấn đề tác giả đã nêu lên trong văn bản có ý nghĩa như thế nào đến với cuộc sống hiện nay?

Trả lời:

Tác giả đã nêu ra những tác động của quá trình toàn cầu hoá đến với lĩnh vực văn hoá. Trong đó, tác giả có nêu ra những mặt lợi và hại mà quá trình toàn cầu hóa mang đến. Điều đó đã đưa đến ý nghĩa lớn đối với cuộc sống ngày nay, khi mà quá trình toàn cầu hoá vẫn đang tiếp diễn và ngày càng được đẩy mạnh. Người đọc có thể vận dụng và xem xét để đón nhận cũng như phát huy những mặt tích cực và hạn chế những tiêu cực mà nó đem lại. Biết đón nhận những thời cơ và mạnh mẽ vượt qua những thách thức, tránh để cho cuộc sống bị cuốn theo những cám dỗ mà quá trình toàn cầu hoá đã mang lại.

3.6 Câu 6 trang 146 sgk văn 12/1 cánh diều

Em thích nhất đoạn văn nào ở trong văn bản? Tại sao?

Trả lời:

Em thích nhất là đoạn văn tác giả bàn luận về mặt nghịch của quá trình toàn cầu hoá đối thế hệ trẻ, ấy chính là lối sống thực dụng, coi nhẹ giá trị lý tưởng và đạo đức ông cha, sính ngoại, theo đuổi dòng nhạc phương Tây và không biết hát dân ca,…. Đọc đoạn văn này, em tự nhìn nhận được rằng bản thân em cũng đã có những hành động như thế, cũng bị cuốn vào những cám dỗ và những tiêu cực mà toàn cầu hoá đem lại. Vì vậy, em cảm thấy bản thân mình cần phải có ý thức trách nhiệm nhằm bảo vệ những giá trị bản sắc văn hoá dân tộc, cần phải có phương án thiết thực, cụ thể nhằm phát huy được những mặt tích cực và hạn chế được những tiêu cực, biết đón nhận những thời cơ tốt đẹp mà quá trình toàn cầu hoá đã mang lại.

Các em đã cùng VUIHOC tìm hiểu thông tin để Soạn bài Toàn cầu hóa và bản sắc văn hóa dân tộc Văn 12 tập 1 cánh diều ngay ở bài viết phía trên. Thông qua những mặt lợi, mặt hại mà tác giả của văn bản đã nêu ra, các em có thể hiểu hơn về toàn cầu hoá và biết được mình nên làm gì để cân bằng giữa toàn cầu hoá và bản sắc văn hoá dân tộc.

Ngoài phần soạn bài này ra, nếu các em muốn tham khảo thêm những bài soạn văn khác hay bất cứ bài soạn trong những môn học khác thì hãy nhanh tay truy cập vào trong website chính thức của VUIHOC để có thể đăng ký một cách nhanh nhất khoá học cho mình và được giải đáp những thắc mắc từ các thầy cô giáo của VUIHOC vô cùng tâm huyết và có trình độ chuyên môn cao nhé!

>> Mời bạn tham khảo thêm: 

• Viết bài nghị luận về một vấn đề có liên quan đến tuổi trẻ
• Tự đánh giá: Mưa xuân
• Văn hoc và tác dụng chiều sâu trong việc xây dựng nhân cách văn hóa con người