Soạn bài Ngôi mộ cổ| SGK Ngữ Văn lớp 9 tập 2 chân trời sáng tạo

1. Soạn bài Ngôi mộ cổ SGK Ngữ Văn lớp 9 tập 2 Chân trời sáng tạo: Phần chuẩn bị đọc 

1.1 Tìm hiểu về tác giả Phạm Cao Củng

Phạm Cao Củng (1913–2012)  tại Nam Định, ông là con trai út trong một gia đình có truyền thống nhà Nho ở vùng đất Nam Định. Cha của ông là Cụ Kép Phạm Cao Bạt, ông là em vợ của nhà thơ Trần Tế Xương, một trong những nhà thơ phong trào lộng lẫy nổi tiếng ở đất Thành Nam.

Ông không được học hành gì nhiều, chỉ được học tập hết thời gian 4 năm Thành Chung rồi sau đó vào nội trú tại Trường Kỹ nghệ thực hành ở Hải Phòng, học được một năm ông bỏ học và bắt đầu bước ra đời đi kiếm sống. Ông là một nhà văn nổi tiếng chuyên viết thể loại truyện trinh thám, thời kỳ vào trước năm 1945. Ông được giới văn học mệnh danh là "Vua truyện trinh thám Việt Nam" và cũng được coi là người viết thể loại truyện trinh thám đầu tiên của Việt Nam.Giới văn học đã coi ông là một tác giả đầu tiên, người đã đứng lên bắt tay vào cắm cho văn học Việt Nam một cột mốc đặc biệt lớn cho thể loại tiểu thuyết trinh thám của Việt Nam, mở đầu cho sự phát triển mạnh mẽ của thể loại này ở những giai đoạn phát triển kế tiếp, nổi bật của văn học, đất nước.

Năm 1931 Phạm Cao Củng cùng một người bạn đồng môn của mình là Lê Tràng Kiều phối hợp với nhau để in ra tập truyện ngắn đầu tay của mình mang tên "Hang gió".

Ông khởi đầu sự nghiệp văn học của mình bằng cách viết lên thể loại truyện trinh thám, kiếm hiệp, mạo hiểm kỳ tình,... cho một Nhà xuất bản ở Hải Phòng với các bút danh khi viết truyện là Văn Tuyền, Trần Lan, Phương Trì và cho các tờ báo mang tên Loa, Phong Hóa, Ngày Nay,... ký tên là Phạm Cao Củng, Án Cao,... Ông cũng có thể được coi là một trong những nhà văn viết sách theo dạng series đầu tiên ở Việt Nam.

Năm 1936, khi theo học tại Trường Kỹ nghệ thực hành Hải Phòng, Phạm Cao Củng hoàn thành và cho in ra tập truyện Vết tay trên trần, khoảng chừng 100 trang. Có thể nói rằng đây chính là một cuốn tiểu thuyết trinh thám đầu tiên của lịch sử văn học hiện đại tại Việt Nam.

Ông cũng đã từng có thời gian công tác trong ngành công an, làm phản gián để tình báo cho mặt trận Việt Minh. Do tính chất nghề nghiệp của ông là viết văn, viết báo và chuyên tập trung viết về thể loại truyện trinh thám nên khi đó ông đã được ngành công an non trẻ của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa thời đó mời về làm chuyên viên, giảng viên của ngành. Đây cũng có thể coi là một trong những mốc thời gian chứa nhiều những cảm xúc buồn vui, thăng trầm lẫn lộn hết sức bất ngờ đến với ông.

Không chỉ viết riêng mỗi thể loại truyện trinh thám, Phạm Cao Củng còn viết thêm cả thể loại tiểu thuyết kiếm hiệp và mạo hiểm kỳ tình. Nhà văn cũng đã từng tham gia dịch cho thể loại truyện kiếm hiệp Tàu. Sở thích của ông là thích viết những đề tài có một tính chất"đặc biệt khác lạ".

Năm 1954, ông di cư vào trong Sài Gòn. Thời gian đầu, ông cộng tác và làm việc với tờ báo Bé ngôn bé luận, rồi sau đó chuyển sang báo Chính luận. Sau đó ông nghỉ ở tòa báo và chuyển về nhà làm nghề chăn nuôi gà và chim cút ở quận Gò Vấp.

Ông có ba người vợ, mỗi người đều đóng vai trò quan trọng trong cuộc đời và sự nghiệp của ông. Người vợ đầu tiên là con gái của một gia đình khoa bảng họ Phạm ở làng Vẽ (Đông Ngạc, Từ Liêm, Hà Nội). Bà cùng ông viết báo Học Sinh với bút hiệu Trường Nga và mất vào năm 1946. Người vợ thứ hai ít được biết đến, chỉ biết bà là người Hà Đông và trước kia từng bán vải ở chợ Hà Đông. Mặc dù có hai người vợ cùng lúc, cả hai bà sống rất hòa thuận và không có xung đột. Người vợ thứ ba của ông là một phụ nữ thông thạo tiếng Pháp. Bà cùng ông làm báo, xuất bản sách, và là người bạn đời đồng hành cùng ông trong những năm tháng xa quê hương. Bà qua đời trước ông tại Mỹ. Đặc biệt, nhà văn Phạm Cao Củng có mối quan hệ gia đình với Giáo sư Phạm Tú Châu, một nhà nghiên cứu và dịch giả nổi tiếng, người là cháu gái ruột của ông. Qua cuộc đời và ba mối tình của mình, có thể thấy ông không chỉ thành công trong sự nghiệp mà còn có những mối quan hệ sâu sắc và bền vững trong đời sống cá nhân.

Một số tác phẩm tiêu biểu để đời của tác giả được nhiều người biết đến:

• Vết tay trên trần ( năm 1936)
• Kho tàng họ Đặng ( năm 1937)
• Chiếc tất nhuộm bùn ( năm 1938)
• Ba viên ngọc bích ( năm 1938)
• Người một mắt ( năm 1940),
• Kỳ Phát giết người ( năm 1941),
• Nhà sư thọt ( năm 1941)

1.2 Trả lời câu hỏi

Dựa vào phần tóm tắt của truyện, em hãy dự đoán nội dung của đoạn trích ở dưới đây.

Câu trả lời chi tiết:

Dự đoán nội dung của đoạn trích đó chính là việc kể lại về cuộc hành trình đi tìm kho báu của Kỳ Phát và con cháu nhà họ Đặng.

>> Xem thêm: Soạn văn 9 Chân trời sáng tạo

2. Soạn bài Ngôi mộ cổ SGK Ngữ Văn lớp 9 tập 2: Phần trải nghiệm cùng văn bản 

Dụng ý của Kỳ Phát khi đọc to bài thơ này là gì?

Câu trả lời chi tiết: 

Dụng ý của Kỳ Phát khi đọc to bài thơ này đó là Kỳ Phát muốn khơi dậy lên một sự tham lam và sự quyết tâm vô cùng lớn của ba anh em họ Đặng để họ cùng nhau tham gia và đi đến bước cuối cùng.

3. Soạn bài Ngôi mộ cổ SGK Ngữ Văn lớp 9 tập 2: Phần suy ngẫm và phản hồi 

Nội dung chính của văn bản: Kể về chuyến phiêu lưu cùng nhau đi truy tìm kho báu của Kỳ Phát và ba anh em nhà họ Đặng ở Văn Lú.

3.1 Câu 1 trang 43 SGK Ngữ Văn lớp 9 tập 2 chân trời sáng tạo

Đọc phần tóm tắt tác phẩm Kho tàng họ Đặng và nêu nội dung bao quát của văn bản Ngôi mộ cổ.

Câu trả lời chi tiết:

Đoạn trích miêu tả chuyến phiêu lưu đầy hấp dẫn của nhóm Kỳ Phát khi họ lên đường tìm kiếm kho báu cổ của tổ tiên, được cất giấu tại khu mộ của gia tộc họ Đặng ở Văn Lú. Trong suốt hành trình, họ đã phải đối mặt với nhiều thử thách và bí ẩn, nhưng với lòng quyết tâm và trí tuệ, cuối cùng nhóm đã thành công và phát hiện ra kho báu. Cuộc phiêu lưu này không chỉ mang lại vật chất, mà còn giúp họ hiểu rõ hơn về quá khứ và di sản của dòng họ.

3.2 Câu 2 trang 43 SGK Ngữ Văn lớp 9 tập 2 chân trời sáng tạo

Chi tiết nào trong văn bản Ngôi mộ cổ có tác dụng giúp Kỳ Phát phán đoán hướng tìm kho báu?

Câu trả lời chi tiết:

Chi tiết trong văn bản Ngôi mộ cổ đóng vai trò quan trọng trong việc giúp Kỳ Phát suy đoán đúng hướng để tìm kho báu. Đầu tiên, Kỳ Phát sử dụng chìa khóa để đánh dấu vị trí dưới gốc cây trụ, sau đó ông dùng một sợi dây dài để nối liền hai điểm đánh dấu, nhằm xác định vị trí chính xác. Khi quan sát cây trụ, ông nhận ra hai cành cây quan trọng, nhấn mạnh đặc điểm này cho anh em nhà họ Đặng để họ cùng hiểu. Hơn nữa, sự am hiểu về văn chương và lịch sử của Kỳ Phát cũng góp phần vào việc giải mã bài thơ cổ, và ông khéo léo liên hệ nó với cuộc hành trình của Mác-cô Pô-lô, điều này giúp ông có cái nhìn sâu sắc hơn về vị trí của kho báu. Nhờ vào những chi tiết này, Kỳ Phát đã có thể dẫn dắt cuộc tìm kiếm thành công.

Khóa học DUO cung cấp cho các em nền tảng kiến thức vững chắc, bứt phá điểm 9+ trong mọi bài kiểm tra trên lớp.

3.3 Câu 3 trang 43 SGK Ngữ Văn lớp 9 tập 2 chân trời sáng tạo

Nhân vật Kỳ Phát thể hiện những đặc điểm nào của nhân vật trong truyện trinh thám? Lấy dẫn chứng từ văn bản để làm rõ ý kiến của em.

Câu trả lời chi tiết:

- Nhân vật Kỳ Phát ở trong văn bản trình bày được nhiều đặc điểm thể hiện của một nhân vật trinh thám, qua những nét sau: sự thông minh của một trinh thám, tinh tế, sự sáng tạo trong tư duy, sự dũng cảm của một người sẵn sàng lăn xả

- Dẫn chứng từ văn bản:

+ Kỳ Phát đề xuất cùng nhau ngồi uống rượu trông trăng và đọc một bài thơ hay với bốn dòng chữ.

+ Kỳ Phát đã sử dụng những kiến thức về văn chương, đọc thơ của mình để tìm hiểu ra vị trí của kho báu.

+ Kỳ Phát chỉ ra cây trụ có hai càng, một đặc điểm quan trọng để có thể tìm ra được vị trí chính xác của kho báu.

+ Kỳ Phát đã rất can đảm khi phải trực tiếp đối diện với những tình huống khó khăn, đây những thử thách.

3.4 Câu 4 trang 43 SGK Ngữ Văn lớp 9 tập 2 chân trời sáng tạo

Đọc đoạn thuật lại đối thoại giữa Kỳ Phát với ba anh em nhà họ Đặng về bí mật của bốn chiếc đĩa cổ và thực hiện các yêu cầu dưới đây:

a. Nêu một số ví dụ về lời của người kể chuyện, lời của nhân vật và cho biết vì sao trong văn bản tác giả cần sử dụng cả lời của người kể chuyện lẫn lời của nhân vật.

b. Cho biết tác dụng của việc thám tử Kỳ Phát đọc to bài thơ thất ngôn bát cú.

Câu trả lời chi tiết:

a. - Lời của người đóng vai trò kể chuyện:

+ Chàng bỗng tự nhiên nói

+ Rồi chàng hắng giọng ngâm to bài thơ bát cú

+ Vừa nói chàng vừa đứng dậy đi xa phía gốc cây bảy bước rồi chàng đứng lại.

- Lời thoại của nhân vật:

+ Uống rượu trông trăng không có thơ không thú, để tôi xin đọc một bài các ông nghe.

+ Mà có cả chị Nguyệt và cây nữa!

+ Các ông đứng ngắm cây có xem thấy gì không?

Trong văn bản, tác giả sử dụng cả lời của người kể chuyện và lời của nhân vật nhằm tạo hiệu ứng đa dạng và cuốn hút. Lời của người kể chuyện thường có nhiệm vụ cung cấp thông tin, diễn giải và phân tích các sự kiện trong câu chuyện, giúp dẫn dắt mạch truyện. Trong khi đó, lời của nhân vật thể hiện suy nghĩ, cảm xúc và hành động của họ, từ đó giúp độc giả hiểu sâu hơn về tâm lý và tính cách nhân vật. Sự kết hợp này mang lại cấu trúc phong phú cho văn bản, làm tăng tính hấp dẫn và sống động cho câu chuyện. 

b. Việc thám tử Kỳ Phát đọc to bài thơ thất ngôn bát cú có tác dụng quan trọng trong câu chuyện. Trước hết, nó cung cấp thông tin và gợi ý về vị trí của kho báu thông qua những đường nét tinh tế của thơ ca truyền thống. Đồng thời, hành động này thể hiện sự thông minh và khả năng linh hoạt của Kỳ Phát trong việc áp dụng kiến thức văn hóa để giải mã các manh mối phức tạp. Nhờ đó, ông đã khéo léo sử dụng khả năng của mình để giải quyết vấn đề một cách sáng tạo và hiệu quả..

3.5 Câu 5 trang 43 SGK Ngữ Văn lớp 9 tập 2 chân trời sáng tạo

Xác định ngôi kể được nêu ra ở trong văn bản. Cho biết việc sử dụng ngôi kể đó có ưu thế gì so với ngôi kể khác (có thể so sánh với cách sử dụng ngôi kể trong văn bản Chiếc mũ miện dát đá be-rô).

Câu trả lời chi tiết:

Qua bài viết này, VUIHOC đã cung cấp cho các em chi tiết Soạn bài Ngôi mộ cổ trong sách giáo khoa Ngữ văn Chân trời sáng tạo lớp 9 tập 2. Hi vọng rằng những gợi ý, hướng dẫn của bài soạn có thể giúp các em nắm được những ý chính của bài học cũng như trau dồi được thêm nội dung kiến thức. Để học nhiều hơn các kiến thức của những môn học khác thì các em hãy nhanh tay truy cập vào website vuihoc.vn hoặc đăng ký khóa học với các thầy cô giáo của VUIHOC ngay bây giờ nhé!

>> Mời bạn tham khảo thêm: 

• Trình bày ý kiến về một sự việc có tính thời sự
• Ôn tập trang 29
• Chiếc mũ miện dát đá Be-rô